Китобда XIX асрнинг охири ва ХХ асрнинг бошларида Тожикистон адабиётининг тарихи, хусусиятлари, вакиллари ва эҷодий мероси кенг ёритилган. Асосий эътибор адабиёти маорифпарварӣ (жадидия), унинг шаклланиш ва ривожланиш тамойилларига қаратилган.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan chop etilgan Zahiriddin Muhammad Bobur nomidagi Andijon davlat universiteti Filologiya fakulteti Tilshunoslik kafedrasining magistrlik dissertatsiyasidir. Dissertatsiya Zohidova Surayyo Zohidjon qizi tomonidan Sirojiddin Sayyid asarlari lingvopoetik tadqiqiga bag'ishlangan bo'lib, 10.02.01. - o'zbek tili mutaxassisligi bo'yicha taqdim etilgan. Ilmiy rahbar f.f.n., dots.D.Nurmonova. Dissertatsiyada Sirojiddin Sayyid asarlari tilining badiiyati, fonopoetik va leksik xususiyatlari, shuningdek sintaktik poetik xususiyatlari o'rganilgan. Matn tahlili, uslubiy mahorat va lingvistik tahlil usullari qo'llanilgan.
Ushbu kitob oʻzbek adabiy tilining rivoji, badiiy adabiyotning oʻrni, va soʻz sanʼatkorlarining roli kabi masalalarni oʻrganadi. Unda Sirojiddin Sayyid asarlari tahlili orqali oʻzbek tilining jozibasi, ohangdorligi, ifodaliligi lingvistik vositalar yordamida tasvirlanganligi koʻrsatib berilgan. Asar tilshunoslikning turli sohalari bilan hamkorlikda oʻrganilib, matn lingvistikasi, pragmalingvistika, lingvopoetika va kognitiv tilshunoslik kabi sohalarning shakllanishiga qoʻshgan hissasi ochib berilgan.
Ushbu matn Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi Qarshi Davlat Universiteti tomonidan tayyorlangan Sirojiddin Sayyidning adabiy-estetik qarashlariga bagʻishlangan magistrlik dissertatsiyasining OCR (Optik belgilar tahlili) natijasidir. Dissertatsiya Sirojiddin Sayyid ijodini, uning adabiyotdagi oʻrnini, adabiyotga munosabatini, shuningdek, uning sheʼriyatining badiiy xususiyatlarini oʻrganishga qaratilgan. Qarshi-2014 da yozilgan.
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti Sirojiddin Sayyid ijodining idiostili va poetik nutqining konseptosferasini lingvokulturologik va lingvokognitiv nuqtai nazardan oʻrganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ijodkorning til shaxsi sifatida o'ziga xosliklari, uning ijodiy uslubi, tilni qoʻllashdagi individual yondashuvlari va oʻzbek badiiy nutqining rivojiga qoʻshgan hissasi tahlil qilingan. Shuningdek, ijodkorning konseptual olami, ayniqsa, "Yil fasllari" va "inson" konseptosferalari, ularning milliy-madaniy va lingvokognitiv xususiyatlari ochib berilgan.
Ushbu kitobda O‘zbekiston ma’rifatparvarlarining hayoti va ijodi hamda ularning pedagogik merosidan, xususan boshlang‘ich sinflar uchun yozgan darsliklaridan va ta’limiy-axloqiy tarbiya sohasidagi o‘rni hamda faoliyatidan foydalanishning nazariy va amaliy jihatlari ochib berilgan. Shuningdek, jadid davri o‘zbek pedagoglari, ularning ilmiy-pedagogik faoliyati va merosidan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar berilgan. Kitobda Saidrasul Aziziy, Abdulla Avloniy, Munavvarqori Abdurashidxonov, Mahmudxo‘ja Behbudiy, Ishoqxon Ibrat, Sadriddin Ayniy, Sirojiddin Xondayliqiy, H.H.Niyoziy kabi ma’rifatparvar pedagoglarning ilmiy-pedagogik merosidan foydalanishning nazariy va amaliy jihatlari batafsil yoritilgan. Sinfdan tashqari o‘qish mashg‘ulotlarini tashkil etishning nazariy asoslari va amaliyotdagi holati ham ko‘rib chiqilgan.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc.03/30.12.2019.F.02.02 raqamli Ilmiy kengash asosidagi Bir martalik Ilmiy kengash va Samarqand davlat chet tillar instituti tomonidan tayyorlangan. Avtoreferatda Haqqulov Nabijon Qahramonovichning "Siddiqiy-Ajziyning ma'rifatparvarlik g'oyalari va uni jamiyat taraqqiyotida tutgan o'rni" mavzusidagi falsafa fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi haqida ma'lumot berilgan. Dissertatsiyada XIX asr oxiri – XX asr boshlaridagi Turkiston ma'rifatparvar-jadidchilik harakati vakillarining faoliyati, xususan, Siddiqiy-Ajziyning ma'rifatparvarlik g'oyalari hamda ularning jamiyat taraqqiyotida tutgan o'rni ilmiy-falsafiy jihatdan tadqiq etilgan.
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yildagi PF-5847-sonli “Oʻzbekiston Respublikasi oliy ta'lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash toʻgʻrisida”, PF-5850-sonli “Oʻzbek tilining davlat tili sifatidagi nufuzi va mavqeini tubdan oshirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”, PF-60-sonli “2022-2026-yillarga moʻljallangan yangi Oʻzbekistonning taraqqiyot strategiyasi toʻgʻrisida
Maqolada Termiz sayyidlari oilasining kelib chiqishi, jamiyatdagi o'rni, Markaziy Osiyo tarixidagi turli davrlarda faoliyati, diniy va siyosiy ta'siri, shuningdek, ularning madaniy va iqtisodiy roli haqida ma'lumotlar keltirilgan. Muallif, sayyidlarning nafaqat mahalliy, balki mintaqaviy ahamiyatga ega bo'lgan shaxslar ekanligini, ularning faoliyati Markaziy Osiyo tarixida muhim iz qoldirganligini ta'kidlaydi.