Медиация ёки низоларни судгача ҳал қилиш институтини Ўзбекистонда тарғиб этишда хориж тажрибасидан фойдаланиш
Ushbu maqola O'zbekistonda mediatorlik institutini rivojlantirishga bag'ishlangan bo'lib, xorijiy tajribadan foydalanishning muhimligini ta'kidlaydi. Maqolada mediatsiyaning asosiy tamoyillari, afzalliklari, sud tizimidagi o'rni va xalqaro tajribalari tahlil qilingan. Mediatsiyaning nizolarni hal qilishda samarali vosita ekanligi, fuqarolik va tijorat ishlari bo'yicha qo'llanilishi, hamda uning rivojlanishi uchun zarur sharoitlar yaratishning ahamiyati yoritilgan. Rossiya, Germaniya, AQSH, Yevropa davlatlari misolida mediatsiyaning qo'llanilishi va samaradorligi haqida ma'lumotlar berilgan. Maqola, shuningdek, mediatsiyaning sudlar ish yukiini kamaytirishdagi roli va uni rag'batlantirish bo'yicha takliflarni o'z ichiga oladi.
Asosiy mavzular
- Mediatsiya tushunchasi va tamoyillari: Mediatsiya - bu nizolashuvchi tomonlarning o'z xohishlari bilan, neytral uchinchi shaxs (mediator) yordamida o'zaro kelishuvga erishish jarayoni. Asosiy tamoyillari: ixtiyoriylik, maxfiylik, hamkorlik va teng huquqlilik, mediatorning xolisligi va mustaqilligi.
- Mediatsiyaning afzalliklari va ahamiyati: Mediatsiya nizolarni tez, samarali va arzon hal qilish imkonini beradi. Sud ishlarining hajmini kamaytiradi, tomonlar o'rtasidagi munosabatlarni saqlashga yordam beradi va ijtimoiy muammolarni bartaraf etishga hissa qo'shadi.
- Xorijiy tajriba va mediatsiyaning rivojlangan davlatlari: AQSH, Germaniya, Buyuk Britaniya, Fransiya, Italiya kabi davlatlarda mediatsiyaning keng rivojlanganligi va yuqori samaradorligi haqida ma'lumotlar berilgan. Masalan, AQSHda protseduradan o'tgan ishlarning 95%i sudga yetib bormagan.
- O'zbekistonda mediatsiyani rivojlantirish: O'zbekistonda mediatsiyani targ'ib qilish, uni qo'llashni rag'batlantirish va huquqiy asoslarini takomillashtirish zarurligi ta'kidlangan. Mediatsiyani sudlarda qo'llash va uning samaradorligini oshirish bo'yicha takliflar kiritilgan.