Standardization of the conditions for the identification of gliclazide in the extracts obtained from biological objects

Maqolada sulfanilmochevina hosilalari, xususan, glibenklamid, gliklazid va glimepirid kabi 2-toifa diabetni davolash asoslari ko'rib chiqilgan. Gliklazid ko'plab mamlakatlarda turli xil savdo nomlari bilan ishlab chiqarilgan ikkinchi avlod dorisidir. Maqolada preparatning toksikologik xavf omillari, jumladan, 2-toifa diabetning keng tarqalishi va ko'payish tendentsiyasi, uzoq muddatli qo'llanilishi, retseptsiz sotilishi, nojo'ya ta'sirlari, gipoglikemik holatlar xavfi va bemorlarning o'z joniga qasd qilishga urinishlari muhokama qilingan. Ushbu omillar o'tkir yoki o'limga olib keladigan zaharlanishga olib keladigan nojo'ya ta'sirlarning rivojlanishiga sabab bo'ladi. Toksik tabiatning nojo'ya ta'sirlari terapevtikdan yuqori dozalarda rivojlanadi, o'limga olib keladigan zaharlanish ko'pincha gipoglikemiya, yurak-qon tomir hodisalari va boshqa patologik asoratlarning rivojlanishi bilan ataylab (o'z joniga qasd qilish) dori dozasini oshirib yuborish natijasida yuzaga keladi.

Asosiy mavzular

• Gliklazidni ajratib olish va aniqlash: Gliklazidning standart namunasi xloroform-metanol eritmasida eritilib, uning standart eritmasi tayyorlanadi. Zaharlanishni modellashtirish uchun maydalangan cho'chqa jigari gliklazid eritmasi bilan to'yintiriladi. Jigar to'qimasidan ajratib olingan dorilar TLC yordamida tekshiriladi. TLC tahlili uchun Merck silica gel 60 F254 va Sorbfil xromatografik plastinkalari ishlatiladi. Namunalarni yuvishdan oldin, xromatografik plastinka metanol bilan yuviladi va 110-120°C da quritiladi. Gliklazid va kofeinning standart eritmalari xromatografik plastinkaga joylashtiriladi. Jigar to'qimasidan olingan gliklazid xloroform ekstrakti ham xromatografik plastinkaga qo'llaniladi. Xromatografiyadan so'ng plastinka quritiladi va vanilinning 1% eritmasi yoki xloral gidratning 5% eritmasi bilan ishlov beriladi (gliklazid uchun) va Dragendorff reaktivi (kofein uchun).
• Tahlil natijalari: Zaharlanishni taqlid qilish uchun tanlangan biologik ob'ekt bir kun davomida toksik konsentratsiyalarda gliklazid eritmasi bilan to'yingan. Stas-Otto usuli yordamida jigar to'qimasidan toksikant ajratib olingan. CTA uslubiga ko'ra, ajratilgan gliklazidning xloroform ekstrakti yupqa qatlamda toksikantni aniqlash uchun tekshirilgan. Ishlatilgan tizimning yaroqliligini tekshirish uchun standart modda - kofein ishtirokida gliklazidning xromatografiya tartibi amalga oshirilgan. Standart kofein namunasi xromatografiyasidan so'ng uning dog'larining rangi (jigarrang) xromatografik plastinkaga va Rf qiymatlari adabiyot manbalari bilan mos keldi, bu ishlatilgan xromatografik tizimning yaroqliligini ko'rsatdi. Xromatografik plastinkaning ikkinchi va uchinchi zonalarini reagentlar bilan qayta ishlash: vanilinning 1% eritmasi yoki xloral gidratning 5% eritmasi xromatografik plastinkada Rf qiymati 0,46-0,47 bo'lgan alohida dog'lar sifatida ko'rsatildi, bu gliklazidning standart namunasiga mos keladi. Birinchi holda, dog' to'q ko'k, ikkinchisi esa jigarrang rangda edi.