Ushbu kitob elektr ta'minoti tizimlari, podstansiyalar, elektr jihozlari, xavfsizlik choralari va elektr energiyasini tejash kabi mavzularni qamrab oladi. Unda elektr podstansiyalarining turlari, ularni loyihalash, qurish va ishlatish bo'yicha amaliy ma'lumotlar keltirilgan. Kitob talabalarga, muhandislarga va energetika sohasidagi mutaxassislarga mo'ljallangan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitobda Oʻzbekiston Respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta'lim vazirligi QARSHI MUHANDISLIK IQTISODIYOT INSTITUTI Energetika fakulteti uchun tayyorlangan «Elektr energetikasi» bakalavr ta'lim yoʻnalishidagi bitiruv malakaviy ishining «500/220/110/10 kV “Gʻuzor” podstansiyasidan chiquvchi “YAkkabogʻ-1” 110 kVli liniyasining masofali himoyasi hisobi» mavzusida amalga oshirilgan ishlar, texnologik jarayonlar va hisob-kitoblar keltirilgan. Kitobda masofali himoya tizimining nazariy asoslari, uning turlari, ishga tushirish organlari, tanlovchanligi, hisoblash usullari, shuningdek, texnik parametrlar va ularni tanlash mezonlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, mehnat muhofazasi va atrof-muhit muhofazasi masalalari hamda iqtisodiy asoslar ham koʻrib chiqilgan.
Ushbu hujjatda Namangan muhandislik-qurilish instituti, Energetika va sanoatni axborotlashtirish fakulteti, Energetika kafedrasi tomonidan tayyorlangan "110/10 kV li podstansiyani ish rejimini tahlil qilish va optimallashtirish" mavzusidagi diplom loyihasi bo'yicha tushuntirish xati keltirilgan. Loyihada O'zbekistonning energetika sohasi, jumladan, elektr energiyasini yetkazib berish tizimini isloh qilish, energiya samaradorligini oshirish, elektr tarmoqlarini modernizatsiya qilish kabi muhim masalalar ko'rib chiqiladi. Diplom loyihasi transformator podstansiyalarining vazifalari, turlari, o'rnatish joylari, optimal ish rejimlarini aniqlash hamda elektr energiyasi isroflarini kamaytirish yo'llarini o'rganishga bag'ishlangan. Shuningdek, unda iqtisodiy samaradorlik va hayotiy faoliyat xavfsizligi masalalari ham tahlil qilinadi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi 110/35/10 kV "TO'YTEPA" podstansiyasini rekonstruksiya qilish masalalarini ko'rib chiqadi. Rekonstruksiya elektr energiyasiga bo'lgan talabning ortishi, uskunaning ma'naviy va jismoniy eskirishi bilan bog'liq holda zarur. Podstansiya transformatorlarini tanlashning texnik-iqtisodiy hisobi amalga oshirildi. Qisqa tutashuv toklarining hisobi amalga oshirildi, uning asosida 110, 35, 10 kV kuchlanish uchun zamonaviy uskunalar tanlandi. Yer konturini hisoblash, pasaytiruvchi transformatorning releli himoyasi va 10 kV li liniyalar, rezervni avtomatik ravishda yoqish, podstansiyaning chaqmoqdan himoyasi, elektr energiyasini hisoblash, elektr parametrlarini elektr qurilmasida o'lchash, hayot xavfsizligi masalalari ko'rib chiqiladi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining tegishli qarorlari va farmonlariga asoslanib, Yakkabog' tumanidagi 110/35/10 kV li “O'zbekiston” podstansiyasining texnik-iqtisodiy hisob-kitoblarini, uskunalarini tanlashni, elektr energiyasini uzatish tannarxini aniqlashni, mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasini, atrof muhit muhofazasini va iqtisodiy samaradorligini yoritadi. Ishda podstansiyaning mavjud holati, energiya ta'minoti tizimi bilan bog'lanish sxemasi, texnik shartlar, rele himoyasi, avtomatika, elektr energiyasini hisoblash kabi muhim masalalar batafsil ko'rib chiqilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi 35/10 kV tarmoqlaridagi rele himoyasi va avtomatika tizimlarini takomillashtirish mavzusiga bag'ishlangan. Unda elektr energiyasi tizimining umumiy tahlili, elektr energiyasi tizimi va yuklamalari, elektr energiyasi qabul qiluvchilari va iste'molchilari, qisqa tutashuv toklar hisobi, transformatorlar himoyalash, tok himoya relelari, differensial himoya, hamda elektr energiya sifatini oshirish bo'yicha tadbirlar, texnik xavfsizlik va podstansiya erlatgichining hisobi kabi mavzular chuqur yoritilgan. Shuningdek, ishda ikki variantdagi texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlar solishtirilib, eng samarali echim taklif etilgan.
Ushbu kitob transformatorlarning tuzilishi, ishlash printsipi, turlari va hisoblash usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda transformatorlarning asosiy elektr parametrlari, izolyatsiya masofalari, o'rash hisoblashlari, magnit tizimi, yo'qotishlar, sovutish tizimlari va boshqa muhim jihatlari batafsil yoritilgan. Kitobda nazariy ma'lumotlar bilan bir qatorda, amaliy hisoblash misollari va konstruktiv echimlar ham keltirilgan.
Ushbu diplom ishi O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligining Abu Rayxon Beruniy nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti, Energetika fakulteti, «Elektr stansiyalari, tarmoqlari va tizimlari» kafedrasi tomonidan tayyorlangan. Magistraturaga nomzod Anvar Iskandar O'g'li Avezov tomonidan yozilgan. Ushbu ishda 10 kV li liniyaning releli himoyasi mavzusi yoritilgan bo'lib, u umumiy tushunchalar, tokli himoyalar, tok transformatorlari, maksimal tokli himoya, uch pog'onali tokli himoya va boshqa ko'plab mavzularni o'z ichiga oladi. Ushbu ishda himoya usullari, ularning qo'llanilishi, hisob-kitob usullari hamda qisqa tutashuv toklarini hisoblash kabi muhim masalalar batafsil yoritilgan.
Ushbu tadqiqot ishi Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi QARSHI MUHANDISLIK IQTISODIYOT INSTITUTI Energetika fakultetining 5310200- “Elektr energetikasi” (elektr ta'minoti) bakalavr ta'lim yo'nalishi talabasining BITIRUV MALAKAVIY ISHI hisoblanadi. Ishning mavzusi: 500/220/110/10 kV “Gʻuzor” podstantsiyasidan chiquvchi “Gʻarmiston” 110 kVli liniyasining masofali himoyasi hisobi.