Чўлпон бадиий ижодининг концептуал-эстетик асослари
Ushbu avtoreferat Oʻzbekiston Milliy universitetida tayyorlangan va falsafa fanlari boʻyicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun topshirilgan dissertatsiya asosida yaratilgan. Asosiy maqsad – Chulponning badiiy ijodining konseptual-estetik asoslarini chuqur oʻrganish. Tadqiqotda Chulponning estetik qarashlari, ijodiy meʼrosi, maʼrifatparvarlik gʻoyalari, milliy va jahon madaniyatiga qoʻshgan hissasi tahlil qilinadi. Asar Chulpon ijodini, uning estetik dunyoqarashini, falsafiy va badiiy-estetik jihatlarini keng qamrab oladi. Chulpon asarlarining ijtimoiy-siyosiy, maʼnaviy-maʼrifiy, axloqiy, falsafiy va estetik jihatlari chuqur oʻrganilgan. Tadqiqotning ilmiy yangiligi, uni amalga oshirish va amaliy ahamiyati ham koʻrsatib oʻtilgan.
Asosiy mavzular
- Chulpon ijodining konseptual-estetik asoslari: Ushbu mavzu doirasida Chulponning badiiy ijodining konseptual va estetik jihatlari, uning falsafiy qarashlari hamda oʻzbek adabiyoti va madaniyatiga qoʻshgan hissasi tahlil qilinadi. Adibning milliy va umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishga qoʻshgan hissasi, uning estetik meʼrosining ilmiy-nazariy asoslari ochib berilgan.
- Chulponning ma'rifatparvarlik g'oyalari va estetik dunyoqarashi: Bu mavzu Chulponning ma'rifatparvarlik faoliyatining ijtimoiy-siyosiy, ma'naviy, axloqiy va falsafiy jihatlarini, shuningdek, uning estetik dunyoqarashini oʻrganadi. Adibning ijodida aks etgan gʻoyalar, uning milliy gʻurur va ozodlikni targʻib qilishi tahlil etiladi.
- Chulpon ijodida estetik kategoriyalar va ularning dialektik aloqadorligi: Ushbu mavzu doirasida Chulpon asarlaridagi goʻzallik, ulugʻvorlik, fojiakorlik kabi estetik kategoriyalar tahlil qilinadi. Ularning oʻzaro dialektik bogʻliqligi, ijtimoiy va falsafiy mohiyati ochib beriladi. Shuningdek, Chulponning estetik idealining shakllanishi va uning adabiyotdagi oʻrni koʻrib chiqiladi.