Ona tilidan sifatlarning semantik- funktsional xususiyatlarini o”rgatishda interfaol usullardan foydalanish
Ushbu bitiruv malakaviy ishi oʻzbek tilida sifat soʻz turkumining leksik-semantik va grammatik xususiyatlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda sifatlarning ma’noviy guruhlari, ularning tuzilishi, yasalishi, nutqdagi oʻrni va funksiyalari tahlil qilinadi. Shuningdek, sifatlarning etimologiyasi, konversiya hodisasi va narsa asosida shakllangan sifat leksemalariga ham e’tibor qaratilgan. Ishning asosiy maqsadi sifatlarning ona tilini o'rgatishda semantik-funktsional xususiyatlarini yoritishdan iborat.
Asosiy mavzular
- Sifat soʻz turkumi: Sifat soʻz turkumining umumiy tavsifi, oʻzbek tilshunosligida tutgan oʻrni, leksik-grammatik va semantik xususiyatlari, boshqa soʻz turkumlari bilan munosabati. Sifatda konversiya hodisasi, narsa asosida shakllangan sifat leksemalari va ularning turlari.
- Sifatning leksik-semantik mavzu guruhlanishi: Sifatlarning ma’noviy guruhlari (xususiyat, holat, shakl, rang-tus, maza-ta’m, hid, hajm-oʻlchov, oʻrin va payt bildiruvchi sifatlar) va ularning semantik xususiyatlari. Har bir guruhga mansub sifatlarning tuzilishi, yasalishi va nutqda qoʻllanishi.
- Sifatlarning funksional-uslubiy xususiyatlari: Sifatlarning nutqda qoʻllanishi, uslubiy vazifalari va ekspressiv imkoniyatlari. Badiiy asarlarda sifatlarning tutgan oʻrni, obrazlilikni yaratishdagi roli va nutqning ta’sirchanligini oshirishdagi ahamiyati.
- Sifat leksemalarining etimologiyasi: Ayrim sifat leksemalarining kelib chiqishi, shakllanish tarixi va ma’no evolyutsiyasi. Qadimgi turkiy tildan oʻzbek tiliga oʻtgan sifatlar va ularning hozirgi ma’nosi.