Musiqa elementar nazariyasi. Garmoniya

Ushbu kitob musiqaning elementar nazariyasi va garmoniyasi bo'yicha fundamental bilimlar asosini tashkil etadi. Unda musiqa tovushlari, tizimlar, metrum, ritm, tempo, lad, tonallik, intervallar, akkordlar, garmonik davrlar, melodik va garmonik musiqaning o'ziga xos xususiyatlari hamda ularning qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot berilgan. Kitobda nazariy bilimlarni mustahkamlash uchun ko'plab misollar va nazorat savollari ham keltirilgan bo'lib, ular o'quvchilarning musiqiy tafakkurini rivojlantirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Musiqiy tovush, tizim, temp, nota yozuvi: Bu bo'lim musiqiy tovushning mohiyati, uning xususiyatlari, musiqiy tizim, temp va nota yozuvi qoidalarini o'rganadi. Tovush balandligi, qattiqligi, tembri, cho'zimi kabi jihatlari, shuningdek, nota va uning elementlari, kalitlar, cho'zimlar va pauzalar haqida ma'lumot beriladi.
Metr, ritm, temp: Bu bo'lim musiqaning asosiy ritmik birliklari - metr, takt, o'lchov va ularning turlari, shuningdek, ritm, sinkopa hamda tempning ahamiyati va ularni aniqlash usullarini o'rganadi. Musiqa harakatining tezligi va uning ifodali vositalari haqida tushuncha beradi.
Lad, tonallik: Bu bo'lim lad tushunchasi, uning turg'un va noturg'un tovushlari, ladlarning turlari (tabiiy, garmonik, melodik), pentatonika, diatonik va garmonik ladlar, shuningdek, tonalliklar va ularning kvinta davrasi bo'yicha joylashuvi hamda ularning o'zaro munosabatlarini o'rganadi.
Xalq musiqasi ladlari: Bu bo'lim xalq musiqasida keng tarqalgan melodik va diatonik ladlar, pentatonika va uning turlari, shuningdek, Vengrcha gamma kabi o'ziga xos ladlar haqida batafsil ma'lumot beradi.
Xromatizm: Bu bo'lim diatonik ladlarning asosiy pog'onalarini o'zgartirish orqali hosil bo'ladigan xromatizm, xromatik gamma va uning yozilishi, shuningdek, ladlarning altеratsiyasi hamda ularning musiqaviy ifodaviy roli haqida ma'lumot beradi.
Laddagi altеratsiya: Bu bo'lim noturg'un tovushlarning turg'un tovushlarga tortilishini kuchaytiradigan xromatik o'zgarishlar (altеratsiya)ni o'rganadi. Majorda va minorda sodir bo'ladigan o'zgarishlar, ularning natijasida hosil bo'ladigan intervallar hamda ularning yechilishi haqida batafsil ma'lumot beriladi.
Kuy. Kuy harakati turlari. Sekvensiya: Bu bo'lim kuyning mohiyati, uning tuzilishi, harakat yo'nalishlari va diapazoni, shuningdek, kuyning tarkibiy qismlari, jumla, kadensiya hamda kuy harakatining turlari (gorizontal, sekin-asta, sakrama) va sekvensiya haqida ma'lumot beradi.
Transpozitsiya. Partitura. Partiya: Bu bo'lim musiqiy asarlarni boshqa tonalliklarga ko'chirish usullari (transpozitsiya), partitura va partiya tushunchalari, ularning tuzilishi hamda ijro etilishi haqida ma'lumot beradi.
Akkordsiz tovushlar haqida tushunchalar: Bu bo'lim akkordli va akkordsiz tovushlar, ularning turlari va xususiyatlari, shuningdek, musiqada ularning roli va ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
Asosiy uchtovushliklar funksional tizimi: Bu bo'lim ladning asosiy uchtovushliklari (tonika, subdominanta, dominanta)ning funksiyalari, ularning o'zaro munosabatlari va garmonik harakatdagi ahamiyati, shuningdek, ularning qo'shilishi hamda joylashuvi qoidalarini o'rganadi.
Davriya. Jumla. Kadensiyalar: Bu bo'lim musiqiy tuzilmaning asosiy qismlari bo'lgan davriya, jumla va kadensiya tushunchalari, ularning turlari, tuzilishi va qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot beradi.
Asosiy uchtovushliklar sekstakkordlari: Bu bo'lim asosiy uchtovushliklarning ikkinchi aylanmasi bo'lgan sekstakkordlar, ularning tuzilishi, qo'shilishi va ovoz yo'nalishlari hamda bu jarayonda uchraydigan taqiqlangan harakatlar haqida ma'lumot beradi.
O‘tkinchi va yordamchi kvartsеksakkordlar: Bu bo'lim o'tkinchi va yordamchi kvartsеksakkordlar, ularning turlari, tuzilishi, qo'shilishi va yechilishi hamda ularning musiqaviy fakturada qo'llanilishi haqida ma'lumot beradi.
Septakkordlar: Bu bo'lim septakkordlarning turlari, bosh septakkordlar (dominant, subdominant, yetakchi), ularning tuzilishi, tayyorlanishi va yechilishi hamda ularning aylanmalari haqida batafsil ma'lumot beradi.
Garmoniya: Bu bo'lim garmoniyaning asosiy xususiyatlari, uning mohiyati, akkordlar va ularning funksiyalari, musiqiy faktura, lad tizimi, akkordlarning qo'shilishi va garmonik davrlar kabi muhim nazariy masalalarni o'rganadi.