“Xalq ta’limi” jurnali 2017-yil 3-soni
Ushbu jurnal O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining 2017-yilgi nashri bo'lib, unda ta'limning turli jabhalari bo'yicha ilmiy-amaliy maqolalar jamlangan. Jurnalda ta'lim nazariyasi, metodikasi, zamonaviy pedagogik texnologiyalar, ta'lim sifatini monitoring qilish, jismoniy tarbiya va sport, xalq cholg'ulari, maktabgacha ta'lim, bolalar huquqlari, axborot-resurs markazlari, chet tillarni o'qitish metodikasi, jismoniy tarbiya darslarini musobaqa usulida tashkil etish, innovatsion faoliyat, ijtimoiy faollikni rivojlantirish, refleksiv ko'nikmalar, sog'lom hayot tarzi, axborot-resurs markazlari xodimlarining malakasini oshirish kabi keng ko'lamli mavzular yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Ta'lim va tarbiya nazariyasi: Voyaga yetmaganlar o'rtasida huquqbuzarliklarning oldini olishda profilaktik tadbirlarning o'rni, bolalarda o'qish madaniyati va mutolaa ko'nikmalarini shakllantirishning pedagogik-psixologik xususiyatlari, fanlararo aloqadorlikni tizimlashtirish, boshlang'ich sinf o'qituvchilarining kommunikativ qobiliyatini rivojlantirish yo'llari, uzluksiz ta'lim tizimida o'quvchi-yoshlar ijtimoiy faolligini tarbiyalashning ilmiy-pedagogik asoslari, o'quvchilarda mantiqiy fikrlash ko'nikmalarini hosil qilish bosqichlarining didaktik tavsifi kabi mavzular yoritilgan.
- Ta'lim va tarbiya metodikasi: Boshlang'ich sinf o'quvchilarining nutqini o'stirishda ilg'or pedagogik metodlardan foydalanishning ahamiyati, tarix fanini o'qitishda og'zaki ta'lim uslubi va uning ahamiyati, matematika o'qitish metodikasi, geografiya fanidagi "tabiiy jarayonlar" mavzusini o'rganishda "panorama" trening uslubidan foydalanish, Yangi Davlat ta'lim standartlari asosida o'quvchilarda tayanch kompetensiyalarni shakllantirishning o'ziga xos jihatlari, chet tili darsliklarining zamonaviy avlodini ishlab chiqishga doir pedagogik tavsiyalar kabi mavzular yoritilgan.
- Ta'lim sifati: mazmun va mohiyat: Maqolada kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan ta'limda o‘quvchilarda shakllangan tayanch va fanga oid umumiy kompetensiyalarni baholash mezonlari haqida mulohazalar keltirilgan.
- Ta'limda monitoring: Chet tili darsliklarining zamonaviy avlodini ishlab chiqishga doir pedagogik tavsiyalar va xalq ta'limi xodimlarining malakasini oshirishda tizimli monitoring bosqichlari muhokama etilgan.
- Huquq va huquqiy tarbiya: Bola huquqlari himoyasi va kafolatlari masalasi yoritilgan. Muallif bola huquqlarini ta'minlashning metodologik asoslarini tahlil qilib, ota-onalar, keng jamoatchilik e'tibor qaratishi zarur bo'lgan masalalarga ahamiyat bergan.
- Jismoniy tarbiya va sport: Respublikamizda jismoniy tarbiya va sportga bo'lgan e'tibor, jismoniy tarbiya darslarini musobaqa usulida tashkil etish texnologiyasi, sog'lom turmush tarzi va jismoniy tarbiya mashg'ulotlari, jismoniy qobiliyatlarni rivojlantirish kabi mavzular yoritilgan.
- Kasb hunarga yo'naltirish: Mehribonlik uyi tarbiyalanuvchilarini kasbga yo'naltirish imkoniyatlari haqida ma'lumot berilgan. Psixologik-pedagogik usullar yordamida kasb tanlashga yordam berish uslublari ko'rib chiqilgan.
- Xorijiy mamlakatlar ta'lim tizimining o'ziga xos yo'nalishi, uslubi va tahlili: Yaponiya, Germaniya, Fransiya, AQSH, Xitoy kabi ko'plab ilg'or xorijiy mamlakatlar ta'lim tizimi tuzilmasi, tajribasi va zamonaviy ta'lim dasturlari tahlil qilingan. Ta'lim tizimidagi tafovudlar, yutuq va kamchiliklar, ta'lim standartlari monitoring qilingan.
- Psixologiya: Texnologik ta'lim jarayonida loyihalash metodidan foydalanishning psixologik jihatlari va uning o'ziga xos xususiyatlari keltirilgan.
- Qiyosiy pedagogika: Xorijiy davlatlarning maktabgacha ta'lim tizimi tajribasi, zamonaviy ta'lim dasturlari va texnologiyalari tahlil qilingan. Buyuk Britaniya, Germaniya, Fransiya, Xitoy, Yaponiya kabi mamlakatlarning maktabgacha ta'lim tizimining o'ziga xos xususiyatlari va yo'nalishlari ko'rsatilib, uning asosiy turlari va dasturlari tavsifi keltirilgan.
- Yoshlarda assertiv xulq-atvorni shakllantirish va ularni destruktiv g‘oyalardan saqlashning ijtimoiy-psixologik jihatlari: Maqolada yoshlarda assertiv xulq-atvorni shakllantirish va ularni destruktiv g‘oyalardan saqlashning ijtimoiy-psixologik jihatlari yoritilgan. Shuningdek, assertivlik va yoshlarning o‘z erkinligi va haq-huquqlarini har qanday ta’sirlarga berilmasdan, boshqalarning haq-huquqini poymol qilmasdan himoya qila olish qobiliyati haqida fikr yuritilgan.
