Xor sinfi

Ushbu o'quv-uslubiy majmua O'zbekiston Davlat San'at va Madaniyat Instituti uchun "Xor sinfi" fanidan tayyorlangan bo'lib, unda fanining nazariy va amaliy jihatlari keng yoritilgan. Kitobda xor san'atining tarixi, turlari, uslublari, hamda ovoz mashqlari, nafas olish texnikasi, talaffuz, dinamik va ritmik jihatlar atroflicha o'rganilgan. Shuningdek, turli davrlardagi xor ijrochiligi, kompozitorlar va ularning asarlari haqida ham ma'lumot berilgan. Majmuada nazariy bilimlarni mustahkamlashga qaratilgan nazorat savollari hamda qo'shimcha adabiyotlar va elektron ta'lim resurslari keltirilgan.

Asosiy mavzular

1-modul. Xor san'ati haqida: Ushbu modulda xor san'atining kelib chiqishi, tarixi, akademik uslublari, xor turlari (bolalar, ayollar, erkaklar va aralash xorlar) hamda ularning tuzilishi va xususiyatlari haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, O'zbekistondagi xor san'ati rivojlanishining o'ziga xos jihatlari va tarixiy taraqqiyoti yoritilgan.
2-modul. Xor janri uslublari. "Renessans davri, Barokko davri, Klassik davr, Romantik davr": Bu modulda xor ijrochiligi uslublarining rivojlanish bosqichlari, jumladan Renessans, Barokko, Klassik va Romantik davrlardagi xor musiqa xususiyatlari, kompozitorlik uslublari hamda ularning namunalari haqida batafsil ma'lumot beriladi.
3-modul. Ovoz mashqlari. Asarlarda musiqiy frazalarni intonatsion sof kuylash ustida ishlash: Modulda xor ijrochiligida ovoz mashqlarining ahamiyati, ularning turlari va qo'llanilishi, shuningdek, musiqiy frazalarni intonatsion jihatdan to'g'ri va sof kuylash ustida ishlash uslublari ko'rsatilgan. O'zbek kompozitorlari R.Shuman va O.Abdullayevaning asarlari misolida bu mashqlar tahlil qilingan.
4-modul. Nafas va zanjir nafas malakalari: Ushbu modulda xor ijrochiligida to'g'ri nafas olishning ahamiyati, uning turlari (diafragmatik, qorin va yelka nafaslari) va qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi. Zanjir nafas texnikasi va uni qo'llash qoidalari ham tushuntirilgan.
5-modul. Kuylash yo'llari: legato, non legato va stakkato: Modulda xor ijrochiligi uchun muhim bo'lgan kuylash uslublari (legato, markato, non-legato va stakkato)ning o'ziga xos xususiyatlari, ularning qo'llanilishi va ijro elementlari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
6-modul. Asarlarda musiqiy frazalarni garmonik akkordlari ustida ishlash: Bu modulda xor ijrochiligida musiqiy frazalarning garmonik va melodik jihatdan to'g'ri talaffuz qilinishi, akkordlarning aniq ijrosi hamda O.Abdullayevaning "Yor-yor" asari misolida bu texnikalar tahlil qilingan.
7-modul. Umumiy xor ansambli: ritmik, dinamik, intonatsiya ustida ishlash: Ushbu modulda xor ansamblining asosiy elementlari (ritm, dinamika, intonatsiya, tembr, artikulyatsiya), tabiiy va sun'iy ansambl turlari hamda ularga erishish usullari haqida ma'lumot berilgan.
8-modul. Asarlarda talaffuz ustida ishlash: Modulda xor ijrochiligida talaffuzning ahamiyati, uning turlari (lotin va ingliz tili talaffuzi), hamda so'zlarning aniq va ravshan talaffuzi ustida ishlash uslublari ko'rsatilgan.
9-modul. Dinamik nyuanslar: Bu modulda musiqa dinamikasining mohiyati, dinamik belgilar va nyuanslar, ularning asar ijrosida qo'llanilishi, hamda forte va piano ijrosi bo'yicha mashqlar va tavsiyalar berilgan.
10-modul. Asarlarning badiiy-musiqiy obrazlari ustida ishlash va konsert chiqishlari uchun tayyorgarlik: Ushbu modulda xor asarlarining badiiy-musiqiy obrazlarini ochish, ijro tempini to'g'ri tanlash, dinamika, talaffuz va badiiy ijro talablariga rioya qilish kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Shuningdek, konsert chiqishlariga tayyorgarlik bo'yicha ham tavsiyalar berilgan.