Девона
Hikoya devona bo'lib qolgan odamning muhabbat va yo'qotish haqidagi sarguzashtlariga bag'ishlangan. Asar, shuningdek, jamiyatdagi urush, siyosiy qarashlar va iymonning ahamiyati haqida savollar tug'diradi.
Hikoya devona bo'lib qolgan odamning muhabbat va yo'qotish haqidagi sarguzashtlariga bag'ishlangan. Asar, shuningdek, jamiyatdagi urush, siyosiy qarashlar va iymonning ahamiyati haqida savollar tug'diradi.
Ushbu asarda Tohir Malik "Devona" asarining birinchi qismini taqdim etgan. Asar qahramoni Sabohiddin hayoti, sevgi iztiroblari, o‘zgarishlar va qarama-qarshiliklar bilan to‘liqdir. Romanda inson tabiatidagi murakkabliklar, ideal va voqelik o‘rtasidagi kurash, shaxsiy va ijtimoiy hayotning keskin burilishlari tasvirlangan.
Tohir Malikning "Devona" romani I qismi bosh qahramon Sabohiddinning hayoti va uning atrofida kechgan voqealar haqida hikoya qiladi. Sabohiddin fojiali o'tmishi, ustozlariga sodiqligi, muhabbatga intilishi, jamiyatdagi adolatsizliklarga qarshi kurashi tasvirlangan. Asar, Sharq turmush tarzi va an'analari, bosmachilik harakati, Sovet davrining o'ziga xosliklari va insoniy dramalar bilan to'lib-toshgan.
Tohir Malikning "Devona" romani inson qalbi, jamiyatning yomonlikka qarshi kurashi va hayotning murakkabliklari haqida hikoya qiladi. Asar, insonning ruhiy kechinmalari, iymon, mehr-oqibat, vatanparvarlik kabi tuyg'ularini qamrab olgan.
Miraziz A'zamning "Kuzgi yaproqlar" devoni shoirning turli yillarda yaratgan g'azallari, muxammaslari, ruboiylari va tuyuqlaridan iborat bo'lib, Sharq mumtoz adabiyotining ulug' namoyandalari Farididdin Attor, Nizomiy Ganjaviy, Jaloliddin Rumiy va Abdurahmon Jomiylarning asarlaridan tarjimalarni ham o'z ichiga oladi. Kitobga Erkin Vohidov so'zboshi yozgan.
Ushbu avtoreferat G'arbiy O'zbekistondagi Tomdito'v va Sangruntov tog'larining Devon davri stromatopora'ta'larining stratigrafik ahamiyatini o'rganishga bag'ishlangan tadqiqot natijalarini o'z ichiga oladi. Tadqiqotda ushbu tog' tizmalarining Devon davri karbonat yotqiziqlarining stratigrafiyasi aniqlashtirilgan va stromatopora'ta'lar orqali ularning yoshi, turi va joylashuvi belgilangan. Tadqiqot natijasida zamonaviy stratigrafik sxemalar ishlab chiqilgan va ular amaliyotga tatbiq etilgan. Shuningdek, ko'plab yangi turdagi stromatopora'ta'lar aniqlangan va tasniflangan.
Ushbu kitob Alisher Navoiyning o‘n jildlik to‘plam asarlarining birinchi jildi bo‘lib, unda shoirning yoshlik davri (1465-1469)da yaratilgan "Hayrat ul-abror" devonining "G’aroyib us-sig‘ar" qasidasi o‘rin olgan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan Abu Rayhon Beruniy nomidagi Toshkent Davlat Texnika Universiteti talabalari uchun mo'ljallangan uslubiy qo'llanma bo'lib, 5440800 – “Foydali qazilmalar geologiyasi va qidiruv ishlari” yo'nalishi bakalavriat talabalariga “Regional geologiya” fanidan amaliy mashg'ulotlarni bajarish uchun yordam beradi. Qo'llanmada Rossiya platformasi, Sibir platformasi, Ural-Mongoliya mintaqasi, Markaziy Qozog'iston burmalanish mintaqasi, Turon plitasi, Oltoy burmalanish mintaqasi, Saliro-Sayan burmalanish mintaqasi, Taymir-Shimoliy Yer burmalanish mintaqasi, G'arbiy Sibir epipaleozoy plitasi, Tinch okeani mintaqasi va Paleozoy erasi kabi geologik tuzilmalar va mintaqalar haqida ma'lumotlar berilgan.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasining B2020.4.PhD/Fil429 raqamli ekspert kengashi tomonidan tasdiqlangan X.Sh.Shomurodova ishini o'z ichiga oladi. Ish X.Sh.Shomurodova tomonidan Samarqand davlat universiteti huzuridagi ilmiy daraja beruvchi kengashda himoya qilingan bo'lib, unda XX asr oʻzbek adabiyotida devonchilik an’anasining mavzu, tarkib, vazn va badiiy san’atlar tahlil qilingan. Avtoreferat oʻzbek, rus va ingliz tillarida tayyorlangan boʻlib, unda dissertationning asosiy maqsad va vazifalari, tadqiqot obyekti va predmeti, usullari, ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati, ishning natijalari va xulosalari keltirilgan.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasida Mahmud Qashqariyning «Devonu lug'otit turk» asaridagi ot leksikalarining semantik, funksional va uslubiy xususiyatlari chuqur tahlil qilingan. Tadqiqotda ushbu qadimiy asarning tilshunoslikdagi o‘rni, undagi ot leksikalarining tarixiy-etimologik, semantik, funksional-semantik, stilistik va lingvokulturologik jihatlari ilmiy asosda yoritilgan. Zamonaviy o‘zbek tilshunosligida «Devon» lug‘ati va undagi ot leksikalarining o‘rganilish holati tahlil qilinib, mavzuga oid tadqiqotlar yakunlari umumlashtirilgan. Tadqiqotning ilmiy yangiligi shundan iboratki, «Devon» asarida qo‘llanilgan ot leksikalarining semantik rivojlanish qonuniyatlari, ulardagi ma’no o‘zgarishlari (kengayish, torayish) aniqlangan. Shuningdek, ot leksikalarining boshqa qadimiy turkiy tillar va zamonaviy o‘zbek tili bilan qiyosiy-semantik va etimologik jihatdan o‘ziga xos aloqadorliklari ochib berilgan. Tadqiqotning amaliy natijalari shundaki, unda olingan xulosalar va tavsiyalar o‘zbek tilshunosligida leksikologiya, dialektologiya va stilistika kabi yo‘nalishlarni yanada chuqurlashtirishda, shuningdek, oliy o‘quv yurtlarida darslik va qo‘llanmalar tayyorlashda muhim manba bo‘lib xizmat qiladi.