Tasavvuf va badiiy ijod
Ushbu kitob Oʻrta Osiyo falsafasi va adabiyotida tasavvuf ta'limotining rivojlanishi hamda uning badiiy ijodga ta'siri haqida ma'lumot beradi. Unda tasavvufning paydo boʻlishi, uning mohiyati, manbalari, asosiy tushunchalari (zikr, taqvo, tavakkul, shukr, xafva, sabr, rizq), Oʻrta Osiyo va Sharq adabiyotida tasavvufning oʻrni, mashhur mutasavvif shoirlar (Yusuf Xos Xojib, Ahmad Yassaviy, Rumi, Mashrab, Xojiboyl, Hofiz, Shayx Ahmad Tarozi, Alisher Navoiy, Bobur, Magtumquli, Navoiy) ijodida tasavvuf gʻoyalarining ifodalanishi, shuningdek, qofiya va aruz ilmlarining rivojlanishi kabi masalalar atroflicha tahlil qilingan. Kitobda tasavvufning badiiy ijod bilan uzviy bogʻliqligi, uning tili, uslubi va she'riy san'atlar orqali ifodalanishi ham oʻz ifodasini topgan.
Asosiy mavzular
- Tasavvufning mohiyati va manbalari: Tasavvufning lugʻaviy va istilohiy ma'nolari, uning paydo boʻlishi va rivojlanish davrlari, Quron va Hadisning tasavvuf uchun asos sifatida oʻrni, tasavvufning turlari va yoʻnalishlari, sharq va gʻarb olimlarining tasavvufga oid qarashlari bayon etiladi.
- Tasavvufning asosiy tushunchalari: Tasavvufning asosiy tushunchalari, jumladan, zikr, taqvo, tavakkul, shukr, xafva, sabr, rizq, ishq, fano, baqo, valiy va boshqalar tahlil qilinadi. Shuningdek, tasavvufning ma'naviy maqomlari va holatlari haqida ma'lumot beriladi.
- Tasavvuf va adabiyot: Tasavvufning adabiyotga ta'siri, tasavvuf gʻoyalarining she'riyat va nasrda aks etishi, mumtoz shoirlar (Yusuf Xos Xojib, Ahmad Yassaviy, Rumi, Mashrab, Xojiboyl, Hofiz, Navoiy, Bobur, Magtumquli) ijodida tasavvufiy timsollarning talqini, tasavvufning badiiy ijod bilan uzviy bogʻliqligi yoritiladi.
- Aruz va qofiya ilmlari: Aruz va qofiya ilmlarining paydo boʻlish tarixi, rivojlanishi, arab, fors va turk adabiyotlarida ularning qoʻllanilishi, mumtoz shoirlarning (Taroziy, Navoiy, Bobur, Fuzuliy) ushbu ilmlarga qoʻshgan hissasi tahlil qilinadi.
- She'riy janrlar va badiiy san'atlar: Mumtoz she'r tuzilishi, turkiy va arab-fors adabiyotlarida she'riy janrlar va badiiy san'atlarning mohiyati, rivojlanishi hamda turlari haqida ma'lumot beriladi.