KIMYO

Ushbu kitob biologiya yo'nalishi talabalari uchun kimyo fanidan ma'ruza matnidir. Unda kimyoning asosiy tushunchalari, qonunlari, elementlarning davriy sistemasi va atom tuzilishi, kimyoviy bog'lanishlar, moddalarning agregat holatlari, eritma, elektrolitik dissotsialanish nazariyasi hamda oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari kabi mavzular yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Kimyoning asosiy tushunchalari va qonunlari: Kimyo fani va uning vazifalari, ahamiyati, O'zbekistonda kimyo fani va sanoatining rivojlanishi, atom-molekulyar ta'limot, massaning saqlanish qonuni, tarkibning doimiylik qonuni, ekvivalentlar qonuni, Avogadro qonuni, atom va molekulalar, moddalar massasining saqlanish qonuni.
• D.I.Mendeleyevning davriy qonuni va atomlar tuzilishi: D.I. Mendeleyevning davriy qonuni, elementlar davriy sistemasi, elementlarning atom va ion radiuslari, ionlanish energiyasi, elektronga moyillikning o'zgarish qonuniyatlari, davriy qonun va davriy sistemaning ahamiyati, atom tuzilishga kirish, radioaktivlik, atomning yadro modeli, atom spektrlari, yorug'likning kvant nazariyasi, Bor nazariyasi, elektronlarning kvant sonlari, Pauli prinsipi, Xund qoidasi, atom orbitallarining elektronlar bilan to'lish tartibi, atom va ionlarning o'lchamlari, ionlanish potensiali, elektronga moyillik, atom yadrosining tuzilishi, izotoplar.
• Kimyoviy bog'lanish va moddalarning tuzilishi: Kovalent bog'lanish, qutbsiz va qutbli kovalent bog'lanish, kovalent bog'lanishning hosil bo'lish yo'llari, xossalari, ion bog'lanish, vodorod bog'lanish, molekulalararo ta'sir kuchlar, moddalarning agregat holati, qattiq moddalarning tuzilishi, polimorfizm va izomorfizm.
• Kimyoviy reaksiyalarning tezligi va kimyoviy muvozanat: Kimyoviy reaksiyalar tezligi, reaksiyaning tezligiga ta'sir etuvchi omillar (konsentratsiya, harorat, katalizator), reaksiyalar mexanizmi, qaytar va qaytmas reaksiyalar, kimyoviy muvozanat, muvozanatning siljishi, energiyaning aylanishi va reaksiyalarning yo'nalishi.
• Eritmalar: Erish jarayonining mexanizmi, qattiq moddalarning eruvchanligi, gazlarning suvda eruvchanligi, eritmalarning konsentratsiyasi (molyar, normal, molyal), osmos hodisasi, Vant-Goff qonuni, eritmalarning bug' bosimi, Raulning qonunlari, elektrolitik dissotsiatsiya, dissotsiatsiya darajasi va konstantasi, gidroliz, bufer sistemalar va eruvchanlik ko'paytmasi.
• Metallmaslar va ularning olinishi, xossalari: IV, V, VI va VII guruh metallmas elementlarining umumiy tavsifi, uglerod, kremniy, azot, fosfor, kislorod, oltingugurt, galogenlar, ularning tabiatda uchrashi, fizik va kimyoviy xossalari, olinishi va qo'llanilishi.