From the history of sending students from Turkistanto abroad at the beginning of 20th century
Ushbu maqola Turkistondan talabalarni chet elga yuborish tarixini, ayniqsa 20-asr boshlariga qaratib o'rganadi. Unda jadidchilik harakatining ilm-fan va ma'rifatni rivojlantirishdagi o'rni, xususan, yoshlarning xorijiy ta'lim muassasalariga yuborilishi va buning uchun tashkil etilgan xayriya jamg'armalari haqida so'z boradi. Maqolada o'sha davrdagi siyosiy vaziyat, jumladan, chor Rossiyasi mustamlakachiligi va keyinchalik Sovet hokimiyatining ta'sirini ta'kidlab, talabalarning xorijda tahsil olish jarayonidagi qiyinchiliklari va ta'qiblariga to'xtalib o'tiladi. Shuningdek, mustaqillik yillarida yoshlarning xorijda bilim olish imkoniyatlarining kengaygani ham ta'kidlanadi.
Asosiy mavzular
- Jadidchilik harakati va ma'rifatparvarlik: Maqolada jadidchilik harakatining ma'rifatni tarqatish, yoshlarni jahon standartlariga mos ta'lim olishga undashdagi roli keng yoritilgan. Munavvarqori Abdurashidxonov kabi jadidlar yangi usullar bilan odamlarni tez va oson o'qitishga harakat qilganliklari ta'kidlangan.
- Chet elga talaba yuborish dasturi: Jadidlar xorijiy mamlakatlarga, xususan Rossiya va Istanbul, Qohiradagi oliy ta'lim muassasalariga iste'dodli yoshlarni yuborish orqali malakali kadrlar tayyorlashni maqsad qilgan. Buning uchun "Ma'rifat" va "Ko'mak" kabi xayriya jamg'armalari tashkil etilgan.
- Sovet hokimiyatining ta'siri va ta'qiblar: Maqolada Sovet hokimiyatining dastlabki yillarda Turkistondan chet elga yuborilgan talabalarga nisbatan g'oyaviy nazorat o'rnatishi va keyinchalik ularga qarshi boshlangan siyosiy ta'qiblar haqida so'z boradi. Ba'zi talabalar hatto qamoqqa olingan va vatan xoinlari deb atalgan.
- Mustaqillik va xorijda ta'lim: Mustaqillikdan so'ng O'zbekistonda yoshlarning dunyoning rivojlangan mamlakatlarida ta'lim olishlari uchun keng imkoniyatlar yaratilgani va bu o'zbek xalqining ma'naviy va madaniy rivojiga katta hissa qo'shayotgani qayd etiladi.