Ushbu kitob kristallografiya, mineralogiya va geokimyo fanlariga oid elektron ma'ruzalar matnidir. Unda kristallarning tuzilishi, simmetriyasi, kimyoviy tarkibi, fizik xususiyatlari va geologik jarayonlarda hosil bo'lishi kabi masalalar yoritilgan.
Ushbu kitob kristallografiya, mineralogiya va geokimyo fanlariga oid laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazish uchun mo'ljallangan uslubiy qo'llanmadir. Unda kristallarning simmetriyasi, oddiy shakllari, mineralogik sinflari va ularni aniqlash usullari, shuningdek, minerallarning fizik xususiyatlari, kimyoviy tarkibi va ularni hisoblash masalalari ko'rib chiqiladi.
Ushbu kitob mineralogiya fanidan o'quv qo'llanma bo'lib, geologiya fakultetining 85 yilligiga bag'ishlangan. Qo'llanma geolog-bakalavrlar hamda "Geokimyo", "Ekspert-mineralogiya" va “Mineralogiya, kristallografiya" mutaxassisliklari magistrlari uchun mo`ljallangan. Kitobda minerallarning fizik-kimyoviy xususiyatlari, tasnifi, hosil bo'lish sharoitlari va amaliy ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tasarrufidagi Nukus davlat pedagogika instituti tomonidan chop etilgan "Ilm-fan va ta'lim-tarbiyaning dolzarb masalalari" mavzusidagi respublika ilmiy-nazariy va amaliy anjuman materiallari to'plamining 4-bo'limi hisoblanadi. To'plamda aniq fanlarga oid maqolalar jamlangan bo'lib, unda ilm-fan, ta'lim-tarbiya, texnologiyalar va ularning turli sohalardagi ahamiyati yoritilgan.
Ushbu kitobda geologiya fanining nazariy va amaliy jihatlari, jumladan, yerning tuzilishi, minerallar, tog' jinslari, geologik davrlar va jarayonlar, shuningdek, geologiyaning boshqa fanlar bilan bog'liqligi batafsil yoritilgan. Kitobda talabalarning laboratoriya ishlarini bajarishlari uchun metodik ko'rsatmalar, zaruriy jihozlar va foydalanish mumkin bo'lgan adabiyotlar ro'yxati ham keltirilgan. Shuningdek, kitobda geologiya terminlarining izohlari va qo'shimcha ma'lumotlar ham mavjud. Kitob geologiya ta'limida nazariy bilimlarni mustahkamlash va amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga qaratilgan.
Ushbu maqola neytron nurlanishiga uchragan urug‘lar asosida o‘stirilgan kvarts kristallarining tuzilishi va xususiyatlarini o‘rganishga bag‘ishlangan. Tadqiqotda EPR (elektron paramagnit rezonans) va lyuminestsentlik usullari qo‘llanilgan. Natijalarda urug‘larga qo‘llanilgan nurlanish ta’sirida hosil bo‘lgan ẞ-faza va nuqsonlar, o‘stirilgan qatlamga o‘tishi aniqlangan. Mualliflar, shuningdek, ẞ-fazaning yo‘qolishi va T-markazlarining o‘zgarishi o‘sish sharoitlarining o‘zgarishi bilan bog‘liqligini ta’kidlaydilar. Tadqiqot natijalari odatiy sharoitda barqaror bo‘lgan ẞ-fazani ishlab chiqarish va gidrotermal usulda kerakli tuzilishga ega kristall materiallarni olish imkoniyatini ko‘rsatadi.
Ushbu malakaviy bitiruv ishi kristallarning simmetriya elementlari, kristallografik singoniyalari va ularning panjaralari, Brave panjaralari, kristallografiya asoslariga oid masalalar va ularning yechimlariga bag'ishlangan. Ishda 3D MAX dasturi asosida animatsiyalar yaratilgan va kristallografiya asoslariga oid 41 ta masalaning yechimlari to'liq ko'rsatilgan.
Ushbu kitob kristallar optik xususiyatlarini spektrofotometrik usulda aniqlashga bag‘ishlangan. Unda kristallarning anizotrop optik parametrlarini o‘lchash usullari, xususan, ikki nur sinishi, dixroizm va optik faollik kabi xususiyatlar muhokama qilinadi. Kitobda ushbu parametrlarni bir vaqtning o‘zida o‘lchash imkonini beradigan spektrofotometrik usulning nazariy asoslari va amaliy tatbiqlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, kristallar optik xususiyatlarining nazariy jihatlari, o‘lchash uskunalarining tavsifi va eksperimental natijalarni tahlil qilish usullari keltirilgan. Kitob kristallarning optik xususiyatlarini o‘rganishga qiziquvchi tadqiqotchilar, fizika va materialshunoslik bo‘yicha talabalar uchun mo‘ljallangan.
Ushbu uslubiy qo'llanma Urganch Davlat universiteti Kimyoviy texnologiya fakultetining “Kimyoviy texnologiyalar” kafedrasi talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, mineralogiya, kristallografiya va kristallokimyo fanidan laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazish uchun nazariy va amaliy tavsiyalar, hisoblash ishlarini bajarish uslublari, natijalarni rasmiylashtirish qoidalari kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Qo'llanmada minerallarning nur sindirish koeffitsientini aniqlash, ikkilamchi nur sindirish ko'rsatkichini aniqlash, solishtirma og'irlikni gidrostatik va piknometr usulida aniqlash, minerallarning suyuqlanish darajasini aniqlash, qattiqligini aniqlash hamda kristall tuzilishini rengenografik usulda aniqlash kabi mavzular chuqur yoritilgan.
Ushbu kitob qattiq jismlar fizikasi, xususan kristallarning tuzilishi, simmetriyasi va xossalarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda kristall panjaralar, ularning geometriyasi, turlari, simmetriya elementlari, rentgen nurlari difraksiyasi, Miller indekslari kabi asosiy tushunchalar batafsil yoritilgan. Shuningdek, turli kristall tuzilishlarini aniqlash usullari, rentgen mikroskopiyasi va spektrlari ham ko'rib chiqilgan.