Musiqa tarixi fanidan ma’ruzalar matni

Ushbu kitob O‘zbekiston Davlat San’at va Madaniyat Instituti talabalari uchun tayyorlangan „Musiqa tarixi“ fanidan ma’ruzalar matnini o‘z ichiga oladi. Unda musiqa tarixining qadimdan to hozirgi davrgacha bo‘lgan asosiy bosqichlari, dunyo musiqa madaniyatining rivojlanishi, buyuk kompozitorlar ijodi, milliy musiqa maktablari va ularning o‘ziga xos jihatlari hamda ularning jahon musiqashunosligiga qo‘shgan hissasi haqida batafsil ma’lumotlar berilgan.

Asosiy mavzular

Kirish. Musiqa – ijtimoiy ong shakli: Musiqa tushunchasi, uning ijtimoiy hayotdagi o‘rni. Qadimgi davrda musiqa paydo bo‘lishi va rivojlanishi. Musiqaning ijtimoiy va madaniy taraqqiyotdagi roli.
chet el musiqa tarixi: Qadimgi Misr, Shumer-Bobil, Xitoy, Hindiston, Yunon va Rim musiqa madaniyatining o‘ziga xos jihatlari, rivojlanish bosqichlari, cholg‘ulari va musiqa janrlari.
O‘rta asrlar musiqa san’ati: Vizantiya, Cherkov musiqasi, Janubiy Fransiya trubadurlari, Nemis va Ingliz operalari, Monteverdi, Glyuk ijodiyoti va o‘rta asrlar musiqa madaniyatining xususiyatlari.
Vena klassik maktabi: GAYDN, Motsart, Betxoven ijodiyotiga oid ma’lumotlar. Vena klassik maktabining rivojlanish bosqichlari va uning o‘ziga xos jihatlari.
Musiqiy romantizm namoyandalari: Shubert, Shuman, Shopen, List, Berlioz, Vagner, Smetana, Dvorjak, Grig, Albenis, Verdi, Bize, Borodin, Musorgskiy, Chaykovskiy ijodiyotiga oid ma’lumotlar va ularning romantizm davridagi hissasi.
XIX asr Yevropa musiqa san’ati: Italiya, Fransiya, Germaniya, Norvegiya, Ispaniya musiqa maktablari va ularning vakillari (Bellini, Donitsetti, Rossini, Verdi, Bize, Berlioz, Vagner, Smetana, Dvorjak, Grig, Albenis) ijodiyoti.
XX asr rus musiqasi tarixi: XIX asr oxiri – XX asr boshlaridagi rus musiqasi, Glinka va Dargomijskiy ijodi, Rimskiy-Korsakov va Musorgskiy ijodi, Chaykovskiy va Borodin ijodi, XX asr Yevropa simfonik musiqasi, balet janrining rivojlanishi va musiqiy dramaturgiyani yangilanishi.
Musiqali drama: Musiqali drama janrining rivojlanishi, o‘zbek musiqali dramasi va operalarining tarixi, kompozitorlar ijodida musiqali dramaning o‘rni va ahamiyati.
O‘zbek xalqi musiqa merosi: O‘zbek xalq musiqasining tasnifi, mehnat qo‘shiqlari, marosim aytimlari, erkin mavzuli aytimlar, laparlar, yallalar va ularning xususiyatlari.
Kasbiy musiqa asoslari: Baxshilar san’ati, katta ashula, maqom san’ati va ularning turlari, ijro uslublari, tarixiy rivojlanishi va o‘ziga xos jihatlari.
Shashmaqom: Shashmaqomning tuzilishi, cholg‘u va ashula qismlari, maqomlarning nomlanishi va ularning ijro uslublari.