Фитохимическая характеристика капусты огородной (Brassica oleraceaL.var.capitataL.)

Ushbu magistrlik dissertatsiyasi O‘zbekistonda yetishtiriladigan "Brassica oleracea L. var. capitata L." navli oddiy karamning fitokimyoviy xususiyatlarini, biologik faol birikmalarini, ekologik tozaligi va xavfsizligini o‘rganishga bag‘ishlangan. Tadqiqotda oddiy karam barglarining kimyoviy tarkibi, undagi uglevodlar, organik kislotalar, vitaminlar, aminokislotalar, flavonoidlar, steroid birikmalari, tioglikozidlar, mineral va mikroelementlar, shuningdek, zararli moddalar (toksik metallar, radioionuklidlar, pestitsidlar) hamda mikroorganizmlar miqdori aniqlangan. Aniqlanishicha, O‘zbekistonda yetishtiriladigan oddiy karamning mahalliy xomashyosi ekologik toza va xavfsiz bo‘lib, uni qo‘shimcha tadqiqotlar asosida dorivor vosita sifatida qo‘llash istiqbolli ekanligi ko‘rsatilgan.

Asosiy mavzular

Oddiy karamning kimyoviy tarkibi: Oddiy karam barglarining uglevodlar, organik kislotalar, aminokislotalar, vitaminlar (C, B1, B2, PP, U, K, karotinoidlar), steroid birikmalar, tioglikozidlar va flavonoidlar kabi biologik faol birikmalarining mavjudligi va miqdoriy tarkibi aniqlangan. Xususan, karam tarkibida askorbin kislota, nikotinamid, piridoksin, tiamin, riboflavin, shuningdek, 18 turdagi aminokislotalar (jumladan, 8 ta muhim aminokislota) mavjudligi tasdiqlangan. Shuningdek, rutin va kversetin kabi flavonoidlar hamda beta-karotin aniqlangan.
Oddiy karamning ekologik tozaligi va xavfsizligi: Tadqiqotda oddiy karamning tarkibida mavjud toksik og‘ir metallar (qo‘rg‘oshin, kadmiy), radioionuklidlar (137Cs, 90Sr) va xlororganik pestitsidlar (alfa-GXTg, gamma-GXTg, DDE, DDD, DDT, aldrin) hamda mikrobiologik ko‘rsatkichlari o‘rganilgan. Olingan natijalarga ko‘ra, O‘zbekistonda yetishtiriladigan oddiy karamning mazkur ko‘rsatkichlari belgilangan me'yorlardan oshmaganligi, ya'ni xomashyo ekologik toza va xavfsiz ekanligi tasdiqlangan.
Oddiy karamning mineral tarkibi: Oddiy karamning tarkibidagi mikro va makroelementlar (Na, Al, P, S, Sr, Fe, K, Ca, Ti, Mn, Zn, Br, I, Ba, Sn, Ag, V, Cr, Co, Ni, Cu, Ga, Rb, Mo, Mg, Li, U, Bi, Pb, Tl, Hg, Au, Pt, Ir, W, Sb, In, Cd, As, Se, Nb, Zr, Y, Be) miqdori aniqlangan. Jumladan, temir, kaltsiy, magniy, marganets, xrom, rux, molibden, mis kabi muhim elementlarning mavjudligi aniqlangan. Bu elementlar organizm faoliyatiga ijobiy ta'sir ko‘rsatishi va karamning dorivor xususiyatini oshirishi ta'kidlangan.