Тафаккурнинг асосий мантиқий шакллари: Тушунча, ҳукм, хулоса.
Ushbu referat tafakkurning asosiy mantiqiy shakllari: tushuncha, hukm va xulosaga bag'ishlangan. Unda tushunchaning mohiyati, hukmning turlari va xulosa chiqarish usullari ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Tushuncha: Predmet va hodisalarning umumiy va muhim belgilarini ifodalovchi tafakkur shakli. Tushuncha so'z bilan uzviy bog'liq. Tushunchaning mazmuni va hajmi, ular orasidagi bog'liqlik. Turlari: yakka, umumiy, ayiruvchi, to'plovchi, abstrakt, konkret, nisbatli, nisbatsiz.
- Hukm: Predmetga ma'lum bir xossaning, munosabatning xosligini yoki xos emasligini ifodalovchi tafakkur shakli. Hukmning asosiy vazifasi predmet bilan uning xususiyati o'rtasidagi munosabatni ko'rsatish. Turlari: oddiy, murakkab. Haqiqatga mos kelish darajasiga ko'ra: chin, xato, noaniq.
- Xulosa: Bir yoki undan ortiq chin mulohazalardan ma'lum qoidalar asosida yangi bilimlarni keltirib chiqarish. Xulosa chiqarishda asoslar, xulosa va asoslardan xulosaga o'tish muhim. Turlari: deduktiv, induktiv, analogiya. Har bir tur uchun xos xususiyatlar va qoidalar mavjud.
- Mulohazalar o'rtasidagi munosabatlar: Mulohazalar taqqoslanadigan va taqqoslanmaydigan bo'lishi mumkin. Taqqoslanadigan mulohazalar sig'ishadigan yoki sig'ishmaydigan bo'ladi. Sig'ishmaydigan mulohazalar bir vaqtda chin bo'la olmaydi. Munosabatlarning turlari: qarama-qarshilik, zidlik, ekvivalentlik, bo'ysunish, qisman mos kelish.