Namunaviy turar joy muhitining dizayn yechimi
Ushbu bitiruv malakaviy ishida zamonaviy turar joy muhitining dizayn yechimlari atroflicha oʻrganilgan. Ishda Oʻzbekistonning iqlim sharoitiga mos, milliy va zamonaviy uslublarni oʻzida mujassam etgan, shuningdek, aholining turmush tarziga mos keladigan namunaviy turar joylar loyihalash asos qilib olingan. Shuningdek, ishda me’moriy-loyihaviy yechimlar, uni amalga oshirish bosqichlari, zamonaviy shaharlar va qishloqlar uchun landshaft dizayni, obodonlashtirish, hayotiy faoliyat xavfsizligi va ekologik masalalarga alohida e'tibor qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Me'morchilikning ajdodlarimizdan meros boʻlib kelgan noyob san'at turi ekanligi, Oʻrta Osiyo me'morchiligining jahon madaniyatidagi oʻrni, zamonaviy shaharsozlik va me'morchilikning rivojlanishi, Oʻzbekistonning arxitekturasi, xususan Samarqandning oʻrni haqida soʻz boradi. Shahar muhitini zamon talablariga mos ravishda tashkil etish, uni rivojlantirish, aholining ijtimoiy faoliyatini oshirish, bu jarayonlarda tabiat va urbanizm muhitining oʻzaro bogʻliqligini ta'minlash zarurati bayon etiladi.
- Arxitekturaviy rejalashtirish qismi: Oʻzbekistonning mustaqillikka erishganidan soʻng arxitektura va shaharsozlik sohasida amalga oshirilgan oʻzgarishlar, zamonaviy turar joylar, transport magistrallari, osmonoʻpar binolar, sanoat majmualari qurilishi, tarixiy obidalarni ta'mirlash va rekonstruksiya qilish kabi ishlar haqida soʻz boradi. Prezidentimiz tashabbuslari bilan amalga oshirilayotgan loyihalar, kichik biznes va tadbirkorlikning rivojlanishi, milliy an’analarga asoslangan xalq uylarining oʻziga xos jihatlari, ulardan zamonaviy turar joylarda foydalanishning ahamiyati bayon etilgan.
- Badiiy qismi: Ushbu qismda mahalliy markazlar, bolalar oʻyingohlari, sport maydonchalari, basseyn, muzqaymoq paviloni, mexmonxona, hammom, suratxona, dekorativ favvora va daraxt-butalardan tashkil topgan kompozitsiyalar mavjud. Qishloq aholi punktlarining ijtimoiy-iqtisodiy rivojini shahar bilan integratsiyasi, aholi farovonligini oshirish davlat dasturlarining asosiy qismini tashkil etishi, qishloq aholisi yashash joylarining sifatli taraqqiyotini ta’minlash va natijali rivojlanishga erishish muhimligi ta’kidlanadi. Savdo markazlari, maishiy xizmat binolari, ularning qulaylik yaratishdagi oʻrni, ijtimoiylashgan binolar kompleksi sifatida ahamiyati, aholi soniga qarab ularning joylashuvi va turlari haqida ma'lumot beriladi.
- Hayotiy faoliyat xavfsizligi qismi: Diplom loyihasida aholi yashash muhitining dizayn yechimi masalasi koʻrib chiqilgan. Ishda zamonaviy muhandislik talablaridan kelib chiqqan holda zilzilabardoshlik, yongʻinga xavfsizlikni oshirish, yogʻin-sochinlardan himoya qilish kabi chora-tadbirlar oʻrganiladi. Hudud uchun klimatik parametrlar keltirilgan. Yongʻin kelib chiqishining uch omili, yongʻinlardan himoya qilish choralari, yongʻinni oʻchirish usullari, qurilish materiallarining oʻtga chidamliligi hamda oʻt oʻchirish uskunalarining turlari va ulardan foydalanish tartiblari haqida maʼlumot berilgan. Shuningdek, elektrdan jarohatlanganda dastlabki yordam koʻrsatish va tokdan ajratish usullari tushuntirilgan.
- Ekologiya qismi: Loyihada koʻrib chiqilayotgan obʼekt qurilishining atrof-muhitga taʼsirini baholash va ekologik taxlil qilish asosiy masala qilib olingan. Loyihalashtirilayotgan hududning (joyning) fiziko-geografik va iqlim sharoitlari, ekologik holati, mavjud ta’sir etuvchi manbalar, tuproq, yer osti va yer usti suv resurslari, oʻsimlik va xayvonot dunyosi, aholi salomatligi oʻrganilgan. Chang zarralarining inson salomatligiga ta’siri, binolarni loyihalashda ekologik talablarga rioya qilish, atrof-muhitga salbiy ta’sirni kamaytirish boʻyicha tadbirlar va takliflar, shuningdek, obʼekt qurilishidan soʻng hududning ekologik holatini oldindan taxlil qilish kabi masalalar yoritilgan.
- Xulosa: Qishloqlarda zamonaviy uylarning qurilishi odamlarning qishloqqa boʻlgan mehrini yanada kuchaytirayotgani, ijtimoiy-iqtisodiy islohotlar natijasida qishloqlar koʻrinishi va turmushida keskin oʻzgarishlar yuz berayotgani ta’kidlanadi. Qishloq hududlarini me’moriy-loyihaviy qurish boʻyicha bosh rejalarini ishlab chiqish, ularning iqlimi, demografik holati va boshqa shart-sharoitlarini hisobga olgan holda namunaviy loyihalar tayyorlash masalalariga alohida e’tibor qaratilmoqda. Qishloq qurilishida zamonaviy, chiroyli uylar barpo etish, qishloq landshafti muhitining sifatini yaxshilashga yoʻnaltirilgan kompleks ishlar muhim ahamiyatga ega ekanligi qayd etiladi.
- Adabiyotlar roʻyxati: Ushbu bo'limda O'zbekiston Respublikasi qonunlari, O'zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qo'mitasi nizomlari, qo'llanmalar, o'quv qo'llanmalar, ma'ruzalar matnlari, darsliklar, shuningdek, ilmiy-texnik jurnallar kabi turli adabiyotlar keltirilgan.