- Innovatsiyalar va tеxnologiyalar: Ta’lim tizimida innovatsion kompetentlik, ijtimoiy faollikni rivojlantirish va uning o‘ziga xos xususiyatlari ko‘rib chiqilgan.
- Musiqa va san'at ta'limi: Xalq cholg'ularida milliy musiqa bezaklari ustida ishlash uslubiyati haqida so'z yuritilgan. Milliy musiqa ijrochiligining o'ziga xos jihatlari, o'qitishning individual xarakterga ega ekanligi haqida fikr yuritilgan.
- Axborot-resurs markazlari xodimlarini innovatsion metodlar va modellar asosida malakasini oshirish texnologiyasi: Maqolada axborot-kutubxona muassasalarini avtomatlashtirish sharoitida xodimlarning bilimini baholash uchun qo‘llanilgan metodlar va modellar keltirilgan. Shuningdek, axborot-kutubxona fanlarini o‘qitish nazariyasi va metodikasi yoritilgan.
- Jismoniy tarbiya va sport: Jismoniy tarbiya darslarini musobaqa usulida tashkil etish texnologiyasi, raqobatbardoshlik, jismoniy tarbiya va sportga e’tibor, sportning ommaviyligini oshirish kabi mavzular yoritilgan.
- Malaka oshirish va qayta tayyorlash: Xalq ta’limi tizimining ustuvor bosqichlaridan biri bo‘lgan malaka oshirish tizimini yanada takomillashtirish va uni jahon ta’lim standartlari darajasiga ko‘tarish bugungi kunning dolzarb masalalaridan biri ekanligi ta’kidlangan.
- Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining nutqini o‘stirishda ilg‘or pedagogik metodlardan foydalanishning ahamiyati: Boshlang‘ich sinf ona tili ta’limining bosh vazifasi o‘quvchilar nutqini o‘stirish hisoblanadi. Ona tili darslarida o‘quvchilarni mustaqil fikrlashga va o‘z fikrini savodli qilib, chiroyli ifodalashga o‘rgatish zarur.
- O‘quvchilarda mantiqiy fikrlash ko‘nikmalarini hosil qilish bosqichlarining didaktik tavsifi: Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida mantiqiy fikrlash ko‘nikmalarini shakllantirishga bag‘ishlangan. Muallif tomonidan boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida ushbu ko‘nikmalarni hosil qilish jarayoni bosqichlari belgilangan, har bir bosqichda pedagogik jarayonning mazmuni yoritilgan, ularda mantiqiy fikrlash ko‘nikmalari va o‘quv-biluv faoliyatini kuchaytirishning didaktik tavsifi aniqlangan.
- Jismoniy tarbiya va sport: Jismoniy tarbiya darslarida musobaqa usulida tashkil etish texnologiyasi, raqobatbardoshlik, jismoniy tarbiya va sportga e’tibor, sportning ommaviyligini oshirish kabi mavzular yoritilgan.
- Bolalar ijtimoiy manfaati va himoyasining huquqiy asoslari: Mamlakatimizda bola huquqlari himoyasi tobora mustahkamlanib bormoqda. Farzandlarimiz jismonan va ma’nan yetuk bo‘lib voyaga yetishi, jahon standartlari darajasida bilim hamda tarbiya olishi, orzu-maqsadlariga erishishi uchun barcha sharoitlar yaratilgan.
- Pedagogik vвалеologiya: Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarning sog‘ligini mustahkamlash va saqlash, ularni har tomonlama sog‘lom shakllantirish kabi masalalar ko‘rib chiqilgan. Bolalik valeologiyasi doirasida bolalarda sog‘lom hayot kechirishning amaliy ko‘nikmalari shakllanishi bo‘yicha tavsiyalar berilgan.
- Innovatsiyalar va tеxnologiyalar: Ta’lim tizimida innovatsion kompetentlik, ijtimoiy faollikni rivojlantirish va uning o‘ziga xos xususiyatlari ko‘rib chiqilgan.
- Xorijiy mamlakatlar ta'lim tizimining o'ziga xos yo'nalishi, uslubi va tahlili: Yaponiya, Germaniya, Fransiya, AQSH, Xitoy kabi ko‘plab ilg‘or xorijiy mamlakatlar ta’lim tizimi tuzilmasi, tajribasi va zamonaviy ta’lim dasturlari tahlil qilingan. Ta’lim tizimidagi tafovudlar, yutuq va kamchiliklar, ta’lim standartlari monitoring qilingan.
- Protsess formirovaniya budushchix uchitеley angliyskogo yazyka: Maqola Angliya davlatining madaniyati, urf-odatlari, kundalik munosabatlarini o‘rganish, ularga taqlid qilish orqali ingliz tilini yanada mukammalroq egallashga, ya’ni ingliz tili o‘qituvchilarining kasbiy kompetentliligini rivojlantirish masalalariga bag‘ishlangan.
- Innovatsion kompetentlik: Ta’lim tizimining innovatsion kompetentligi tuzilmasi, innovatsion kompetentlikni shakllantirishning pedagogik prinsiplari va shart-sharoitlari, mutaxassislar tayyorlash jarayoni samaradorligini ta’minlashdagi o‘rni va ahamiyati ilmiy jihatdan asoslangan.