Yadroviy kurolning portlatish usullari, yadroviy portlash jarayonining rivojlanishi va shikastlovchi omillarining xosil bo’lishi
Kitobda yadro qurolining portlash usullari, portlash jarayonining rivojlanishi va shikastlovchi omillarning xosil bo'lishi haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, radiatsiya darajasining kamayishi, joylarning radiofaol moddalar bilan zararlanishi, elektromagnit impuls va ikkilamchi zararlovchi omillari kabi mavzular ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Yadroviy qurolning portlatish usullari: Portlash markazining yer (suv) satxiga nisbatan joylashishiga karab, xavoda portlash, yerda portlash, yer ostida portlash, suv ustida portlash va suv ostida portlashlarga ajratiladi. Xar bir portlash turining o'ziga xos shikastlovchi ta'siri bor.
- Yadroviy portlash jarayonining rivojlanishi: Yadroviy qurol portlaganda bir laxzada goyat koʻp energiya ajralib chikadi, shu sababli yadro reaksiyasi zonasidagi xarorat bir necha oʻn million darajaga yetadi, bosim esa bir necha milliard atmosferagacha ko'tariladi.
- Shikastlovchi omillarning xosil bo'lishi: Portlash toʻlkini, yoruglik nurlanishi, oʻtuvchan radiasiya, joylarning radiofaol moddalar bilan zararlanishi va elektromagnit impulsi kabi omillar keltirilgan.
- Radiasiya darajasining kamayishi: Portlashdan so'nggi birinchi soatlarda radiasiya darajasi tezda kamayib ketadi. Turli buyumlar va tuprok yuzasida radifaol izotoplar neytronlar okimi ta'sirida paydo boʻladi.
- Joylarning radiofaol moddalar bilan zararlanishi: Yadroviy portlash natijasida xosil boʻlgan ko'p mikdordagi radiofaol moddalar xavo okimiga ergashib portlash markazidan uzoq masofalarga tarkaladi.
- Elektromagnit impuls va ikkilamchi zararlovchi omillar: Yadroviy zaryadlarning portlashi natijasida xavoning ionlashishi kuzatiladi, xosil boʻlgan elektronlarning yukori tezlikdagi xarakati tufayli elektromagnit maydoni paydo boʻladi. Elektromagnit impulsdan ximoyalanish choralari ko'rilishi kerak.