ТУПРОҚДА НАМ ТУПЛАШ МАҚСАДИДА ПУШТА СУВИ БЕРИШ.

Kitob O'zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo'jaligi vazirligi hamda Toshkent Davlat Agrar Universitetining 2017 yil 22 dekabrda bo'lib o'tgan "Seleksiya va urug'chilikda innovatsion texnologiyalarning istiqbollari hamda noqulay omillarga bardoshli ashyolar yaratishning nazariy va amaliy asoslari" mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferentsiyasi materiallari to'plamidan iborat. Kitobda qishloq xo'jaligida, xususan, seleksiya va urug'chilik sohasida yangi innovatsion texnologiyalarni joriy etish, noqulay tabiiy sharoitlarga chidamli navlar yaratishning nazariy va amaliy jihatlari, shuningdek, tuproqni nam tutish usullari kabi muhim mavzular yoritilgan. Materiallar tuproqshunoslik, agrotexnologiya, seleksiya va urug'chilikning dolzarb muammolarini ochib beradi va bu sohalarda tadqiqot olib borayotgan olimlar va mutaxassislar uchun foydali manba bo'lib xizmat qiladi.

Asosiy mavzular

Tuproqqa nam to'plash maqsadida pushta suvi berish: Qishloq xo'jaligi ekinlarini sug'orishda suvdan oqilona foydalanish muhimligi ta'kidlanadi. Sug'orish me'yorlarini noto'g'ri oshirish tuproqning meliorativ holatini yomonlashtirishga va sho'rlanishga olib kelishi mumkin. Pushta suvi berish usuli tuproqda namni to'plash, uni samarali saqlash va keyinchalik ekinlar rivojlanishiga ijobiy ta'sir ko'rsatishga yordam beradi. Bu usul ayniqsa janubiy viloyatlarda, qurg'oqchilik sharoitida chigitni bir tekisda unib chiqishi va hosildorlikni oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Sug'oriladigan tuq tusli bo'z tuproqlarning morfogenetik, kimyoviy va agrokimyoviy xossalari: Janubiy Hisor tog' bag'rida joylashgan sug'oriladigan tuq tusli bo'z tuproqlarning o'ziga xos morfogenetik xossalari, gumus miqdori va uning sifati shimoliy hudud tuproqlaridan farq qilishini ko'rsatadi. Bu farqlar tuproq-iqlim sharoiti, yog'ingarchilikning kamligi va tuproqning ona jinsiga bog'liq. Erozion jarayonlar tuproqning kimyoviy va agrokimyoviy xossalarini yomonlashtirib, ozuqa moddalari tarkibini pasayishiga olib keladi.
Chigitning bir tekisda va tez unib chiqishi: Mart oyida pushta suvi berilgan dalalarda chigit 100% unib chiqqan. Niholning bir tekis va tez unib chiqishi uning o'sishi va rivojlanishiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Bu esa g'o'zaning mo'l hosil to'plashiga olib keladi. Mart oyida pushta suvi berilgan dalalarda paxta hosili 7-8 kun oldin pishib, gektariga 4,2-4,8 sentner qo'shimcha hosil olinishi mumkin.