Маиший чиқиндиларни йиғиш ва саралаш муаммолари ва уларни хал этиш бўйича таклифлар
Ushbu maqola "Qattiq maishiy chiqindilarni yig'ish va saralash muammolari va ularni hal etish bo'yicha takliflar" deb nomlanadi. Maqolada aholi sonining ortishi natijasida hosil bo'ladigan qattiq maishiy chiqindilarning ko'payishi va buning ekologiyaga ta'siri haqida so'z yuritiladi. Chiqindilarni qayta ishlash va ulardan ikkilamchi xomashyo sifatida foydalanishning ahamiyati ta'kidlanadi. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining chiqindilarni boshqarish sohasidagi farmonlari va qarorlari, shuningdek, davlat ekologiya qo'mitasining bu boradagi funksiyalari tilga olinadi. Maqolada uy xo'jaliklarida chiqindilarni saralash, yig'ish va utilizatsiya qilish bo'yicha amaliy takliflar beriladi. Bularga turli rangdagi paket-xaltalar, maxsus konteynerlar, axlat yig'ish punktlarini tashkil etish va undan tushgan mablag'larning bir qismini chegirma sifatida qo'llash kabi takliflar kiradi. Shuningdek, organik chiqindilarni bioo'g'itga aylantirish va daraxt barglarini kompostlash kabi ekologik toza usullardan foydalanish zarurati ta'kidlanadi. Maqola yakunida ushbu takliflarning barcha uchun foydali ekanligi va ularni amalga oshirish orqali atrof-muhitni muhofaza qilish va jamiyatning rivojlanishiga hissa qo'shish mumkinligi qayd etiladi.
Asosiy mavzular
- Qattiq maishiy chiqindilarning ko'payishi va ekologik muammolar: Aholi sonining ortishi natijasida har kuni hosil bo'ladigan qattiq maishiy chiqindilar miqdori ko'paymoqda. Bu esa dunyo miqyosida eng dolzarb ekologik muammolardan biriga aylanmoqda. Chiqindilarni to'g'ri saralamaslik va utilizatsiya qilmaslik atrof-muhitga salbiy ta'sir ko'rsatadi.
- Chiqindilarni qayta ishlash va ikkilamchi xomashyo sifatida foydalanish: Qattiq maishiy chiqindilarning 85 foizigacha bo'lgan qismini qayta ishlash mumkin. Qog'oz, plastmassa, alyuminiy kabi chiqindilarni saralab, ularni qayta ishlashga yuborish orqali yangi mahsulotlar olish mumkin. Bu esa atrof-muhitni muhofaza qilishga yordam beradi.
- O'zbekistonda chiqindilarni boshqarish sohasidagi davlat siyosati: Prezidentning 'Ekoologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish sohasida davlat boshqaruvi tizimini takomillashtirish to'g'risidagi'gi Farmoni va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar chiqindilarni boshqarishda muhim o'rin tutadi. Davlat ekologiya qo'mitasi chiqindilarni yig'ish, tashish, utilizatsiya qilish va qayta ishlashni nazorat qiladi.
- Xonadonlarda chiqindilarni yig'ish va saralash bo'yicha takliflar: Xonadonlarda chiqindilarni alohida saralab yig'ish uchun rangli paket-xaltalardan foydalanish, maxsus konteynerlarni o'rnatish, axlat yig'ish punktlarini tashkil etish va axlatni topshirish uchun chegirmalar joriy etish taklif qilinadi.
- Organik chiqindilar va daraxt chiqindilarini qayta ishlash: Oziq-ovqat chiqindilarini bioo'g'itga aylantirish uchun maxsus bioo'g'it inshootlariga yuborish va daraxt barglarini kompostlash orqali bioo'g'it olish tavsiya etiladi.