ТИПЫ ПРОСТЫХ ПРЕДЛОЖЕНИЙ В АНГЛИЙСКОМ И КАРАКАЛПАКСКОМ ЯЗЫКАХ
Ushbu maqola ingliz va qoraqalpoq tillaridagi sodda gaplarning tuzilishi va tasnifini qiyosiy tahlil qiladi. Gapni nutqiy kommunikatsiyaning minimal birligi sifatida ko'rib chiqadi va uni tiplari, podtiplari, modellar va semantik ma'nolari bo'yicha taqqoslaydi. Maqolada sodda gaplarni tuzilishiga ko'ra bir a'zoli va ikki a'zoli hamda kengaytirilgan va kengaytirilmagan turlarga ajratish asosiy jihat sifatida ko'rsatilgan. Shuningdek, gapning grammatik shakllari va ularning nutqdagi o'rni haqida ham ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Gapning minimal birlik sifatida roli: Gap nutqiy kommunikatsiyaning eng kichik birligi sifatida tushuniladi. Maqolada gaplarning tuzilishi, tiplari va semantik ma'nolari qiyoslanadi.
- Sodda gaplarning tuzilishi va tasnifi: Ingliz va qoraqalpoq tillaridagi sodda gaplar tuzilishiga ko'ra bir a'zoli (bir bosh a'zosi bor) va ikki a'zoli (ikki bosh a'zosi bor) hamda kengaytirilgan va kengaytirilmagan turlarga ajratiladi.
- Gaplarning grammatik shakllari: Gapning grammatik shakllari uning mazmunini o'zgartirmasdan, turli ma'nolarni ifodalash uchun ishlatiladigan vositalardir. Maqolada zamon shakllari misolida tushuntirilgan.
- Qoraqalpoq tilida sodda gaplar: Qoraqalpoq tilida sodda gaplar bir a'zoli va ikki a'zoli turlarga bo'linadi. Bir a'zoli gaplarda faqat bosh a'zoning biri (egasiz yoki kesim) mavjud bo'lsa, ikki a'zoli gaplarda ikkalasi ham ishtirok etadi.