Понятие коррупции
Ushbu maqolada "korrupsiya" atamasining ta'rifiga bag'ishlangan ilmiy ishlar tahlil qilinadi. Korrupsiya ijtimoiy hodisa sifatida uni keltirib chiqaruvchi omillar, uning jamiyatga va iqtisodiyotga ta'siri, shuningdek, unga qarshi kurashishning turli usullari ko'rib chiqiladi. Maqolada ko'plab xorijiy va mahalliy olimlarning korrupsiya haqidagi qarashlari, jumladan, uning ijtimoiy-iqtisodiy, huquqiy va sotsiologik jihatlari yoritilgan. Korrupsiyaning kelib chiqishi, mohiyati va jamiyatda tarqalishi, shuningdek, uni bartaraf etish yo'llari haqida turli nazariyalar va yondashuvlar taqdim etiladi. Maqola korrupsiya bilan kurashishning nafaqat huquqiy, balki ijtimoiy va iqtisodiy vositalarini ham qo'llash zarurligini ta'kidlaydi.
Asosiy mavzular
- Korrupsiya tushunchasi va uning kelib chiqishi: Maqolada "korrupsiya" atamasining lotincha "corruption" so'zidan kelib chiqqani, uning "buzilish" yoki "qoidabuzarlik" ma'nolarini anglatishi va bu atamaning "corei" (birgalikdagi majburiy munosabatlar ishtirokchilari) va "rumpere" (foyda olish uchun nimadirni buzish) kabi lotincha so'zlar birikmasidan hosil bo'lgani haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, korrupsiya jamiyatda qadimdan mavjudligi va uning iqtisodiyot hamda ijtimoiy infratuzilmaga salbiy ta'siri qayd etiladi.
- Korrupsiyaning turli xil ta'riflari: Turli xorijiy va mahalliy olimlarning korrupsiya haqidagi turli ta'riflari keltiriladi. Jumladan, J. Senturiyning "davlat hokimiyatidan shaxsiy manfaat uchun suiiste'mol qilish" degan ta'rifi, G. Myrdal va S. Rose-Akkermanlarning "hizmat qilayotgan axloq-odob tamoyillaridan chetga chiqish" kabi jihatlari, E.A. Rusetskiyning "sintetik tushuncha, ijtimoiy va kriminologik jihatdan" deb baholashi va V.A. Nomokonovning "hokimiyatdan foydalanish, lekin shaxsiy, guruh yoki korporativ manfaatlar uchun" degan ta'riflari haqida so'z boradi.
- Korrupsiyaga qarshi kurashishning zarurati va usullari: Maqolada korrupsiya bilan kurashish zamonaviy davlatlar uchun dolzarb masala ekanligi, bu muammoni hal qilishda nafaqat huquqiy, balki ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy choralarni ham ko'rish lozimligi ta'kidlanadi. Jamiyatning barcha qatlamlari, jumladan, davlat organlari, tadbirkorlik sub'ektlari va fuqarolik jamiyati institutlari korrupsiyaga qarshi kurashda faol ishtirok etishi zarur. Shuningdek, qonunchilikni takomillashtirish va jamiyatda korrupsiyaga qarshi immunitetni shakllantirish muhimligi qayd etiladi.