Магистрлик диссертациялари бажарилиши бўйича
Ushbu kitob O'zbekistonda Materiallar qarshiligi fanini o'qitish jarayoni va uslubiyotini tadqiq etishga bag'ishlangan bo'lib, unda materiallar qarshiligi fanining asosiy tushunchalari, rivojlanish tarixi, hisob sxemalari, kuchlar tasnifi, deformatsiya va kuchlanishlar, ularning turlari, Guk qonuni, Puasson koeffitsienti, mustahkamlik va qovushoqlik, elastiklik, Buralish, Egilish, Murakkab qarshilik, Zoriqqan holatlar diagrammasi kabi mavzular chuqur yoritilgan. Shuningdek, uslubiyot va zamonaviy pedagogik texnologiyalar, jumladan, mustaqil ta'lim va laboratoriya ishlariga oid ko'rsatmalar, namunaviy masalalar, topshiriqlar, nazorat savollari va baholash mezonlari ham keltirilgan. Kitobda materiallar qarshiligi fani bo'yicha nazariy bilimlar va amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga alohida e'tibor qaratilgan.
Asosiy mavzular
- KIRISH: Materiallar qarshiligi fani haqida umumiy tushuncha, fanining rivojlanish tarixi, asosiy tushunchalar va ta'riflar, qurilmalar qismlarining hisob sxemalari, ichki va tashqi kuchlarni tasniflash, kesish usuli, deformatsiya va surilishlar kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
- CHO'ZILISH VA SIQILISH: Bu mavzu kuchlanish va deformatsiyalar, Guk qonuni, Puasson koeffitsienti, jism hajmining o'zgarishi, mustahkamlik va qovushoqlik shartlari hamda statik aniqmas masalalar va ularning yechimlari bilan tanishtiradi.
- TEKIS KESIMLARNING GEOMETRIK XARAKTERISTIKALARI: Kesimning statik momenti, qutb inersiya momenti, markazdan qochma inersiya momenti, shuningdek, to'rtburchak, doira va xalqa kesimlari uchun inersiya momentlarini hisoblash usullari yoritilgan.
- ZO'RIQQAN HOLAT DIAGRAMMASI: Bu mavzu chiziqli, tekis va hajmiy zo'riqish holatidagi qiya yuzachalar va tekisliklar bo'yicha kuchlanishlar va deformatsiyalar hamda ularning o'zaro bog'liqliklarini o'rganishga bag'ishlangan.
- EGILISH: Egilishning turlari, egilishdagi kuchlanishlar, balkalarning egilishdagi deformatsiyalari, statik aniqmas balkalar hisobi, egiluvchan sterjenlar uchun kritik kuch va Eyler formulasi, shuningdek, balkalarning egilish nazariyasiga oid gipotezalar va Mor usuli kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
- BURALISH: Buralishning hosil bo'lishi va ta'rifi, burovchi moment, uning ishorasi va epyuralari, buralishda brusning deformatsiyalanishi, elastiklik moduli, shuningdek, burovchi moment epyuralarini qurish va boshqa masalalar yechish usullari bayon etilgan.
- MURAKKAB QARSHILIK: Qiyshiq egilish, cho'zilish bilan egilishning birga ta'siri, buralish bilan egilishning birgalikdagi ta'siri kabi murakkab yuklanishlar turlari va ularning hisoblash usullari yoritilgan.
- MUSTAHKAMLIK NAZARIYALARI: Bu mavzu eng katta normal kuchlanishlar nazariyasi, eng katta chiziqli deformatsiyalar nazariyasi, eng katta urinma kuchlanishlar nazariyasi, shakl o'zgarishi energiyasi nazariyasi va chegaraviy zo'riqqanlik holati nazariyasi kabi nazariyalarni o'z ichiga oladi.
- Amaliyot va Nazorat: Kitobda amaliy mashg'ulotlar va nazorat savollari keltirilgan bo'lib, ular talabalarning nazariy bilimlarini mustahkamlash va amaliy ko'nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan.