Ushbu matn, Oʻzbekiston adabiyotining XX asr ikkinchi yarmidagi (50-80 yillar) rivojlanishiga bagʻishlangan oʻquv qoʻllanma boʻlib, unda davr adabiyoti, nasr, nazm, dramaturgiya janrlari tahlil etiladi. Qoʻllanma adabiyotshunoslik talabalariga moʻljallangan.
Ushbu kitob siyosatshunoslik fanining asosiy tushunchalari, tamoyillari, nazariyalari va Oʻzbekistonning siyosiy hayotidagi oʻziga xosliklarni savol-javob shaklida yoritadi. Unda siyosatning mohiyati, siyosiy tizimlar, hokimiyat, demokratiya, elitlar, partiyalar, saylov tizimlari, siyosiy madaniyat, globallashuv va xalqaro munosabatlar kabi masalalar koʻrib chiqiladi. Kitob talabalar va siyosatga qiziquvchi keng ommaga moʻljallangan.
Ushbu avtoreferat O‘zbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi huzuridagi Ilmiy Darajalar Beruvchi DSc.35/30.12.2019.Isl/Tar/F.57.01 Raqamli Ilmiy Kengashi tomonidan tayyorlangan. Unda Abu Abdullo Shukrullo oʻgʻli Abduvoxidovning «Abu Lays Samarqandiy «Xizanatu-l-fiqh» asarining Movarounnahr fiqhi rivojidagi oʻrni» mavzusidagi falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi haqida ma'lumot berilgan. Mavzu 24.00.03 – Fiqh, kalom ilmi. Ilohiyot yoʻnalishi boʻyicha tarix fanlari falsafa doktori (PhD) uchun。（Oʻzbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi tomonidan). Dissertatsiya Oʻzbekiston xalqaro islom akademiyasida bajarilgan. Avtoreferat uch tilda (oʻzbek, ingliz, rus (rezyume)) Ilmiy kengash veb-sahifasining www.iiau.uz hamda “ZiyoNet” axborot-ta'lim portali www.ziyonet.uz manzillariga joylashtirilgan. Tadqiqotning maqsadi Abu Lays Samarqandiyning «Xizanatu-l-fiqh» asarining X-XI asrlar Movarounnahr fiqh ilmi taraqqiyotida tutgan oʻrnini ochib berishdan iborat. Tadqiqotning vazifalari: Movarounnahrda hanafiy mazhabining rivojlanish bosqichlarini belgilashdagi yondashuvlar xususiyatlarini aniqlash; oʻlkada yozilgan hanafiy fiqhiga oid asarlarning oʻziga xos uslublarini ochib berish; Abu Lays Samarqandiyning Movarounnahr ilmiy muhitida tutgan oʻrnini belgilash; «Xizanatu-l-fiqh» asarining yozilish uslubi, manbalari va tarkibiy tuzilishini ilmiy asoslab berish; asar qo'lyozma nusxalarini aniqlash hamda ularning kodikologik tahlilini amalga oshirish; «Xizanatu-l-fiqh»ni hanafiy mazhabida moʻtabar boʻlgan fiqhiy matnlar bilan qiyoslash orqali ular orasidagi farqlarni ochib berish; asarda keltirilgan diniy amaliyotlar borasidagi mazhablararo ixtiloflar va ularga berilgan yechimlarni yoritib berish; Abu Lays Samarqandiyning oilaviy munosabatlarga oid hukmlarni keltirishdagi uslublarini aniqlash; «Xizanatu-l-fiqh»ning hozirgi davr ijtimoiy muammolarni hal etishdagi ahamiyatini belgilash, ulardan unumli foydalanish yuzasidan taklif va tavsiyalar ishlab chiqish.
Ushbu kitobda hanafiy mazhabining asoschisi Abu Hanifaning hayoti, faoliyati va ta'limoti batafsil yoritilgan. Kitobda uning shogirdlari, ilmiy merosi va hanafiy mazhabining Markaziy Osiyodagi o'rni haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu sahifalarda Ibn Sinoning tibbiyotga oid fundamental asari – “Tib qonunlari”ning tanlangan boblari keltirilgan. Asar tibbiyotning nazariy va amaliy jihatlariga oid qimmatli ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi, diagnostika va davolash usullarini bayon qiladi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi Abu Nasr al-Forobiyning ilmiy merosiga, xususan, uning fizika va falsafa sohalaridagi qarashlariga bag'ishlangan. Unda Forobiyning dunyoqarashi, ilmiy faoliyati, Platon va Aristotel ta'limotlaridan foydalanishi, shuningdek, uning matematika, astronomiya, optika va fizika qonunlari bo'yicha fundamental ishlari tahlil qilinadi. Ishda Forobiyning tabiatshunoslik va falsafiy bilimlarni uyg'unlashtirgan holda dunyo haqidagi yaxlit tasavvurini shakllantirgani, uning ta'limotlari o'rta asr Sharq falsafasi va fanining rivojiga qo'shgan hissasi yoritiladi. Ishda shuningdek, Forobiyning ta'lim va tarbiya haqidagi pedagogik qarashlari ham ko'rib chiqiladi, ayniqsa, uning axloqiy tarbiya va bilim berish jarayoniga oid fikrlari o'rganiladi. Forobiyning ilmiy merosi o'z davri uchun ham, hozirgi zamon uchun ham muhim ahamiyat kasb etishi ta'kidlanadi, uning falsafiy mulohazalari va ilmiy metodologiyasi bugungi kunda ham o'z dolzarbligini yo'qotmaganligi ko'rsatiladi.
Kitobda Janubiy Sug'd va Toxaristonning IX-XIII asrlardagi tarixiy geografiyasi arab manbalari asosida o'rganilgan. Asosiy e'tibor Shimoliy Toxaristonning geografik o'rniga, xususan, Termiz shahrining tarixiy topografiyasiga qaratilgan. Manbalar, arxeologik tadqiqotlar va shaharning tuzilishi, rivojlanishi, madaniy va iqtisodiy ahamiyati haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan.
Kitob Abu Rayhon Beruniy hayoti, ilmiy faoliyati va merosiga bag'ishlangan. Unda olimning astronomiya, geodeziya, matematika, geologiya, tarix, etnografiya, falsafa va boshqa sohalarga qo'shgan hissasi yoritilgan.
Ushbu matn tibbiyot tarixiga oid bo'lib, unda Ibn Sinoning hayoti, ilmiy faoliyati, tibbiy qarashlari va uning "Tib qonunlari" asarining ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan. Kitob Ibn Sinoning tibbiyotga qo'shgan hissasi, diagnostika va davolash usullari, farmakologiya va dietaga oid qarashlari kabi mavzularni qamrab oladi.
Ushbu kitob to'g'ri ichak kasalliklarining etiologiyasi, klinikasi, diagnostikasi va davolash usullarini, shuningdek, to'g'ri ichak anatomiyasi va fiziologiyasini yoritadi. Unda jarrohlik usullari va operatsiyalarning turlari ham ko'rib chiqiladi. Kitob tibbiyot institutlari talabalari va jarrohlik kafedrasi assistentlari uchun mo'ljallangan.