Руководящие и нормативные документы
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi fuqaro aviatsiyasi sohasidagi qonun-qoidalarni, standartlarni va talablarni o'z ichiga oladi. Kitobda havo harakatini boshqarish, parvozlarni ta'minlash, aviatsiya xavfsizligi va aviatsiya hodisalarini tergov qilish kabi muhim masalalar batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Havo Kodeksi: O'zbekiston Respublikasining Havo kodeksi aviatsiya faoliyatini tartibga soluvchi asosiy qonun hujjatidir. Unda havo hududidan foydalanish, aviatsiya xavfsizligi, aviakompaniyalarning huquq va majburiyatlari belgilab qo'yilgan.
- Parvoz Qoidalari: Fuqaro va eksperimental aviatsiya parvoz qoidalari (ПП ГЭА) havo kemalarining harakatini, aloqa usullarini va parvoz xavfsizligini ta'minlash tartibini belgilaydi. Qoidalar barcha uchuvchilar va dispetcherlar uchun majburiydir.
- Havo Hududidan Foydalanish: Havo hududidan foydalanish qoidalari O'zbekiston havo hududida parvozlarni rejalashtirish, muvofiqlashtirish va amalga oshirish tartibini belgilaydi. Bu qoidalar barcha foydalanuvchilar uchun majburiydir.
- Havo Harakatini Boshqarish (HHB): Havo harakatini boshqarish bo'yicha qo'llanma (РОВД ГА) dispetcherlarning vazifalari, aloqa tartibi va havo harakatini boshqarish usullarini belgilaydi. Qo'llanma dispetcherlar uchun asosiy hujjat hisoblanadi.
- Parvozlarni Ta'minlash: Parvozlarni ta'minlash meteorologik, navigatsiya va muhandislik ta'minotini o'z ichiga oladi. Ushbu bo'lim parvoz xavfsizligini ta'minlash uchun zarur bo'lgan barcha jihatlarni qamrab oladi.
- Favqulodda Vaziyatlar: Qidiruv va qutqaruv xizmati falokatga uchragan havo kemalarini qidirish va qutqarish tartibini belgilaydi. Kitobda falokat signallarini qabul qilish va harakat qilish bo'yicha ko'rsatmalar mavjud.
- Aviatsiya Hodisalarini Tekshirish: Aviatsiya hodisalarini tekshirish qoidalari hodisalarni tergov qilish tartibini belgilaydi. Tekshiruv maqsadi - kelajakda bunday hodisalarning oldini olish.
- Mehnat Muhofazasi: Mehnat muhofazasi aviatsiya xodimlarining xavfsizligi va salomatligini ta'minlashga qaratilgan. Bu bo'limda xavfsizlik qoidalari va tavsiyalar mavjud.