Назарий Электротехника

Ushbu metodik qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Nazariy elektrotexnika" fani bo'yicha tajriba ishlarini bajarish uchun mo'ljallangan. Qo'llanma Energetika yo'nalishi talabalari uchun yaratilgan bo'lib, unda elektr zanjirlarini o'rganishga oid turli tajriba ishlarini bajarish bosqichlari, nazariy ma'lumotlar, kerakli jihozlar va sinov savollari keltirilgan. Maqsad talabalarning elektr zanjirlari haqidagi bilimlarni chuqurlashtirish va amaliy ko'nikmalarini shakllantirishdan iborat.

Asosiy mavzular

• 1-Tajriba ishi. Elektr energiya manbalarini va iste'molchilarini ulash usullarini o'rganish: Bu mavzuda elektr energiya manbalarini va iste'molchilarini ulash usullari, jumladan, ketma-ket va parallel ulanishlar, Kirxgof qonunlarini amalda tekshirish, Om qonunini qo'llash kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, zanjirdagi tok kuchini, kuchlanishni va qarshilikni hisoblash usullari ham tushuntirilgan.
• 2-Tajriba ishi. O'zgarmas tok murakkab zanjirlarini tekshirish: Ushbu mavzu o'zgarmas tok murakkab zanjirlarini tekshirishga bag'ishlangan. Unda alohida shaxobchalardagi kuchlanish tushuvini aniqlash va aralash ulangan o'zgarmas tok elektr zanjirlarini yig'ish hamda hisoblash o'rganiladi. Kirxgof qonunlaridan foydalanish asosiy e'tiborga olingan.
• 3-Tajriba ishi. Sig'im elementli o'zgaruvchan tok zanjirlarini tekshirish: Bu mavzu sig'im elementlarining o'zgaruvchan tok zanjirlaridagi ta'sirini o'rganishga qaratilgan. Aktiv qarshilik va sig'im elementlaridan tashkil topgan o'zgaruvchan tok zanjirida Om va Kirxgof qonunlarini qo'llash, vektor diagrammalar qurish kabi mavzular yoritilgan.
• 4-Tajriba ishi. Induktiv elementli o'zgaruvchan tok zanjirlarini tekshirish: Bu tajriba ishi induktiv elementlarning o'zgaruvchan tok zanjirlaridagi rolini o'rganishga bag'ishlangan. Aktiv qarshilik, induktivlik va sig'imdan iborat bir fazali o'zgaruvchan tok zanjirida Om va Kirxgof qonunlarini tekshirish, zanjirning qarshiliklarini topish va vektor diagrammalar qurish o'rgatiladi.
• 5-Tajriba ishi. O'zgaruvchan tok murakkab zanjirlarini tekshirish: Mazmunda o'zgaruvchan tok murakkab zanjirlarini tekshirish, alohida shaxobchalardagi kuchlanish tushuvini va tok kuchini aniqlash, aralash ulangan o'zgaruvchan tok elektr zanjirlarini yig'ish va hisoblash o'rganiladi.
• 6-Tajriba ishi. Kuchlanishlar rezonansi o'rganish: Ushbu mavzu kuchlanishlar rezonans hodisasini o'rganishga bag'ishlangan. Aktiv induktiv va sig'im qarshilik ketma-ket ulangan elektr zanjirida rezonans hodisasini hosil qilish usullari, zanjir parametrlarini aniqlash, rezonans vaqtida va undan keyingi ish rejimini o'rganish kabi mavzular yoritilgan.
• 7-Tajriba ishi. Toklar rezonansini o'rganish: Mazmunda induktiv va sig'im o'tkazuvchanliklar parallel ulangan zanjirlardagi rezonans hodisasini tajriba yuli bilan tekshirish, rezonans holatida zanjir parametrlarini aniqlash va tebranish konturida rezonans vaqtida va undan keyingi ish rejimini o'rganish kabi mavzular ko'rib chiqilgan.