Hayrat
Kitob Nurjahon Avazovaning "Hayrat" nomli she'riy to'plami bo'lib, unda insoniy tuyg'ular, muhabbat, tabiat, hayot mazmuni va falsafasi kabi mavzular qalamga olingan.
Kitob Nurjahon Avazovaning "Hayrat" nomli she'riy to'plami bo'lib, unda insoniy tuyg'ular, muhabbat, tabiat, hayot mazmuni va falsafasi kabi mavzular qalamga olingan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Китобда XIX асрнинг охири ва ХХ асрнинг бошларида Тожикистон адабиётининг тарихи, хусусиятлари, вакиллари ва эҷодий мероси кенг ёритилган. Асосий эътибор адабиёти маорифпарварӣ (жадидия), унинг шаклланиш ва ривожланиш тамойилларига қаратилган.
Ushbu kitob Alisher Navoiyning «Hayrat ul-abror» asarining ixchamlashtirilgan nasriy bayonidir. Unda Navoiyning hayoti, dunyoning xosiyati va insoniy tuyg'ular haqida fikr yuritiladi. Asarda ma'rifatli, adolatli va saxovatli insoniy fazilatlar, jumladan, imon, savlat, halollik, vafodorlik, mehr-shafqat kabi mavzular keng yoritilgan. Kitobda shoirning oʻzbek tilida yozgan toʻqqizta asari, jumladan, «Xamsa»ning beshta dostoni, shuningdek, «Devoni Gʻaribiy», «Nasoyim ul-muhabbat» kabi asarlarining mazmunidan ham foydalanilgan.
"Hайрат ул-аброр" - Алишер Навоийнинг "Хамса"си таркибига кирган биринчи достон бўлиб, унда шоирнинг фалсафий, ижтимоий-сиёсий ва ахлоқий-таълимий қарашлари баён этилган. Достон турли мавзулардаги ҳикоятлар, тамсиллар ва ҳикматли сўзлардан иборат бўлиб, унда инсонпарварлик, адолат, илм-маърифат ва маънавий комиллик каби қадриятлар улуғланади.
Ushbu dissertatsiya Eshqobil Shukur ijodiyoti asosida «hayrat» kategoriyasining nazariy-amaliy mohiyati, uning binarlik tabiati va zamonaviy oʻzbek sheʼriyatida oʻrni hamda shu kategoriyaning badiiy-estetik tadrijini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda «hayrat» tushunchasining falsafiy-retseptiv, badiiy-retseptiv mohiyati va uning binarlik tabiati sharq-islom falsafasi va adabiyotshunoslik, jahon, oʻzbek klassik va zamonaviy sheʼriyati misolida oʻrganilgan.
Ushbu avtoreferat Alisher Navoiyning «Hayrat ul-abror» dostonining poetikasiga bag'ishlangan ilmiy tadqiqot hisoblanadi. Unda dostonning janri, mazmuni, kompozitsiyasi, obrazlar tizimi, til va uslubi, shuningdek, muallifning o'zidan oldingi ijodkorlarga munosabati atroflicha tahlil qilingan. Tadqiqotda Navoiyning «Xamsa» asarining boshqa dostonlariga «Hayrat ul-abror» dostonining ta'siri ham o'rganilgan. Ilmiy yangiligi, amaliy ahamiyati va tadqiqot natijalarining ilmiy asosga egaligi asoslab berilgan.
Qarshi davlat universiteti tomonidan nashr etilgan ushbu kitob "Globalallashuv jarayonida o'zbek tilshunosligi va adabiyotshunosligi masalalari" mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi materiallarini o'z ichiga oladi. Kitobda o'zbek tilining lingvistik va adabiy jihatlari, globallashuv sharoitida ularning o'rni va rivojlanish istiqbollari tahlil qilingan. Shuningdek, mumtoz o'zbek adabiyoti namunalari, xususan, Alisher Navoiy asarlarining tahlili va ularning tilshunoslikdagi ahamiyati yoritilgan.
Ushbu maqola Alisher Navoiyning "Hayrat ul-abror" dostonida payg'ambarimiz Muhammad (s.a.v)ga bag'ishlangan uchinchi na'tini badiiy talqin qilishga bag'ishlangan. Maqolada payg'ambarimizning noyob fazilatlari, xususan, uning soyasining bo'lmaganligi va savodsizligiga qaramay, dunyo ilmiga hissa qo'shganligi kabi jihatlar Navoiy ijodiyoti asosida tahlil qilinadi. Shuningdek, payg'ambarimizning o'z missiyasini boshlagan paytdagi holatlari, islom dinini o'rnatishdagi faoliyati ham badiiy san'atlar orqali ochib berilgan.
Alisher Navoiyning "Hayrat ul-Abror" dostoni falsafiy-didaktik asar boʻlib, unda insonni ulugʻlash, xalq baxt-saodati uchun kurashish gʻoyalari ilgari suriladi. Asarda adolat, insonparvarlik, mehnatsevarlik, saxovat, ishq va muhabbat kabi insoniy fazilatlar madh etiladi, shuningdek, feodal zulm, talonchilik, jaholat kabi illatlar tanqid qilinadi.