“KECHA VA KUNDUZ” ROMANINING MATNIY-STRUKTURAL TAHLILI

"Kecha va Kunduz" - XX asr o'zbek adabiyotining eng muhim asarlaridan biri bo'lib, unda o'sha davrdagi Turkiston hayoti keng epik ko'lamda tasvirlangan. Roman o'zbek xalqining hayoti, orzu-umidlari, mustamlakachilik zulmi va milliy uyg'onish kabi muhim mavzularni qamrab oladi. Asarda feodal tuzumning chirkinliklari, jamiyatdagi ijtimoiy ziddiyatlar, xotin-qizlarning huquqsizligi kabi masalalar badiiy mahorat bilan ochib berilgan. Muallif o'zbek xalqining mustaqillik va erkinlikka bo'lgan intilishlarini yuksak darajada ifodalaydi.

Asosiy mavzular

• Mustamlakachilik zulmi va ijtimoiy adolatsizlik: Romanda Turkiston xalqining mustamlakachilik zulmi ostida ezilishi, boylar va amaldorlarning xalqni talashi, ijtimoiy adolatsizlikning avj olishi keng tasvirlangan.
• Xotin-qizlarning huquqsizligi: Asarda o'zbek ayollarining jamiyatdagi og'ir ahvoli, ularning ta'lim olish, erkinlikka erishish va o'z taqdirini o'zi belgilash huquqidan mahrumligi ko'rsatilgan. Zebining fojiali hayoti bu mavzuning yorqin namunasi bo'lib xizmat qiladi.
• Milliy uyg'onish va ma'rifatparvarlik: Romanda milliy ziyolilarning xalqni ma'rifatga chorlash, milliy ongni uyg'otishga qaratilgan harakatlari aks etgan. Jadidchilik harakati va uning jamiyatdagi o'rni muhim ahamiyatga ega.
• Axloq va ma'naviyat masalalari: Asarda insoniy fazilatlar, axloqiy me'yorlar, oilaviy munosabatlar, sevgi va sadoqat kabi masalalar ko'tariladi. Shuningdek, boylikka hirs qo'yish, mansabparastlik, xiyonat kabi illatlar ham tanqid ostiga olinadi.