Iqtisodiyot nazariyasi

Quyidagi JSON kitobni tahlil qiladi va quyidagi talablarga javob beradi: 1. Kitob mazmuni (200-500 tagacha harf) 2. Kitobda yoritilgan asosiy mavzularni va mavzularning mazmuni haqida ma'lumot ber. Har bir mavzuni alohida ajrat. 3. SEO qidiruvda foydalanish uchun 5-10 kalit so'zlar yarat. Barcha ma'lumotlar kitob doirasida bo'lsin. Javobni JSON formatida taqdim eting.

Asosiy mavzular

Iqtisodiyot nazariyasi fanining shakllanishi: Ushbu mavzu iqtisodiyot nazariyasi fanining tarixiy rivojlanish bosqichlari, asosiy tushunchalar va yo'nalishlar haqida ma'lumot beradi. Jumladan, iqtisodiy voqelik, muammolar, tahlil uslublari, iqtisodiy qonunlar, kategoriyalar va tamoyillar, pul muomalasi va banklar tizimi, bozorni tushunish va uning vazifalari kabi mavzular yoritilgan.
Iqtisodiyotning asosiy muammosi va uning turlari: Ushbu mavzu iqtisodiyotning asosiy muammosi – jamiyatning cheksiz ehtiyojlarini qondirish uchun zarur bo'lgan iqtisodiy resurslarning cheklanganligi va uni qondirish yo'llarini tushuntiradi. Shuningdek, turlari va ularning shakllanish xususiyatlari, o'zgarish omillari va miqdoriy tavsifini tahlil qiladi.
Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari: Ushbu mavzu ishlab chiqarish jarayonining mazmuni va o‘ziga xosligini, ishlab chiqarish omillarini va ularning tarkibini, ishlab chiqarish imkoniyatlari va uning chegarasini, ishlab chiqarish natijalarini, ishlab chiqarish funksiyasini, ishlab chiqarishning samaradorligini va uni ko‘rsatkichlarini tushuntiradi.
Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari: Mavzu iqtisodiy tizim tushunchasi va uning tarkibiy tuzilishini, iqtisodiy tizimlar turkumlanishiga turlicha yondashuvlar, iqtisodiy tizim modellari, mulkchilik munosabatlarining mohiyati va iqtisodiy mazmuni, mulkchilik shakllari hamda O‘zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish maqsadi, yo‘llari va usullarini tahlil qiladi.
Tovar-pul munosabatlari rivojlanishi: Ushbu mavzu ijtimoiy xo‘jalik shakllari va ularning rivojlanishini, tovar va uning xususiyatlarini, qiymatning turli nazariyalarini, pulning kelib chiqishi, mohiyati va vazifalarini o‘rganadi.
Bozor iqtisodiyotining mazmuni va amal qilishi: Ushbu mavzu bozor iqtisodiyotining vujudga kelishi va uning asosiy modellari, mazmuni va asosiy belgilari, afzalliklari va ziddiyatlari, bozor tushunchasi, uning vazifalari va turlari, bozor infratuzilmasi va uning unsurlarini tahlil qiladi.
Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davri va uning O‘zbekistondagi xususiyatlari: Mavzu o‘tish davrining mazmunini, bozor iqtisodiyotiga o‘tish yo‘llarini, O‘zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o‘tishning tamoyillari va xususiyatlarini, bozor islohotlarini amalga oshirish va uning asosiy yo‘nalishlari, makroiqtisodiy barqarorlikka erishish vazifalarini va hozirgi sharoitda va yaqin istiqbolda respublika ijtimoiy iqtisodiy rivojlanishining ustuvorliklarini ko‘rib chiqadi.
Talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati: Ushbu mavzu talab tushunchasi va uning miqdoriga ta’sir qiluvchi omillar, talab qonuni, yalpi talab tushunchasi va uning tarkibi, talab egri chizig‘i, yalpi taklif tushunchasi va unga ta’sir qiluvchi omillar, taklif qonuni, talab va taklif nisbati hamda uning o‘zgarishi, bozor muvozanati va iqtisodiy resurslarga talab va taklifning shakllanish xususiyatlari haqida ma’lumot beradi.
Narxning mohiyati va shakllanish xususiyatlari: Mavzu narxning mazmuni va vazifalarini, raqobatning turli ko‘rinishlari sharoitida narxning shakllanish xususiyatlarini, narxning turlari, O‘zbekistonda davlatning narx siyosati haqida ma’lumot beradi.
