Botanika va o‘simliklar fiziologiyasi
Ushbu kitob botanika va o'simliklar fiziologiyasiga oid bo'lib, o'simliklarning tuzilishi, hayotiy faoliyati, ko'payishi, sistematikasi va ekologiyasi kabi asosiy mavzularni qamrab oladi. Kitobda hujayra tuzilishidan tortib, o'simliklar olamining evolyutsiyasiga oid ma'lumotlar ham keltirilgan. O'zbekiston florasi va uning xususiyatlariga alohida e'tibor qaratilgan. Kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan o'quv qo'llanma sifatida tavsiya etilgan.
Asosiy mavzular
- Hujayra haqida umumiy tushuncha. To'qimalar: O'simlik hujayrasining tuzilishi, to'qimalarning turlari (hosil qiluvchi, qoplovchi, asosiy, mexanik, o'tkazuvchi, ajratuvchi), ularning tuzilishi va vazifalari batafsil yoritilgan.
- Ildiz: Ildizning tuzilishi, turlari (asosiy, yon, qo'shimcha), vazifalari, o'zgarishlari, ildiz sistemasining shakllari, shuningdek, ildizda uchraydigan simbioz (tugunak bakteriyalar va mikoriza) haqida ma'lumot berilgan.
- Poya: Poyaning tuzilishi, turlari (tik o'suvchi, ilashib o'suvchi, ko'tarilib o'suvchi, chirmashuvchi, sudraluvchi, o'rmalovchi), shakli o'zgargan poyalar (ildizpoya, tugunak, piyozbosh), poyaning bo'yiga va eniga o'sishi kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
- Barg: Bargning tuzilishi, turlari (oddiy, murakkab), tomirlanishi, novdada joylashishi, ichki tuzilishi, shakli o'zgargan barglar (barg metamorfozi), fotosintez jarayoni, transpiratsiya va xazonrezlik kabi mavzular yoritilgan.
- To'pgullar: To'pgullarning turlari (oddiy, murakkab), tuzilishi, ahamiyati hamda changlanish usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Gullar. Jinsiy ko'payish usullari: Gullarning tuzilishi, formulasi, diagrammasi, changlanish, urug'lanish, apomiksis, partenokarpiya, o'simliklarning jinsiy, jinssiz va vegetativ ko'payish usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Meva va urugʻ: Mevalarning tuzilishi, tasnifi (quruq, ho'l), urug'ning tuzilishi, unib chiqishi hamda tarqalishi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- O'simliklar sistematikasi: Sistematikaning vazifalari, metodlari, taksonomik birliklari, O'zbekiston florasi va uni o'rgangan olimlar haqida ma'lumotlar berilgan.
- Bakteriyalar bo'limi: Bakteriyalarning tuzilishi, turlari, ahamiyati, tarqalishi va ularning tabiat hamda inson hayotidagi roli yoritilgan.
- Zamburug'lar bo'limi: Zamburug'larning tuzilishi, ko'payishi, tasnifi, oziqlanishi, tabiatda tarqalishi va ahamiyati, shuningdek, mog'or va achitqi zamburug'lari haqida ma'lumot berilgan.
- Lishayniklar bo'limi: Lishayniklarning tuzilishi, tarkibi, ko'payishi, tasnifi, tarqalishi va ekologik ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan.
- Tuban o'simliklar. Bir va ko'p hujayrali suv o'tlari: Suv o'tlarining tuzilishi, ko'payishi, tasnifi, vakillari va ekologik ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan.
- Sporali yuksak o'simliklar: Yo'sinlar, qirqbo'g'imlar va plaunlar bo'limlarining vakillari, ularning tuzilishi, ko'payishi va ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan.
- Yopiq urug'li o'simliklar: Gulli o'simliklarning umumiy tavsifi, tuzilishi, vegetativ va generativ organlari, ko'payishi va tasnifi haqida ma'lumotlar berilgan.
- Manzarali o'simliklar: Manzarali o'simliklarning turlari, tasnifi, ularning ahamiyati va ko'paytirish usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
- O'simliklarning rivojlanishiga tashqi muhitning ta'siri: Yorug'lik, harorat, namlik va mineral tuzlarning o'simliklarning o'sishi va rivojlanishiga ta'siri haqida ma'lumotlar berilgan.
- Oʻsimliklar qoplamining almashinishi: Vaqt va omillar ta'sirida o'simliklar qoplamining o'zgarishi, cho'l, adir, tog' va yaylov o'simliklarining almashinuv jarayonlari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Dorivor o'simliklar: Dorivor oʻsimliklarning ahamiyati, tarkibi va ulardan foydalanish yo'llari haqida ma'lumotlar berilgan.