Sodda gap shaklining uyushiq bo‘laklari yordamida kengayishi
Bitiruv malakaviy ishi o'zbek va nemis tillarida sodda gap shaklining sintaktik kengayishini o'rganishga bag'ishlangan. Ishda gapning uyushiq bo'laklar orqali kengayishi, ega, kesim, aniqlovchi va to'ldiruvchining uyushib kelishi kabi masalalar tahlil qilingan. Shuningdek, gapning sintaktik sathini kengaytirishning turli usullari va ularning o'ziga xos xususiyatlari ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Eganing uyushib kelishi: Ushbu mavzu ega uyushib kelishi natijasida gapning sintaktik tuzilishi qanday o'zgarishini ko'rib chiqadi. Ega gapning asosiy qismlaridan biri bo'lib, uning uyushib kelishi gapning mazmunini boyitadi va kengaytiradi. Nemis va o'zbek tillarida ega bilan shaxs va sonda moslashuv holatlari ham tahlil qilinadi.
- Kesimning uyushib kelishi: Kesim uyushib kelganda, gapda bir nechta harakat yoki holat bir shaxsga tegishli bo'ladi. Bu esa gapning mazmunini yanada aniqroq va to'liqroq ifodalash imkonini beradi. Shuningdek, kesimning turli shakllari va ularning gap tuzilishidagi o'rni ko'rib chiqiladi.
- Aniqlovchining uyushib kelishi: Aniqlovchi predmetning belgisini bildiruvchi so'z bo'lib, uning uyushib kelishi predmetning turli jihatlarini ochib beradi. Uyushiq aniqlovchilar gapning mazmunini boyitish bilan birga, uning sintaktik tuzilishini ham murakkablashtiradi.
- To'ldiruvchining uyushib kelishi: To'ldiruvchi harakatning ob'ektini ifodalovchi so'z bo'lib, uning uyushib kelishi gapda bir nechta ob'ektning ishtirokini ko'rsatadi. Bu esa gapning mazmunini yanada to'liqroq va aniqroq ifodalash imkonini beradi. To'ldiruvchining turli kelishiklarda qo'llanilishi ham tahlil qilinadi.
- Holning uyushib kelishi: Hol harakatning bajarilish o'rnini, paytini, sababini, maqsadini va boshqa belgilarini ifodalaydi. Holning uyushib kelishi gapda bir nechta holatning mavjudligini ko'rsatadi va gapning mazmunini yanada boyitadi. Shuningdek, holning turli turlari va ularning gap tuzilishidagi o'rni ko'rib chiqiladi.