Ushbu kitob biologiya, qishloq xo'jaligi va boshqa sohalarda tadqiqotlar olib boruvchi shaxslarga mo'ljallangan bo'lib, ularga biometriya fanining asosiy tushunchalari, usullari va ularni amaliyotda qo'llash yo'llarini o'rgatadi. Kitobda statistik ma'lumotlarni to'plash, tahlil qilish va talqin etish masalalari batafsil yoritilgan.
Ushbu o'quv qo'llanma "Biometriya" fanining nazariy va amaliy jihatlarini qamrab oladi. Unda statistik kuzatishlar, ma'lumotlarni tahlil qilish usullari, ehtimollar nazariyasi asoslari, tabiiy hodisalar va biologik jarayonlarni matematik usullar yordamida o'rganish usullari bayon etilgan. Qo'llanmada har bir mavzu bo'yicha nazariy ma'lumotlar va ularni amaliyotda qo'llashga oid misollar keltirilgan.
Kitob "Biometriya" fanining ishchi o'quv dasturi bo'lib, unda biologik tajribalarning natijalarini tahlil qilish, biologik ko'rsatkichlarning taqsimot qonuniyatlarini aniqlash uslubiyotlari o'rgatiladi. Talabalarni ilmiy, madaniy va estetik tarbiyalash, matematik statistika usullarini biologiyaga qo'llash yo'llari o'rgatiladi. Dasturda tajriba natijalarini qayta ishlash, statistik ko'rsatkichlar, ehtimollar nazariyasi, statistik munosabatlar, empirik ko'rsatkichlarni baholash, gipotezalarni tekshirish kabi mavzular qamrab olingan. Shuningdek, talabalarning bilimini baholash mezonlari, mustaqil ta'lim mavzulari, adabiyotlar ro'yxati keltirilgan.
Ushbu kitob "Biometriya" fanidan ma'ruzalar matnlari, mustaqil ish va amaliy mashg'ulot ishlanmalari to'plamidan iborat. Kitob O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan o'quv dasturi asosida tuzilgan bo'lib, matematik statistika va ehtimollar nazariyasining biologik tadqiqotlarga tatbiqlariga bag'ishlangan.
Ushbu kitob «Biometriya» fanidan O`zbekiston Respublikasi Oliy va O`rta Maxsus Ta'lim Vazirligi Termiz Davlat Universiteti Tabiiyot-Geografiya Fakulteti Botanika Kafedrasi tomonidan tayyorlangan. Kitobda «Biometriya» fanining mazmuni, matematik usullari, sifat va miqdoriy ko'rsatkichlar, shuningdek, tajriba natijalarini dastlabki qayta ishlash, variatsion qatorlar, statistik ko'rsatkichlar, dispersiya, mediana, moda, korrelyatsiya va regressiya tahlili kabi muhim mavzular yoritilgan. Shuningdek, tasodifiy miqdorlar va ehtimollar nazariyasi asoslari hamda statistik munosabatlar haqida batafsil ma'lumot berilgan. Xulosa qilib aytganda, ushbu kitob biologiya va qishloq xo'jaligi sohalarida tadqiqotlar olib boruvchi tadqiqotchilar uchun muhim qo'llanma bo'lib xizmat qiladi.
Ushbu kitob tasvirni tanish usullarini, xususan, andoza moslash algoritmlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda tasvirni tanish nazariyasi, biometrik identifikatsiya, yuzni aniqlash va tanish kabi mavzular chuqur yoritilgan. Shuningdek, kitobda turli algoritmlarning qiyosiy tahlili, dasturiy ta'minotni amalga oshirish va foydalanish bo'yicha ko'rsatmalar ham keltirilgan.
Ushbu maqola 'Cloud computing' texnologiyalarining xavfsizligini ta'minlashga bag'ishlangan. Mualliflar kompyuterlar orasidagi jismoniy aloqasiz ishlaydigan katta miqdordagi texnologiyalardan foydalanuvchi bulutli hisoblash (cloud computing) tizimlarida ma'lumotlarni ochiq tarmoq orqali xavfsiz yuborish muammosini ko'rib chiqadilar. Ushbu muammoni hal qilish uchun ular biometric parametrlar (barmoq izlari va yuzni aniqlash) yordamida autentifikatsiyani taklif etadilar. Shuningdek, bu usul ma'lumotlarni himoyalangan kanal orqali yuborish imkonini beradi. Maqolada kriptografik kalitlar barmoq izlari orqali yaratilishi va yuz orqali tasdiqlanishi tushuntiriladi.
Ushbu kitob axborot xavfsizligining muhim jihatlaridan biri bo'lgan identifikatsiya va autentifikatsiya masalalariga bag'ishlangan. Unda axborot tizimlarida foydalanuvchilarni aniqlash, ularning huquqlarini tasdiqlash usullari, biometrik texnologiyalar, elektron raqamli imzo (ERI) va boshqa zamonaviy xavfsizlik mexanizmlari batafsil yoritilgan. Kitobda identifikatsiya va autentifikatsiyaning nazariy asoslari, amaliy qo'llanilishi, kamchiliklari va ularni bartaraf etish yo'llari ham ko'rsatib o'tilgan.
Ushbu o'quv dasturlari to'plami, O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan bo'lib, biologiya ta'lim yo'nalishi uchun mo'ljallangan fanlarni o'qitishda qo'llanadigan materiallarni o'z ichiga oladi. Unda, turli fanlarning o'quv yuklamasi, baholash tizimi, mavzular taqsimoti, mustaqil ta'lim mavzulari va adabiyotlar keltirilgan.
Ushbu dissertatsiya O'zbekiston Respublikasi Oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida ro'yxatga olingan hamda Toshkent axborot texnologiyalari universiteti tomonidan bajarilgan. Tadqiqot mavzusi: "Axborot tizimlari foydalanuvchilarining ovozi bo'yicha biometrik autentifikatsiya modeli va algoritmlari". Tadqiqotda axborot tizimlari uchun ovoz asosida biometrik identifikatsiyalash model va algoritmlari ishlab chiqilgan. Tadqiqot davomida STRIDE metodologiyasi yordamida ovozga asoslangan tizimlar uchun tahdid modeli ishlab chiqilgan va DREAD modeli asosida tahdidlarning risk darajalari hisoblangan. Shuningdek, ovoz ma'lumotlariga dastlabki ishlov berish, belgilarni ajratish va chuqur neyron tarmoqqa asoslangan matnga bog'liq va bog'liq bo'lmagan ovoz asosidagi autentifikatsiya usullari ishlab chiqilgan. Analog shakldagi signalni raqamli shaklga o'tkazish, ovozdagi harakatsiz sohalarni olib tashlash va filtrlashga asoslangan nutq signallarga dastlabki ishlov berish algoritmi ishlab chiqilgan. Mel-chastotali kepstral koeffitsiyentlar usuliga asoslangan nutq signali belgilarini ajratish algoritmi ishlab chiqilgan va chuqur neyron tarmoqli model taklif qilingan. Tadqiqot natijasida 20 ta ilmiy ish chop etilgan, jumladan, 5 ta xorijiy va 6 ta respublika jurnallarida nashr etilgan.