Ushbu kitobda Navoiy dunyosi, odamning mohiyati, aql va yurakning o'rni, tongning go'zalligi, to'rtliklar va vatanga muhabbat kabi turli mavzular qamrab olingan. She'rlarda insonning ichki dunyosi, tabiatning betakrorligi va hayotning falsafiy jihatlari aks etgan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning "Ona yurtimiz baxtu iqboli va buyuk kelajagi yo'lida xizmat qilish - eng oliy saodatdir" asariga bag'ishlangan bo'lib, unda O'zbekistonning siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishining dolzarb masalalari, kelajak strategiyalari hamda xalqqa murojaatlari tahlil qilinadi. Asar Prezidentning turli uchrashuvlari va nutqlaridan iborat bo'lib, mamlakatning o'tmishi, buguni va kelajagi, yoshlarning o'rni, milliy qadriyatlar va umuminsoniy g'oyalar kabi keng qamrovli mavzularni o'z ichiga oladi. Kitobda mamlakatning taraqqiyoti, fuqarolik jamiyatini rivojlantirish, iqtisodiy islohotlar va ijtimoiy adolat kabi muhim masalalar yoritilgan.
Ushbu kitobda "Odam alayhissalomning qissasi" nomli kitob bo'yicha yozilgan tadqiqotlar tahlil qilinadi. Kitobda "Odam alayhissalom" shaxsini, uning tili va tilning shakllanishi, shuningdek, ma'naviy va moddiy olamni, jismni va ruhni, tabiat va uning qonunlarini, falsafa va uning mantiq bilan bog'liqligini, ilm va diniy bilimlarning o'zaro aloqadorligini, hamda insonning "tuшунча" ва "taфаккур" qobiliyatini chuqur o'rganishga qaratilgan.
Ushbu kitobda inson anatomiyasining asosiy tushunchalari, tuzilishi, sistemalari va ularning funksiyalari haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, hujayralar, to'qimalar, suyaklar, mushaklar, nerv sistemasi kabi muhim mavzularga ham to'xtalib o'tilgan. Sport anatomiyasi va uning ahamiyati, jismoniy mashqlar ta'siri va organizmning moslashuvchanlik xususiyatlari ham yoritilgan.
Kitob "Dengiz iblisi" deb nomlangan g'aroyib mavjudot haqidagi mish-mishlar asosida yuzaga kelgan voqealarni hikoya qiladi. Argentinada marvarid qidiruvchilar kemasi langar tashlab turganida, ekipaj a'zolari burg'iga o'xshash tovush va qichqiriqlarni eshitishadi. Bu ularni "Dengiz iblisi" mavjudligi haqida xavotirga soladi. Kitob davomida kapitan Zurita va uning sherigi Baltazar bu mavjudotni aniqlashga va qo'lga olishga urinishadi, shu bilan birga mahalliy aholi, olimlar va turli xurofotlar bilan to'qnash kelishadi. Asosiy voqealar qatorida, kitobda Salvator ismli shifokorning g'aroyib bog'i va sirli faoliyati ham tasvirlangan. Voqealar qidiruv, sir va izlanishlar bilan to'ldirilgan.
Hikoya "Yovvoyi odam" deb nomlanib, unda "qor odami"ga bo'lgan qiziqishning kuchayishi, olimlarning qidiruvlari va sarguzasht izlab yo'lga chiqqan odamning boshidan kechirganlari haqida hikoya qilinadi. Asar davomida Pomir tog'laridagi ekspeditsiya, tabiat manzaralari tasvirlanadi. Qidiruvlar natijasiz yakunlanadi, lekin bir kun qahramon yovvoyi odamni uchratib qoladi. Yovvoyi odam bilan muloqotga kirishishga urinishlar, ta'qib qilish va oxirgi kutilmagan javob voqealar rivojini keskin o'zgartirib yuboradi.
"Dумли одамлар" hikoyasi respublikaga tashrif buyurayotgan chet ellik sayyohlarga tushunish qiyinligi haqida so'zlaydi. Meliboy aka, nafaqaga chiqqan partizan, jiyani orqali bir turistga yo'l boshlovchi bo'lib tayinlanadi. Turist Rekslulloh Ansoriyning maqbarasini izlaydi, lekin bu qidiruv Meliboy aka uchun qiziq voqealarga sabab bo'ladi.
Ushbu kitob odam anatomiyasining tuzilishini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, hujayralar, to'qimalar, organlar va sistemalar darajasida organizmning barcha qismlari batafsil yoritilgan. Kitobda tayanch-harakat sistemasi, ichki a'zolar, nerv sistemasi, sezgi a'zolari va boshqa muhim tizimlar haqida ma'lumotlar berilgan. Darslik tibbiyot oliy o'quv yurtlari talabalari, shifokorlar va bu sohada qiziquvchilar uchun mo'ljallangan.
Ushbu maqola o‘zbek xalq maqollaridagi arabcha so‘zlarning tematik tasnifiga bag‘ishlangan. Unda o‘zbek tiliga arab tilidan o‘tgan so‘zlar, ularning ma’nolari va maqollarda qo‘llanilishi o‘rganilgan. Maqolada arab tilidan o‘zbek tiliga o‘tgan so‘zlarning tematik guruhlari, xususan, ilm-ma’rifat, din, joy-makon, vaqt, sifat va boshqa mavzularga oid so‘zlar tahlil qilingan. Bundan tashqari, maqolada arab tilidan o‘zlashgan so‘zlarning o‘zbek maqollaridagi o‘rni va ahamiyati ko‘rsatib o‘tilgan.
To'hir Malikning "Odamiyilik mulki" kitobi insoniy fazilatlar, axloq normalari va jamiyatdagi o'zaro munosabatlarga bag'ishlangan. Kitobda muallif odamiylikning mohiyatini, uning jamiyat va inson hayotidagi ahamiyatini turli hikoyatlar, rivoyatlar va ibratli misollar orqali ochib beradi.