Ўрта Осиё ва Ўзбекистоннинг давлат муассасалари тарихи
Ushbu kitob O'zbekiston davlatchiligi tarixiga bag'ishlangan bo'lib, unda o'zbek xalqining davlat boshqaruvi tizimlari, siyosiy tuzumlar, o'zbek zamini ustidan hukmronlik qilgan davlatlar va ularning boshqaruv usullari tarixi yoritilgan. Kitobda O'zbekistonning qadimiy davlatlaridan tortib, Amir Temur va Temuriylar davlatigacha bo'lgan davrlar, shuningdek, Shayboniylar va keyingi davrlardagi davlatchilik masalalari ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- O'rta Osiyoda arab xalifaligi davlat boshqaruvi: Ushbu mavzu arablar tomonidan O'rta Osiyoning bosib olinishi, islom dinini singdirish, soliqlarning joriy etilishi, huquqiy munosabatlar va iqtisodiy-madaniy hayot kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Arablarning O'rta Osiyo davlat boshqaruviga ta'siri va bu davrdagi o'zgarishlar tahlil qilinadi.
- Tohiriylar, Somoniylar davlatlarining tashkil topishi va boshqaruv tizimi: Bu mavzuda Tohiriylar va Somoniylar davlatlarining tashkil topishi, boshqaruv tizimlari, darvozabonlik faoliyati, davlatdagi harbiy qo'shinlar, soliqlarning yig'ilishi hamda Somoniylar davrida dinga bo'lgan e'tibor masalalari yoritiladi.
- G'aznaviylar davlatini tashkil topishi va davlat idoralari: Ushbu mavzu G'aznaviylar davlatining tashkil topishi, uning davlat tuzilishi, soliqlarning yig'ilishi va harbiy qo'shinning tashkil etilishi kabi masalalarni qamrab oladi. G'aznaviylarning o'z davrida mintaqada tutgan o'rni va ta'siri ham ko'rib chiqiladi.
- Saljuqiylar davrida davlat boshqaruvi: Saljuqiylar davlatining tashkil topishi, uning hududiy kengayishi, davlat boshqaruvidagi o'zgarishlar, davlat idoralari va ularning vakolatlari, shuningdek, iqtisodiy va madaniy hayotga oid ma'lumotlar keltiriladi.
- Qoraxoniylar davlatlarining tashkil topishi: Qoraxoniylar davlatining tashkil topishi, davlat boshqaruvi tizimi, ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy hayot, diniy e'tiqod va madaniy rivojlanish masalalari tahlil qilinadi. Qoraxoniylarning O'rta Osiyo tarixidagi roli va ahamiyati baholanadi.
- Xorazmshohlar boshqaruvi davrida davlat idoralari: Xorazmshohlar va Mo'g'ullar o'rtasidagi kurash, davlat tuzilishi va boshqaruv usullari, harbiy qo'shin, soliq tizimi, davlatning tanazzulga uchrash sabablari haqida ma'lumotlar keltiriladi.
- Mo'g'ullar iste'lolari va ularning boshqaruvi.: Mo'g'ullar davlatining tashkil topishi, O'rta Osiyo hududlarini zabt etishi, markaziy va mahalliy boshqaruv tizimlari, ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayot, yer egaligi va soliq siyosati haqida batafsil ma'lumot berilgan.
- Amir Temur davlatida boshqaruv tizimi. Temur tuzuklari: Amir Temur davlatining tashkil topishi, harbiy yurishlari, Temur tuzuklari asarining mazmuni, davlat boshqaruvda devon va dargoh faoliyati, er egaligi va soliq siyosati, harbiy yurishlar, qo'shinning tuzilishi, Buxoro shahrining rivojlanishi haqida ma'lumot berilgan.