Ёнғинга қарши сув таъминоти
Ushbu metodik qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi hamda Mirzo Ulug'bek nomidagi Samarqand davlat arxitektura-qurilish instituti «Hayotiy faoliyat xavfsizligi» kafedrasi tomonidan «Yong'inga qarshi suv ta'minoti» fanidan bitiruv malakaviy va kurs ishlarini bajarish bo'yicha yo'riqnomalar berishga mo'ljallangan. Qo'llanmada nazariy qism, ishni bajarish tartibi, natijalarni rasmiylashtirish va himoya qilish tartibi hamda tavsiya etiladigan adabiyotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Mamlakatimizda iqtisodiy islohotlar va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish sharoitida yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlashning muhimligi, ayniqsa, yong'in xavfsizligini ta'minlashning ahamiyati, shahar va qishloq joylarining obodonlashishi bilan bog'liq holda suv ta'minoti tizimlarining mukammallashuvi va uzluksiz ishlashi hamda «Hayotiy faoliyat xavfsizligi» yo'nalishi bo'yicha mutaxassislarga qo'yiladigan talablar haqida ma'lumot beriladi.
- Kurs ishining hajmi: Kurs ishining hajmi tushuntirish-hisoblash matni va bir varaq A-1 formatdagi chizmadan iboratligi, hisoblash-tushuntirish matnining ketma-ketligi va chizmada ko'rsatilishi kerak bo'lgan elementlar haqida ma'lumot beradi.
- Hisobli suv sarfini aniqlash: Ob'ektning bir kunlik suv sarfini aniqlash, aholi, xo'jalik-maishiy, sanoat, xizmat ko'rsatish korxonalari, obodonlashtirish, ko'kalamzorlashtirish, daraxt va gulzorlarni sug'orish hamda yong'in o'chirish uchun sarflanadigan suv me'yorlari ko'rib chiqiladi.
- Suv tarmoqlari va ularning elementlarini gidravlik hisoblash: Tarmoq qismlarining materialini tanlash, sekundlar mobaynidagi suv sarflarini aniqlash, tarmoq qismlarining diametrini aniqlash, halqasimon tarmoqlarning gidravlik hisobi, suv bosim minorasi va katta sanoat korxonalarini tarmoq bilan bog'lovchi quvurlarning gidravlik hisobi, suv eltuvchi quvurning gidravlik hisobi, tarmoqdagi erkin bosimlarni aniqlash va pyezometrik chiziqlar grafigini tuzish hamda suv bosim minorasi balandligini va nasos stansiyasining bosimini aniqlash kabi mavzular yoritilgan.
- Suv tarqatish tarmoqlari jihozlarining o'zaro ulanishi: Loyihada havza uchun jihozlar, quvurlar va ularning bir-biri bilan ulanish shakli detallkasini tuzish, jihozlarning joylashuvi, quduqlar va ularning o'lchamlari hamda jihozlar va inshootlar haqida ma'lumot beriladi.
- Ilova: Qo'llanmada aholi va sanoat korxonalari uchun suv iste'moli me'yorlari, ko'cha va ko'katlarni sug'orish uchun suv sarfi me'yorlari, yong'inni o'chirish uchun sarf me'yorlari hamda turli binolar uchun suv sarfi ko'rsatkichlari keltirilgan jadvallar va ma'lumotlar berilgan.