Raqobat va Monopoliya: Mavzu raqobatning iqtisodiy mazmunini, raqobat shakllari va usullarini, monopoliya, uning vujudga kelishi va turlari, monopoliyalarning afzalliklari va ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarini tushuntiradi.
Antimonopol qonunchilik va monopoliyalarni tartibga solish: Ushbu mavzu antimonopol qonunchilikning kelib chiqishi, antimonopol siyosat, O‘zbekistonda antimonopol qonunchilikning vujudga kelishi, tabiiy monopoliyalar, ularning belgilari va tartibga solish xususiyatlari, monopol faoliyatni tartibga solish chora-tadbirlari haqida ma’lumot beradi.
Ishchi kuchi bozori. Ishchi kuchi va uning bandligi: Mavzu bandlik tushunchasi, to‘liq va samarali bandlik muammosi, ishchi kuchini qayta taqsimlashning bozor mexanizmi, bandlikni ta’minlashda mehnat birjalari faoliyati, ishsizlarni ijtimoiy himoyalash hamda O‘zbekistonda bandlikning tarkibi va uni takomillashtirish vazifalarini tushuntiradi.
Xalqaro iqtisodiy integratsiya va O‘zbekistonning jahon hamjamiyatiga kirib borishi: Ushbu mavzu jahon xo‘jaligi rivojining asosiy tamoyillari va uning baynalmilallashuvini, xalqaro iqtisodiy munosabatlarning shakllari, jahon infratuzilmasining rivojlanishi, xalqaro iqtisodiy integratsiyaning mohiyati, shakllari va obyektiv asoslari, qiyosiy ustunlik nazariyasini, jahon xo‘jaligi aloqalarini xalqaro tartibga solish va O‘zbekistonning jahon hamjamiyatiga kirib borishi hamda tashqi iqtisodiy faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini tahlil qiladi.
Xalqaro savdo, to‘lov balansi va valuta munosabatlari: Mavzu xalqaro savdoning mazmuni, tuzilishi va xususiyatlarini, to‘lov balansi, uning tuzilishi va taqchilligini, xalqaro valuta-kredit munosabatlari va valuta tizimlarini, valuta kursi va uning o‘zgarishiga ta’sir qiluvchi omillarni tushuntiradi.
Makroiqtisodiyotning muvozanati va nisbatlari: Ushbu mavzu iqtisodiy muvozanatlikning mazmuni va uning turlari, iqtisodiy muvozanatlikni aniqlash usullari, resession va inflatsion farq, iqtisodiy mutanosiblik va uning turlari, O‘zbekistonda iqtisodiyot tarkibiy tuzilishini o‘zgartirish vazifalari haqida ma’lumot beradi.
Makroiqtisodiy beqarorlik: inqiroz, ishsizlik va inflatsiya: Mavzu makroiqtisodiy beqarorlik va iqtisodiyotning siklliligi, sikl to‘g‘risidagi nazariyalar, uning asosiy turlari, inqirozlarning mazmuni va turlari, jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining kelib chiqish sabablari va iqtisodiy faollikka ta’siri, ishsizlik va uning turlari, inflatsiya, uning kelib chiqish sabablari va turlari, inflatsiyaning oqibatlari, davlatning inflatsiyaga qarshi tadbirlari hamda O‘zbekistonda milliy valuta-so‘mning barqarorligini ta’minlash vazifalarini tahlil qiladi.
Aholi daromadlari va davlatning ijtimoiy siyosati: Ushbu mavzu aholi daromadlari va uning tarkibi, aholi turmush darajasi va uning ko‘rsatkichlari, daromadlar tengsizligi va uning darajasini aniqlash, O‘zbekistonda davlat ijtimoiy siyosatining asosiy yo‘nalishlari haqida ma’lumot beradi.
Iqtisodiy taraqqiyot, iqtisodiy rivojlanish va iqtisodiy o‘sish: Mavzu iqtisodiy taraqqiyot, iqtisodiy rivojlanish va iqtisodiy o‘sish tushunchalarini ta’rifini, ularning umumiy tomonlari va farqlarini, iqtisodiy o‘sishning ekstensiv va intensiv turlarini, mamlakatning iqtisodiy salohiyatiga, aholisining turmush darajasiga va ishlab chiqarishning samaradorligiga baho berishda iqtisodiy o‘sishning qanday ko‘rsatkichlaridan foydalaniladi, iqtisodiy o‘sishga ta’sir qiluvchi taklif, taqsimlash va talab omillarini tushuntiradi. Shuningdek, milliy boylik tushunchasi va uning tarkibiy tuzilishi hamda milliy hisoblar tizimida milliy boylikni hisoblashning xususiyatlarini tahlil qiladi.