Русский язык

Ushbu metodik qo'llanma O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim muassasalari talabalari uchun rus tilini mustaqil o'rganishga mo'ljallangan. Qo'llanmada rus tilining grammatikasi, xususan, sintaksis qoidalari, gaplarning turlari va ularning tuzilishi keng yoritilgan. Kitobda murakkab gaplar, ularning turlari, jumladan, soyuzli va soyuzsiz murakkab gaplar, ularning qanday tuzilishi, ma'nolari va qo'llanishi haqida batafsil ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, qo'llanmada leksikologiya va frazeologiya mavzulari ham qisqacha ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

Sintaksis: Murakkab gap haqida tushuncha: Sintaksisning ta'rifi, murakkab gapning grammatik jihatdan oddiy gapdan farqi, murakkab gapning tuzilishini tashkil etuvchi qismlari va ularning o'zaro bog'lanishi tushuntiriladi.
Murakkab gap qismlarining sintaktik bog'lanish turlari: Murakkab gap qismlarini bog'lashda qo'llaniladigan soyuzli va soyuzsiz bog'lanish usullari, soyuzli bog'lanishning o'z navbatida birlashtiruvchi va bo'ysunduruvchi soyuzlar yordamida amalga oshishi bayon etiladi.
Murakkab gaplarning tasnifi: Murakkab gaplarning sintaktik bog'lanishiga ko'ra turlari, ya'ni birlashtiruvchi, bo'ysunduruvchi va soyuzsiz murakkab gaplar haqida ma'lumot beriladi.
Birlashtiruvchi murakkab gap: Birlashtiruvchi murakkab gapning o'ziga xos xususiyatlari, ularning ma'nolari va birlashtiruvchi soyuzlar (va, ham, lekin, ammo va boshqalar) yordamida tuzilishi misollar bilan ko'rsatiladi.
Bo'ysunduruvchi murakkab gap: Bo'ysunduruvchi murakkab gaplarning tuzilishi, bosh va qo'shimcha gaplar, qo'shimcha gaplarning turli ma'nolari (sabab, maqsad, shart, zamon va boshqalar) va ularni bog'lovchi soyuzlar hamda soyuzli so'zlar haqida batafsil tushunchalar beriladi.
Soyuzsiz murakkab gap: Soyuzsiz murakkab gaplarning o'ziga xos jihatlari, ya'ni soyuzsiz, faqat intonatsiya va urg'u yordamida bog'lanishi, ma'nolari va turlari (vaqt, sabab, shart, natija va boshqalar) haqida so'z yuritiladi.