Кўкон хонлиги архиви хужжатларида хон ва бек ўрдаси хаётининг акс этиши
Ushbu maqola Qo'qon xonligi arxiv hujjatlarida xon va bek o'rdasi hayotining aks etishini R.A.Arslonzoda t.f.n. (FarDU) tomonidan tahlil qilingan. Unda N.N.Pantosov, A.L.Troitskaya, R.N.Nabiyev kabi sharqshunos olimlarning Qo'qon xonligi arxivi haqidagi tadqiqotlari tilga olinib, maqolaning asosiy maqsadi xon saroyi va viloyat hokimi o'rdasidagi tartiblarni o'rganish ekanligi ta'kidlangan. Maqolada xon o'rdasidagi sarf-xarajatlar, jumladan, oziq-ovqat, kiyim-kechak, otlar uchun yem-hashak, qurilish materiallari va boshqa xarajatlar haqida batafsil ma'lumot berilgan. Shuningdek, viloyat hokimi o'rdasidagi xo'jalik yuritish, qurilish ishlari, ijtimoiy-siyosiy va madaniy hayot, qolaversa, xonlikning iqtisodiy rivojlanishi haqida ham batafsil ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Qo'qon xonligi arxivi hujjatlari: Maqolada Qo'qon xonligi arxivi hujjatlarining ilmiy o'rganilishi, jumladan N.N.Pantosov va A.L.Troitskaya kabi tadqiqotchilarning ishlari haqida so'z boradi. Ushbu arxiv materiallari xon va beklarning xo'jalik hayoti, saroy tartib-qoidalari, qurilish ishlari, ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar va madaniy hayotni o'rganish uchun muhim manba hisoblanadi.
- Xon o'rdasidagi hayot: Xon o'rdasiga tegishli hujjatlar saroydagi sarf-xarajatlar, jumladan, imoratlar qurilishi va ta'mirlanishi, saroy amaldorlari va xizmatchilariga berilgan sarpolar, shuningdek, turli hisobotlar va arizalar haqida ma'lumot beradi. Xon o'rdasini yoqilg'i-o'tin bilan ta'minlash, saroy ahli uchun sotib olingan tovarlar, mehmondorchilik va safari xarajatlari ham hujjatlarda o'z aksini topgan.
- Qo'qon xonligining iqtisodiyoti: Maqolada Qo'qon xonligida paxtachilik, meva-sabzavotchilik, hunarmandchilik va sanoatning rivojlanganligi haqida ma'lumot beriladi. Xususan, g'isht zavodi, tuz ustaxonalari, mis zavodlari, kerosin ishlab chiqarish korxonalari va boshqa sanoat tarmoqlari tilga olinadi. Shuningdek, qishloq xo'jaligi, suv ta'minoti, soliq tizimi va savdo masalalari ham ko'rib chiqiladi.
- Bek o'rdasidagi hayot: Maqolada Sulton Murodbek o'rdasi bilan bog'liq ko'plab hujjatlar tahlil qilingan. Bularga bek xo'jaligi, xizmatchilar faoliyati, inshootlar, marosimlar va shaxsiy hayotga oid ma'lumotlar kiradi. Shuningdek, bek o'rdasida o'tkazilgan oilaviy, diniy va madaniy marosimlar haqida ham batafsil ma'lumotlar berilgan.
- Qo'qon xonligi ijtimoiy-siyosiy va madaniy hayoti: Xonlikning ijtimoiy-siyosiy hayotining turli qirralari, jumladan, davlat boshqaruvi, harbiy ishlar, sud tizimi, ta'lim, madaniyat va xalqning urf-odatlari ham hujjatlar orqali yoritiladi. Xonlikning iqtisodiy holati, jumladan, moddiy boyliklar va ishlab chiqarish korxonalari haqidagi ma'lumotlar, xonlikning "tipik feodal" davlat degan qarashdan voz kechishga undaydi.