Methodical manual for the 3rd year students of pharmacy and industrial pharmacy for conducting laboratory lessons on the pharmacognosy courseremedy plants and raw materials containing essential oil and iridoids (bitter glycosides)”

Ushbu metodik qo'llanma farmatsiya va sanoat farmatsiyasi talabalari uchun farmakognoziya kursi bo'yicha laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazishga bag'ishlangan. Unda efir moylari va iridoidlarni (achchiq glikozidlar) o'z ichiga olgan dorivor o'simliklar va xom ashyolar, ularning kimyoviy tarkibi, farmakologik xususiyatlari, tibbiyotda qo'llanilishi va tahlil qilish usullari batafsil yoritilgan. Qo'llanma talabalarga o'simliklarni morfologik tavsiflash, xom ashyoning haqiqiyligini, sifatini va tozaligini aniqlash hamda ulardan dori vositalari tayyorlash bo'yicha amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga yordam beradi. Har bir mavzu bo'yicha nazariy ma'lumotlar, laboratoriya mashg'ulotlarining tuzilishi va o'tkazilish tartibi, shuningdek, talabalar bilimini baholash usullari keltirilgan.

Asosiy mavzular

Efir moyli dorivor o'simliklar va xom ashyolar: Ushbu mavzu efir moylarini o'z ichiga olgan dorivor o'simliklar va xom ashyolarni o'rganishga bag'ishlangan. Unda efir moylarining kimyoviy tarkibi (monoterpenoidlar, sesquiterpenoidlar), ularning fiziko-kimyoviy xossalari, o'simliklardagi joylashuvi, olinish usullari, sifatini aniqlash va tibbiyotda qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot berilgan. Koriander, mentol, evkalipt, dolchin, achchiq bodring, qora smorodina, qayin kurtaklari, ajriq kabi o'simliklar va ularning efir moylari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Iridoidlar (achchiq glikozidlar): Ushbu mavzu iridoidlar (achchiq glikozidlar)ni o'z ichiga olgan dorivor o'simliklar va xom ashyolarni o'rganishga qaratilgan. Unda achchiq glikozidlarning tasnifi, kimyoviy tuzilishi, farmakologik xususiyatlari (appetitni uyg'otuvchi, xolagog, tinchlantiruvchi va boshqalar) va tibbiyotda qo'llanilishi, shuningdek, ularning achchiqlik darajasini aniqlash usullari batafsil bayon etilgan. Bodring, kalgan, damasmedovnik, achchiq bodring, maydanoz, zira, shuvoq kabi o'simliklar va ularning achchiq glikozidlari haqida ma'lumotlar berilgan.