Клинико - патогенетические аспекты задержки физического и полового развития при хронических неспецифических заболеваниях легких у детей
Ushbu dissertatsiya bolalarda surunkali o'tkaziladigan o'pka kasalliklari (SO'PK) fonida jismoniy va jinsiy rivojlanishning kechikishining klinik-patogenetik xususiyatlarini kompleks baholashga va ikkilamchi profilaktika choralari ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda SO'PK bilan kasallangan 10-16 yoshli 294 nafar bola o'rganilgan. Tadqiqot davomida ushbu kasalliklar bolalarning jismoniy, jinsiy rivojlanishiga, suyak zichligiga, gormonal holatiga va immun tizimiga salbiy ta'sir ko'rsatishi aniqlangan. Shuningdek, kasallikni davolash va oldini olish bo'yicha samarali usullar taklif etilgan.
Asosiy mavzular
- Surunkali o'tkaziladigan o'pka kasalliklarining (SO'PK) bolalarda jismoniy rivojlanishga ta'siri: SO'PK bolalarning bo'yi, vazni, ko'krak qafasi aylanasi kabi jismoniy rivojlanish ko'rsatkichlarini sekinlashtirishi, bu esa kasallikning og'irligi va davomiyligi bilan bog'liq ekanligi aniqlangan.
- SO'PKning bolalarda jinsiy rivojlanishga ta'siri: SO'PK bilan og'rigan bolalarda jinsiy rivojlanishning kechikishi, gipofizar-gonad tizimining faoliyatida buzilishlar kuzatilgan. Bu, o'z navbatida, ikkilamchi jinsiy belgilarning kech paydo bo'lishiga olib keladi.
- SO'PK va suyak metabolizmi: SO'PK bilan kasallangan bolalarda suyak zichligining pasayishi (osteopeniya va osteoporoz) aniqlangan. Bu holat yallig'lanish jarayoni va sitokinlar ta'siri bilan bog'liq ekanligi ko'rsatilgan.
- SO'PKda gormonal o'zgarishlar: SO'PK bolalarida gipofiz, qalqonsimon bez va buyrak usti bezlari faoliyatida buzilishlar aniqlangan. Bu gormonal o'zgarishlar jismoniy va jinsiy rivojlanish kechikishiga olib kelishi mumkin.
- SO'PKni davolash va oldini olishning samarali usullari: Tadqiqotda SO'PK bilan kasallangan bolalar uchun reamberin, kalsiy D3, aevit va timus preparatlari asosida ishlab chiqilgan kompleks davolash va ikkilamchi profilaktika sxemalari samarali ekanligi ko'rsatilgan.