Экология
Ushbu kitob ekologiya fanining nazariy asoslarini, O'zbekistondagi ekologik muammolarni va ularning yechimlari, shuningdek, atrof-muhitni muhofaza qilishning ilmiy asoslari, ekologik omillar, O'zbekistonda tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, atmosfera havosini muhofaza qilish, gidrosferani muhofaza qilish, litosferani muhofaza qilish, global ekologik muammolar, xalqaro hamkorlik va chiqindisiz texnalogiyalar kabi mavzularni o'z ichiga oladi. Kitobda O'zbekistonning ekologik holati, muammolar va ularning yechimlari keng yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Ekologiyaning nazariy asoslari: Ekologiya fanining predmeti, maqsadi va vazifalari, insonlarning ishlab chiqarish faoliyatlari bilan atrof-muhit o’rtasidagi bog’lanish, tabiatdagi antropogen o’zgarishlar, O’zbekistonning eng muxim ekologik muammolari, atrof-muhitni muhofaza qilishning huquqiy asoslari, davlat boshqaruvi kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
- Ekologik omillar va qonuniyatlar: Tashqi muhit omillari va ularning organizmlarga ta’siri, ekosistemalar, populyatsiya va biotsenoz tushunchasi, ekologik qonuniyatlar kabi mavzularni o'z ichiga oladi. Abiotik, biotik va antropogen omillar, ularning organizmlarga ta’siri, ekologik nisha, tolerantlik va boshqa tushunchalar batafsil yoritilgan.
- Tabiatni muhofaza qilishning ilmiy asoslari: Tabiatni muhofaza qilishning ilmiy asoslari, ekologik omillar va qonuniyatlar, ekologik tizim va uning tuzilishi, ekologik muhit va ekologik omillar, abiotik va biotik omillar, populyatsiya, antropogen ekologik sistemalar kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
- Atrof-muhitni ifloslovchi manbalar: Atmosfera havosini ifloslovchi manbalar, avtotransport vositalaridan chiqadigan zararli gazlar, atmosfera havosini changlardan tozalash usullari, siklonlar, skrubberlar, elektr filtrlari, ramli filtrlarning ishlash printsipini tushuntiradi.
- Oqova suvlar: Oqova suvlarning sinflanishi, mexanik, fizik-kimyoviy, kimyoviy va biologik usullari, oqova suvlarni tozalashning ahamiyati va muammolari yoritilgan.
- Orol dengizi muammosi va uni qutqarish yo’llari: Orol dengizi muammosi, uning sabablari, oqibatlari, Orolbo'yi hududining ekologik ahvoli va uni yaxshilash bo'yicha chora-tadbirlar batafsil bayon etilgan. Shuningdek, Orol dengizini saqlab qolish bo'yicha xalqaro hamkorlikning ahamiyati ham ko'rsatilgan.
- Global ekologik muammolar: Biosferaning hayot ko’rsatgichlaridan biri bo’lgan atmosferadagi ozon qatlamining yemirilishi, kislotali yomg’irlar, chuchuk suv muammosi, Orol va Orolbo’yi muammosi, demografik va yadro urushi muammolari kabi global ekologik muammolar va ularning sabablari, oqibatlari hamda yechimlari yoritilgan.