Pedagogika

Ushbu kitobda "PEDAGOGIKA" fanidan ma'ruzalar matni keltirilgan. Unda pedagogikaning zamonaviy ta'lim-tarbiya va uning mohiyati, ta'lim berish usullari va vositalari, pedagogik texnologiyalar, ta'lim mazmuni, shaxs rivojlanishi, tarbiya va ijtimoilashuvi, korreksion pedagogika kabi mavzular yoritilgan. Kitobda har bir mavzu bo'yicha qisqacha ma'lumot berilgan va asosiy tayanch tushunchalar hamda iboralar keltirilgan. Shuningdek, O'zbekistonda ta'lim tizimi va uning rivojlanishi haqida ham ma'lumotlar berilgan.

Asosiy mavzular

Zamonaviy ta'lim-tarbiya va uning mohiyati: Bu mavzu zamonaviy ta'lim-tarbiyaning mohiyatini, inson bilimlarining ko'pqirraligi va turlarini, olam va dunyoqarashni, ob'ektiv va sub'ektiv borliqni ilmiy bilish, bilimlarni empirik va nazariy darajalarini ochib beradi. Pedagogika fanining rivojlanish tarixi, pedagogika fanida ma'naviyat, ma'rifat, madaniyat va maorif tushunchalari, pedagogika fanining maqsadi va vazifalari, fanning ilmiy tadqiqot usullari va boshqa fanlar bilan o'zaro aloqasi ham bayon etilgan.
O'quv faoliyatni tashkil qilish shakllari. Didaktika: Mavzu didaktikaning predmeti va vazifalari, didaktika faniga asos solgan olimlar, didaktikaning asosiy kategoriyalari, qonuniyatlari va tamoyillarini o'rganadi. Didaktika ta'lim jarayonini tashkil qiluvchi funksional bog'lanishni o'rganadi. Ta'lim jarayonida o'quvchilar ongiga singdirilayotgan nazariy bilimlar amaliy faoliyat yordamida yanada mustaxkamlanadi. Amaliyot inson bilishining asosiy manbaidir.
Ta'lim berish usullari, shakllari va vositalari: Mavzu ta'lim berish usullari, shakllari va vositalarini o'rganadi. Ta'lim metodlari ta'lim maqsadini yoritishga xizmat qiladi, u yordamida ta'lim mazmunini o'zlashtirish yo'llari ifoda etiladi, o'qituvchi va o'quvchilarning o'zaro harakati, xususiyati aks ettiriladi. Metod, bir tomondan, ta'lim maqsadiga erishish vositasi sifatida namoyon bo'lsa, boshqa tomondan, boshqariluvchan o'qish faoliyatini amalga oshirish sharti hisoblanadi.
Pedagogik texnologiyalar: Pedagogik texnologiya oqimi AQSh da dunyoga kelgan bulib, XX asrning 70-80 yillarida deyarli barcha rivojlangan mamlakatlarniqamrab oldi va YuNESKO tomonidan ma'qullandi. Ta'limni texnologiyalashtirishning asosini, ta'lim jarayonini, uning samaradorligini oshirish va ta'lim oluvchilarni, berilgan sharoitlarda va ajratilgan vaqt ichida loyixalashtirilayotgan o'quv natijalarga erishishlarini kafolatlash maqsadida to'liq boshqarish g'oyasi tashkil etadi.
Ta'lim mazmuni. DTS xaqida tushuncha: Mavzu ta'lim mazmunining davlat ijtimoyi-siyosiy rivojlanish yo'nalishlariga bog'liqlik tamoyili, ta'limda onglilik, faollik va mustaqillik tamoyili, ta'limning ko'rsatmalilik tamoyili, ta'lim mazmunini unifikatsiyalash va tabaqalashtirish tamoyili, kasblarga yo'naltirish tamoyili, ta'limni tizimli va izchil bo'lish tamoyili hamda ta'lim-tarbiyaning birligi tamoyillarini o'rganadi. Ta'lim mazmunining davlat hujjatlarida, o'quv rejasida, o'quv dasturlari va darsliklarida aks etgan.
Shaxs rivojlanishi, tarbiyasi va ijtimoiylashuvi: Mavzu shaxs, individ, inson tushunchalariga izox beradi. Shaxs tarbiyasiga ta'sir etuvchi omillar, shaxs rivojlanishining biologik va ijtimoiy asoslari xamda jixatlari, shaxs rivojlanishida muhitning roli, rivojlanishning yoshi va o'ziga xos xususiyatlari, shaxsning ijtimoyilashuvi kabi masalalar yoritiladi.
O'quv tarbiyaviy vaziyatlarni loyihalashtirish asoslari: Mavzu o'quv-tarbiyaviy jarayon va uning mohiyati, tarbiya qonuniyatlari va qoidalari, tarbiyada o'quvchilarning yoshi va o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olish, tarbiya berish usullari va vositalari, tarbiya turlarini o'rganadi. O'quv-tarbiyaviy jarayonni boshqarish va uni amalga oshirishda aniq maqsad va vazifalarni belgilash asosiy o'rin tutadi.
Ma'rifiy tizimlarni boshqarish: Mavzu ma'rifiy tizimlarni boshqarish, O'zbekistonda ta'lim tizimi va uning rivojlanishi, ta'lim tizimida amalga oshirilayotgan islohotlar va uning istiqbolli yo'nalishlari hamda O'zbekistonda uzluksiz ta'lim tizimining ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
Korreksion maxsus pedagogika: Mavzu korreksion pedagogikaning predmeti, vazifalari va mohiyati, kategoriyalari, anomal bolalar bilan ishlash, korreksion ishlarning asosiy yo'nalishlari, korreksion-pedagogikaning paydo bo'lishi, tashkil topishi va rivojlanishi kabi masalalarni o'rganadi. Korreksion pedagogika - bu nuqsonli bolalarni o'qitish va tarbiyalash jarayonini boshqarish mohiyati, qonuniyatlarini o'rganuvchi fan.
KTMD da zamonaviy pedagog-o'qituvchiga qo'yilgan talablar: Mavzu zamonaviy pedagog-o'qituvchiga qo'yilgan talablar, pedagogik faoliyat tuzilishi, pedagogik qobiliyat va maxorat, o'qituvchining kasbiy sifatlari va boshqa shu kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Zamonaviy pedagog-o'qituvchi yangi avlodga ta'lim-tarbiya berishda yuqori malakali, ijodkor va talabchan bo'lishi lozim.