Метал конструкциялари

Ushbu uslubiy ko'rsatma 5340200 Binolar va inshootlar qurilishi ta'lim yo'nalishi bo'yicha ta'lim olayotgan talabalar uchun «Metall konstruktsiyalar» fanidan kurs loyihasini bajarish hamda amaliy mashg'ulotlarda foydalanish uchun mo'ljallangan. Unda po'lat to'sinlarni hisoblash va loyihalash bo'yicha nazariy va amaliy ma'lumotlar, hisoblash usullari va me'yoriy hujjatlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Kirish: O'zbekistonning mustaqil taraqqiyot strategiyasi doirasida talabalarga zamonaviy, ekologik toza, mustahkam va uzoqqa chidamli qurilish konstruktsiyalarini loyihalash bo'yicha bilimlar berish muhimligi ta'kidlangan. Shuningdek, muhandis-pedagoglarning zamon talablariga mos bo'lishi zarurligi va mashg'ulotlarni yangi pedagogik texnologiyalar asosida o'tkazishga alohida e'tibor qaratilgan. "Metall konstruktsiyalar" fanini o'zlashtirish jarayonida talabalar metall konstruktsiyalarning turlari, xossalari, hisoblash asoslari va me'yoriy hujjatlar bilan tanishishlari kerakligi qayd etilgan.
Kurs loyihasining hajmi va mazmuni: Kurs loyihasi 25-30 betlik yozuv qismidan va A1 formatdagi chizma-grafik qismidan iborat. Loyiha doirasida to'sin to'rli yopmani hisoblash, bosh to'sin, ustun va ustun kallagi hisoblari bajariladi. Loyihani bajarishda talabalarga topshiriq varaqalari, reyting daftarchasi va kafedra qarorlari asosida ish olib borish tavsiya etilgan.
To'shama va to'sinlarni hisoblash: Ushbu bo'limda to'shama va to'sinlarni tanlash, yuklamalarni aniqlash, egiluvchi moment va qirquvchi kuchlarni hisoblash, shuningdek, ularni tekshirish bo'yicha batafsil ma'lumotlar berilgan. Har bir hisoblash bosqichi uchun zaruriy formulalar va qiymatlar keltirilgan.
Bosh to'sin hisobi: Bosh to'sinni qo'shtavr shaklli, payvandlab tayyorlanadigan qilib tanlash, yuklamalarni aniqlash, egiluvchi moment va qirquvchi kuchlarni hisoblash hamda plastik deformatsiyalarni hisobga olgan holda optimallashtirish ko'rsatilgan.
To'sin kesimini uzinlik bo'yicha o'zgartirish: To'sin tokchasi kesimini tayanchdan ma'lum masofada o'zgartirish, hisobiy zo'riqishlarni aniqlash va kesimni metarialning elastik ishlashi bo'yicha tanlash kabi jarayonlar bayon etilgan.
To'sin ustunlarining umumiy ustvorligini tekshirish va ta'minlash: Tayanchda to'sin devorini urinma kuchlanishga tekshirish, kesimni o'zgartirilgan joyida keltirilgan kuchlanishni tekshirish va umumiy ustvorlikni ta'minlash masalasi ko'rib chiqilgan.
To'sin mahalliy ustvorligini tekshirish va ta'minlash: Tokcha mahalliy ustvorligini tekshirish, devorning mahalliy ustvorligini ta'minlash va bikrlik qovurg'alarini qo'yish shartini tekshirish kabi masalalar yoritilgan.
Ustun kallagi hisobi: Ustun kallagi hisobini bajarish uchun tayanch plitalarning o'lchamlarini aniqlash, qovurg'a balandligi va qalinligini hisoblash hamda ularning hisobiy yuklamalarini aniqlash usullari bayon etilgan.