Влияние занятий футболом на физическое развитие подростков
Ushbu ilmiy ishda o'smirlarning futbol bilan shug'ullanayotganda jismoniy rivojlanishiga ta'sir etuvchi omillar atroflicha o'rganilgan. Tadqiqotda o'smirlarning yoshga oid o'ziga xos xususiyatlari, jumladan, tayanch-harakat apparati, yurak-qon tomir va nafas tizimlari, ularning futbol bilan shug'ullanish jarayonidagi jismoniy yuklamalarga moslashuvi hamda rivojlanishi chuqur tahlil qilingan. Tadqiqotning asosiy maqsadi — futbol bilan shug'ullanuvchi o'smirlarning jismoniy holatini sport mashg'ulotlarining intensivligiga qarab baholash va ularning sog'lom rivojlanishiga sportning ta'sirini aniqlash.
Asosiy mavzular
- O'smirlarning fiziologik rivojlanish xususiyatlari: O'smirlik davri (11-14 yosh) — bolaning jismoniy madaniyatini shakllantirishning eng mas'uliyatli davrlaridan biridir. Bu davrda jismoniy rivojlanish, skelet-mushaklar tizimi, yurak-qon tomir va nafas tizimlarining rivojlanishi xususiyatlari batafsil bayon etilgan. Mushaklar kuchining, ularning hajmi va irodaning rivojlanishi, nafas olish va yurak urish tezligining o'zgarishi kabi jihatlar ham tahlil qilingan.
- Tadqiqotni o'tkazish metodikasi: Tadqiqotda somatommetrik (bo'y, tana vazni, ko'krak qafasi aylanasini o'lchash) va fiziometrik (dinamometriya, nafas olish va yurak urish tezligini aniqlash, qon bosimini o'lchash) usullaridan foydalanilgan. Tadqiqot jarayonida 131 nafar o'quvchi qatnashgan bo'lib, ularning sog'ligini va jismoniy rivojlanishini baholash uchun turli diagnostik vositalar qo'llanilgan.
- O'tkazilgan tadqiqotlar natijalari va xulosalar: Olingan ma'lumotlar tahlili shuni ko'rsatdiki, futbol bilan muntazam shug'ullanadigan o'smirlarda jismoniy rivojlanish, ayniqsa, gavda tuzilishi, mushaklar kuchi va nafas olish tizimining ko'rsatkichlari sezilarli darajada yaxshilangan. Sport mashg'ulotlari o'smirlarning jismoniy tayyorgarligini oshirishga va sog'ligini mustahkamlashga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Xususan, ko'krak qafasining kengayishi va hayotiy sig'imining oshishi sport bilan shug'ullanishning foydali jihatlarini ko'rsatadi.