Kimyoviy usullar orqali dizel yoqilg’isining ekspluatatsion xususiyatlarini yaxshilash
Ushbu kitob O'zbekiston va jahon miqyosidagi neft va gaz sanoati, dizel yoqilg'isining sifat ko'rsatkichlari, ularni yaxshilash usullari, tarkibidagi zararli birikmalarni kamaytirish, ekologik talablarga javob berish masalalariga bag'ishlangan. Kitobda dizel yoqilg'isining tarkibi, fizik-kimyoviy xossalari, dearomatlash usullari, adsorbsion va ekstraksion usullarning nazariy asoslari va amaliy qo'llanilishi batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda laboratoriya sharoitida olingan natijalar va ularning tahlili keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Dizel yoqilg'isining tarkibi va xossalari: Bu mavzuda dizel yoqilg'isining kimyoviy tarkibi, uglevodorodlar, oltingugurtli birikmalar, azotli birikmalar va ularning yoqilg'i xossalariga ta'siri, shuningdek, setan soni, fraksion tarkib, qovushqoqlik, zichlik kabi fizik-kimyoviy xossalari haqida ma'lumot beriladi.
- Dizel yoqilg'isini dearomatlash usullari: Bu mavzuda dizel yoqilg'isidan aromatik uglevodorodlarni ajratishning turli usullari, jumladan, adsorbsion, ekstraksion, gidrotozalash, katalitik kreking kabi usullar, ularning afzalliklari va kamchiliklari, texnologik sxemalari va jarayon sharoitlari haqida ma'lumot beriladi.
- Adsorbsion dearomatlash: Bu mavzuda adsorbsion jarayonining nazariy asoslari, adsorbentlar (silikagel, seolitlar, faollashtirilgan ko'mir va boshqalar) va ularning xossalari, dizel yoqilg'isi tarkibidagi aromatik uglevodorodlarni adsorbsiyalash mexanizmi, adsorbentni regeneratsiya qilish usullari, laboratoriya sharoitida adsorbsion dearomatlash jarayonini olib borish uslubiyati va natijalari haqida ma'lumot beriladi.
- Ekstraksion dearomatlash: Bu mavzuda ekstraksion jarayonining nazariy asoslari, erituvchilar (atseton, dioksan, tetragidrofuran va boshqalar) va ularning xossalari, dizel yoqilg'isi tarkibidagi aromatik uglevodorodlarni eritish mexanizmi, ekstraksion jarayonini olib borish uslubiyati va natijalari, optimal sharoitlarni aniqlash haqida ma'lumot beriladi.
- Laboratoriya tadqiqotlari natijalari: Bu mavzuda dizel yoqilg'isining tarkibi va xossalari, adsorbsion va ekstraksion dearomatlash natijalari, olingan rafinatlarning sifat ko'rsatkichlari, ularning Yevropa standartlariga muvofiqligi, shuningdek, aromatik uglevodorodlarning sifat va miqdor tarkibi haqida gaz-suyuq xromatografiya usuli yordamida olingan natijalar tahlili keltiriladi.