Musiqa nazariyasi

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Andijon davlat universiteti Pedagogika fakulteti "Musiqiy ta'lim" kafedrasi uchun tayyorlangan "Musiqa nazariyasi" fanidan ma'ruza matnidir. Unda musiqa nazariyasining asosiy tushunchalari, jumladan, tovush, musiqaviy sistema, ritm, metr, lad, akkordlar, intervallar, kuylar va ularning tuzilishi hamda turli uslublar, bezaklar va ohanglar haqida batafsil ma'lumot berilgan. Kitobda nazariy bilimlarni mustahkamlash uchun amaliy mashqlar va topshiriqlar ham mavjud.

Asosiy mavzular

Musiqa tizimi: Tovush, musiqaviy tovushning fizik xususiyatlari, musiqaviy sistema, tovushkator, oktavalar haqida ma'lumot.
Musiqaviy tovushlarning o'zaro munosabatlari: Musiqaviy soz, temperatsiyalangan soz, butun va yarim tonlar, hosila pog'onalar, alteratsiya belgilari, diapazon, registr, engarmonizm, diatonik va xromatik haqida ma'lumot.
Nota yozuvi, nota cho'zimlari va ularda qo'llaniladigan belgilar: Nota yozuvi, nota cho'zimi, kalitlar, nota yozuvini uzaytiruvchi va qisqartiruvchi belgilar, harfiy sistema, pauzalar, dinamik belgilar haqida ma'lumot.
Ritm va metr: Musiqaviy zarb, metr, o'lchov, takt, takt chizig'i, takt oldi, oddiy, murakkab, aralash, o'zgaruvchan metrlar, sinkopa, temp, dirijyorlik qoidalari haqida ma'lumot.
Oddiy intervallar. Intervallarning aylanishi.: Oddiy va diatonik intervallar, xromatik intervallar, intervallarning engarmonik tengligi, intervallarning aylanishi haqida ma'lumot.
Tarkibli intervallar. Konsonans va dissonans intervallar.: Tarkibli intervallar, konsonans va dissonans intervallar haqida ma'lumot.
Lad (major va minor ladi). Tabiiy major gammasi: Lad, turg'un va noturg'un tovushlar, major va minor ladi, tabiiy major gammasi, tonallik, kvinta davrasi, major tonalliklari engarmonizmi haqida ma'lumot.
Tabiiy, Garmonik, Melodik major va minor ladi.: Garmonik va melodik major va minor, parallel tonalliklar, minor tonalliklari, kvinta davrasi, nomdosh tonalliklar haqida ma'lumot.
Major va minor tonalliklarining intervallari.: Major va minor tonalliklarining intervallari, garmonik major va minor intervallari, xarakterli intervallar, turg'un va noturg'un intervallar haqida ma'lumot.
Akkordlar: Akkordlarning tuzilishi, turlari, uchtovushlik turlari va aylanmalari haqida ma'lumot.
Asosiy uchtovushliklar.: Asosiy uchtovushliklar, ladning asosiy uchtovushliklari, tonika va uning aylanmalari, subdominanta va uning aylanmalari, dominanta va uning aylanmalari, uchtovushliklarni bir-biriga o'tishi haqida ma'lumot.
Septakkord: Septakkordning turlari, dominantseptakkord aylanmalari va yechilishlari, septakkordlarni bir-biriga o'tishi haqida ma'lumot.
Etakchi septakkordlar va II pog'ona septakkordi.: Yetakchi septakkord aylanmalari va yechilishlari, subdominantseptakkord aylanmalari va yechilishlari, septakkordlarni bir-biriga o'tishi haqida ma'lumot.
Xalq musiqa ladlari: Xalq musiqa ladlari, yetti pog'onali ladlar, pentatonika, o'zgaruvchan ladlar haqida ma'lumot.
Tonalliklar pogonadoshligi: Tonalliklar pogonadoshligi, alteratsiya, xromatizm, major va minor xromatik gamma haqida ma'lumot.
Modulyatsiya.: Modulyatsiya, pog'onadosh tonalliklarga modulyatsiya qilish, o'g'ishma, yondosh tonalliklarga modulyatsiya va o'g'ishma kilish, tonalliklar aniqlash, transpozisiya haqida ma'lumot.
Kuy: Kuy, kuy harakatlari, davriya, jumla, kadensiya, kulminatsiya, kuylarning tarkibiy qismlari haqida ma'lumot.
Musiqiy sintaksis: Musiqa bezaklari, ijrochilik bezaklari, xonanda bezaklari, musiqiy sintaksis haqida ma'lumot.