Hikoya Oysha kampirning hayoti haqida bo'lib, uning bolaligi, turmushi, farzandlari va nabirasi Gulgunaning taqdiri tasvirlangan. Asarda barlos qabilasining urf-odatlari, an'analari, tabiatga munosabati, shuningdek, ayollarning jamiyatdagi o'rni kabi masalalar yoritiladi. Gulgunaning baxtsizligi, ona va nabira o'rtasidagi munosabatlar hikoyaning asosiy o'zagini tashkil etadi.
Qadim zamonda kambag'al chol-kampirning yagona o'g'li bo'lib, otasi uni savdogarchilikka o'rgatmoqchi bo'ladi. O'g'il bozorga borib, pulini kuchuk, mushuk va sichqonga sarflaydi. Oxirgi puliga nosvoy cho'qcha sotib oladi, undan qurt chiqib, ilonga aylanadi. Ilon yigitni ilonlar podshosining huzuriga olib boradi. Yigit u yerda ko'p ajoyibotlarni ko'radi va yurtini sog'inib qoladi. Ilon unga sehrli uzuk beradi. Uzuk yordamida uylar quradi va oziq-ovqat topadi. O'z yurtiga qaytib, podshohning qiziga uylanmoqchi bo'ladi, lekin podshoh unga imkonsiz shartlar qo'yadi. Yigit uzuk yordamida shartlarni bajaradi. Podshoh qizidan yigitning sirini so'raydi. Qiz uzuk haqida aytadi. Podshoh uzukni o'g'irlab, yigitni yetti dengiz orqasiga surgun qiladi. Yigitga yordam bergan it, mushuk va sichqon uzukni qaytarib olib kelishadi. Yigit podshohning qiziga uylanadi va yurtiga podsho bo'ladi.
Kitobda Zahiriddin Muhammad Boburning qizi Gulbadan begimning hayoti va faoliyati, uning shaxsiyati, boburiylar saltanatidagi roli, tarixiy voqealar va shaxsiyatlar haqidagi xotiralari hikoya qilinadi. Asarda Gulbadan begimning o'z davri va oilasi haqidagi tasavvurlari, shuningdek, boburiylar davrining siyosiy va ijtimoiy hayoti aks etgan.
Kitob o'zbek xalq og'zaki ijodining namunalaridan bo'lgan ertak va dostonlardan iborat. Kitobda "Gulihahqah", "Olovpolvon", "Tanasiz Qallayu, Qallasiz Tana" kabi ertaklar o'rin olgan. Bu asarlar o'zbek xalqining boy fantaziyasi va donoligini namoyon etadi.
"Guliston" kitobi axloq-odob, hikmatlar va pand-nasihatlarga yo'g'rilgan asar bo'lib, unda insoniy fazilatlar, adolat, saxovat, qanoat kabi mavzular ko'tariladi. Kitob turli hikoyatlar, rivoyatlar, hikmatli so'zlar orqali o'quvchiga ta'sir etishga, uni yaxshilikka undashga qaratilgan.
Ushbu kitob Zarafshon daryosi havzasida tarqalgan yulg'un o'simligining biologiyasi, ekologiyasi, morfologiyasi, sistematikasi va xalq xo'jaligidagi ahamiyatini o'rganishga bag'ishlangan. Unda yulg'un turlarining tarqalishi, o'simliklar qoplamidagi o'rni, tabiatdagi va inson faoliyatidagi ahamiyati kabi masalalar batafsil yoritilgan. Kitob botanika sohasidagi tadqiqotchilar, o'qituvchilar va talabalar uchun mo'ljallangan.
Hikoya Gulining ishga kelishi bilan boshlanadi, lekin uning ko'ngli xotirjam emas. Bir kuni u yo'lakda kelayotgan ikkita qizaloqni ko'radi. Ulardan biri yiqilib tushadi va ikkinchisi unga yordam berish o'rniga barglarini tortib olib, uni tashlab ketadi. Gulining ko'ngli bo'shab qoladi. Keyin uning oldiga yoshlikdagi dugonasi Adolat keladi va uning eri qamalib qolganini aytadi. U Gulidan yordam so'raydi, lekin Guli rad etadi, chunki erining prokuraturada ishlashi bunga to'sqinlik qiladi. Adolat jahli chiqib ketadi. Guli o'tmishni eslaydi, u doim Adolat bilan yaqin bo'lgan, lekin bir voqea ularning munosabatlariga putur yetkazgan. Guli Adolatning eriga yordam berishga qaror qiladi, lekin bu oson bo'lmaydi.
Kitob gulchilik, dekorativ o'simliklarni o'stirish va ulardan landshaft dizaynida foydalanish masalalariga bag'ishlangan. Unda o'simliklarning biologik xususiyatlari, agrotexnikasi, turli sharoitlarda ularni yetishtirish usullari, shuningdek, xonalarni, bog'larni va boshqa hududlarni bezash uchun ulardan foydalanish bo'yicha ko'rsatmalar keltirilgan. Kitob gulchilik tarixi, o'simliklarni ko'paytirish usullari, tuproq tayyorlash, gul formulalari, turli iqlim sharoitlariga moslashgan o'simliklar haqida ma'lumot beradi.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tavsiya etilgan "Botanika va O'simliklar Fiziologiyasi" fanidan ma'ruza matnidir. Kitobda botanika faniga kirish, hujayra nazariyasi, o'simlik to'qimalari, ildiz, poya, barg, gul, meva, urug' kabi o'simlik organlarining tuzilishi, funktsiyalari va ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, o'simliklar ekologiyasi, o'simliklar sistematikasi va geografiyasi kabi mavzular ham yoritilgan.
Ushbu kitob 6-sinf botanika kursining 'To`pgullar' mavzusiga bag'ishlangan. Kitobda to`pgullarning turlari, biologik ahamiyati, tuzilishi, oddiy va murakkab to`pgullar, hamda ularning xillari haqida ma'lumot berilgan. Darsning texnologik xaritasi va bosqichlari keltirilgan. O'quvchilarni mustaqil fikrlashga undash, bilimlarini mustahkamlash uchun savol-javoblar, topshiriqlar va baholash mezonlari berilgan.