Исследование способов восстановления штампового инструмента
Ushbu maqola shтамplovchi asboblar va ularning jihozlari, ularning tayyorlanishi va tiklanishi jarayonlarini, ayniqsa, Mexanik mashinasozlik sanoatida ulardan foydalanishni o'rganadi. Mexanik ishlov berish, jismoniy-kimyoviy jarayonlar va boshqa tashqi omillar ta'siri ostida qismlarning shikastlanishi va ishqalanishi tahlil qilinadi. Ashxobdan to'g'ri va samarali foydalanish uchun kerakli mexanik va jismoniy-kimyoviy xususiyatlarni ta'minlash yo'llari ko'rsatib berilgan. Har bir jihozga qo'shimcha material bilan qoplama (naplavka) qilish texnologiyasi, uning afzalliklari va qo'llanilishi keng yoritilgan. Ishlab chiqarish samaradorligini oshirish uchun qo'llaniladigan turli xil mashinalashgan payvandlash va qoplama usullari (masalan, flyus ostida payvandlash, himoyalovchi gazlar va boshqalar) tavsiya etiladi. Maqolada ushbu jarayonlarni amalga oshirish uchun kerakli texnik vositalar va materiallar, shuningdek, ularning qo'llanilishini optimallashtirish bo'yicha tavsiyalar ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Shamolch instrumentining ishdan chiqish sabablari: Ishdan chiqish jarayoni, materialning ishqalanib yorilishi va yo'qolishi, materialning qoldiq deformatsiyasi, ishqalanish va tashqi muhit ta'sirida yuzaga keladigan mexanik, jismoniy-kimyoviy va elektrokimyoviy jarayonlar, mikroyer yuzasining plastik deformatsiyasi, yopishqoq bog'lanish va metallning bir detalldan ikkinchisiga o'tishi, vodorodlash va oksidlanish jarayonlari, ishqalanish 'ko'prikchalari'ning yorilishi kabi holatlar tahlil qilinadi.
- Shamolch instrumentini tiklashda qo'llanilinadigan usullar: AO "O'zbekiston neft va kimyo mashinasozligi zavodi"da shamolch instrumentlarini tiklashning ahamiyati, qo'shimcha material bilan qoplash (naplavka)ning afzalliklari, detalllarga kerakli mexanik va jismoniy-kimyoviy xususiyatlar berish orqali ularning ishonchliligini va chidamliligini oshirish, ishlab chiqarish tannarxini kamaytirish yo'llari yoritilgan.
- Qoplama texnologiyasi va uning afzalliklari: Qoplama (naplavka) ishlari detalllarga kerakli xususiyatlarga ega yuzaki qatlamlar hosil qilish hamda ishdan chiqqan detalllarning dastlabki o'lchamlarini tiklash uchun qo'llanilishi, bu jarayonda asosiy metallning minimal erishi va metallarning aralashmasini minimal darajada saqlash muhimligi, qoplamaning asosiy metallga mustahkam birikishi va defektlarsiz bo'lishi kerakligi ta'kidlangan.
- Mashinalashgan payvandlash va qoplama usullari: Hozirgi kunda qo'llanilayotgan ko'plab qoplama usullari, ayniqsa mashinalashgan payvandlash usullarining keng tarqalgani, yarim avtomatik va avtomatik elektr yoyi bilan qoplashda qo'llaniladigan asosiy usullar (fl'yus ostida payvandlash, himoyalovchi gazlarda payvandlash), ko'p elektrodli qoplashning samaradorligi, qoplama metalini legirlash usullari, himoyalovchi chang simlar va lenta bilan qoplashning afzalliklari haqida ma'lumot berilgan.
- Flyus ostida qoplama jarayoni: Flyus ostida qoplashda elektr yoyining ishlashi, elektr tokining ta'siri, eritilgan metall va fl'yusning o'zaro ta'siri, hosil bo'lgan qoplamaning tuzilishi va undan fl'yus qoldiqlarining tozalanishi, fl'yus ishlatishning afzalliklari va uning ishlab chiqarish samaradorligiga ta'siri tahlil qilingan.