Plastmassalarni payvandlash

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi Andijon mashinasozlik instituti tomonidan tayyorlangan "Texnologik mashina va jihozlar" kafedrasi tomonidan "Plastmassalarni payvandlash" fanidan tayyorlangan amaliy mashg'ulotlar ko'rsatmasidir. Unda plastmassalarni turli usullar bilan payvandlash texnologiyalari, jumladan, elektr, ultratovush, gaz va boshqa usullar, ularning jihozlari, nazariy asoslari, rejim ko'rsatkichlari hamda payvandlash natijasida hosil bo'lgan nuqsonlar va ularni tekshirish usullari batafsil yoritilgan. Kitobda nazariy ma'lumotlar, tajriba uchun jihozlar, ishni bajarish tartibi va nazorat savollari ham keltirilgan.

Asosiy mavzular

  • Plastmassalarni mexanik xossalarini o'rganish: Ushbu mavzuda polimer materiallarning mexanik xossalari, jumladan, mustahkamlik, qattiqlik, elastiklik modullari, ularni aniqlash usullari va olingan natijalarni statistik tahlil qilish bayon etilgan. Shuningdek, turli plastmassalarning (PEVD, PEND, PP, PS, FP-4) fizik-mexanik xossalari jadval ko'rinishida keltirilgan.
  • Polimer materiallarni payvandlash konstruktsiyasida payvand kuchlanishlar va deformatsiyalar: Bu mavzu ishqalab payvandlash usulining o'ziga xos jihatlari, uni qo'llash usullari, parametrlari va jarayon sxemasi haqida ma'lumot beradi. Plastmassalarni ishqalab payvandlashda tebranishlar chastotasi, amplitudasi va bosimning birikma sifatiga ta'sirini o'rganishga qaratilgan.
  • Polimer materiallardan olingan payvand birikmalarni mustahkamlikka hisoblash: Mazmunda yuqori chastotali tokda payvandlash qurilmalarining tuzilishi va ishlash printsipini o'rganish, ularni solishtirish va tajriba natijalarini hisoblash ko'zda tutilgan.
  • Plastmassalarni gaz issiqlik tashuvchi bilan payvandlash usullari, texnologiyasi va jihozlarini o'rganish: Ushbu mavzu plastmassalarni qizdirilgan gaz bilan payvandlash usullari, texnologiyasi va jihozlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda gaz bilan payvandlashning afzalliklari, kamchiliklari, turli chok turlari, payvandlash materiallari hamda ishlatiladigan uskunalar haqida ma'lumot berilgan.
  • Plastmassalarni ekstruder yordamida payvandlash rejim ko'rsatkichlarini, texnologiyasini va jihozlarini o'rganish: Mazmunda ekstruder yordamida polimerlarni payvandlash texnologiyasi, rejim ko'rsatkichlari va jihozlari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Jumladan, kontaktsiz va kontaktli ekstruzion payvandlash sxemalari, ularning afzalliklari va qo'llanilishi hamda turli rusumdagi ekstruderlar ko'rib chiqilgan.
  • Plastmassalarni to'g'ridan – to'g'ri kontaktli va kontaktsiz issiq payvandlash texnologiyasi va jihozlarini o'rganish: Ushbu mavzu plastmassalarni to'g'ridan-to'g'ri va kontaktsiz issiq usullar bilan payvandlash texnologiyasi va jihozlarini o'rganishga bag'ishlangan. Bunda qizdirish asbobining konstruksiyasi, uning turlari, ishchi yuzasining shakllari va payvandlash rejimining ko'rsatkichlari haqida ma'lumot berilgan.
  • Plastmassalarni ultratovush yordamida payvandlash texnologiyasi, rejimlari jihozlarini o'rganish: Mazmunda plastmassalarni yuqori chastotali tokda payvandlash texnologiyasi, rejimlari va jihozlari haqida ma'lumot berilgan. Bunda yuqori chastotali tokning fizik asoslari, elektr maydonida plastmassalarni qizdirish mexanizmi, payvandlash sxemalari va turli apparatlar ko'rib chiqilgan.
  • Plastmassalarni ultratovush yordamida payvandlash usullari, texnologiyasi va jihozlari: Mavzu plastmassalarni ultratovush yordamida payvandlash usullari, texnologiyasi va jihozlarini o'rganishga bag'ishlangan. Bunda payvandlash kallagi, to'lqin uzatgich, payvandlash presslari va ularning turlari, shuningdek, payvandlash jarayonining mohiyati va nuqsonlarni aniqlash usullari haqida ma'lumot berilgan.
  • Plastmassalardan olingan payvand birikmalarning nuqsonlarni aniqlash va sifatini nazorat qilishni o'rganish: Ushbu mavzu plastmassalardan olingan payvand birikmalarning sifatini baholash, ularda uchraydigan nuqsonlar (chokni talab etilgan o'lchamlarga mos kelmasligi, payvandlanmay qolgan joylari, chok yonining kertilishi, tashqi darzlar va boshqalar)ni aniqlash hamda ularni tekshirish usullari (tashqi nazorat, infraqizil va rentgenografik defektoskopiya, ultratovush usuli, radiotexnik usul, elektrostatik usul va boshqalar)ni o'rganishga bag'ishlangan.
  • Metall va plastmassalarni yelimlash uchun yelimlarning turlari va yelimlash texnologiyasini o'rganish: Mazmunda metall va plastmassalarni yelimlash uchun qo'llaniladigan yelimlar, ularning turlari, xossalari, yelimlash texnologiyasi, yuzalarni tayyorlash usullari va payvand birikmalarining nuqsonlari hamda ularni nazorat qilish usullari haqida ma'lumot berilgan.