Analitik kimyo va fizik-kimyoviy tahlil
Mazkur o‘quv-uslubiy majmua O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Namangan muhandislik-qurilish inistitutining 2022 yil “04” iyuldagi 13-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Analitik kimyo va fizik - kimyoviy tahlil” fanining o‘quv dasturi asosida tayyorlandi. Kitobda kimyoviy analiz usullari, jumladan, sifat va miqdoriy analiz, gidroliz, amfoterlik, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, titrlash, kompleks hosil qilish usullari, spektral analiz, lyuminestsent analiz, xromatografiya kabi mavzular chuqur o‘rganilgan. Har bir mavzu oxirida mavzuni mustahkamlash uchun savollar keltirilgan. Shuningdek, kitobda amaliy mashg‘ulotlar va masalalar ham berilgan.
Asosiy mavzular
- Sifat analizi: Analitik kimyo fanining vazifasi va mohiyati. Analitik kimyo usullarining sinflanishi I va II- guruh kationlari tavsifi. Massalar ta’siri qonuni. Massalar ta’siri qonunining analizdagi ahamiyati.
- Elektrolitik dissotsiyalanish nazariyasi: Elektrolitik dissotsiyalanish. Kuchli va kuchsiz elektrolitlar. Suvning ion ko‘paytmasi. Bufеr eritmalar. Ularning analizdagi ahamiyati. Dissotsialanish darajasi va konstantasi.
- III, IV va V- guruh kationlarining umumiy tavsifi. Gidroliz va amfoterlik, ularning analizdagi ahamiyati.: III, IV va V- guruh kationlarining umumiy tavsifi. Guruh reagentlari. I-V guruh kationlar aralashmasini analiz qilish tartibi. Tuzlar gidrolizi. Amfoterlik va uning analizdagi ahamiyati.
- Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari va ularning analizdagi ahamiyati. Oksidlanish darajasi.: Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari. Galvanik element. Oksidlanish va qaytarilish darajalari. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining analizda ahamiyati.
- Kompleks birikmalar. Anionlar, ularning aralashmasi analizi. Quruq tuz analizi.: Kompleks birikmalarning tuzilishi, barqarorligi. Anionlarning umumiy tavsifi. Anionlar guruhlarga bo'linishi. Quruq tuz analizi. Elementlarni ajratish usullari.
- Miqdoriy analiz usulining sinflanishi.: Miqdoriy analiz usullari. Gravimetrik, titrimetrik, fizik va fizik-kimyoviy analiz usullari. Xatolar nazariyasi.
- Titrimetrik analiz asoslari va usullari Konsentratsiya turlari. Titrimetrik analizda hisoblashlar.: Titrimetrik analiz asoslari va usullari. Titrlash turlari, konsentratsiya turlari va hisoblashlar.
- Neytrallash (kislota-asosli titrlash) usuli asoslari. Indikatorlarning ion va xromofor nazariyasi.: Neytrallash usuli asoslari. Indikatorlar va ularning turlari. Indikatorlarning rang o'zgarish sabablari.
- Redoksimetriyada indikatorlar nazariyasi. Titrlash egri chiziqlari va indikatorlar tanlash usullari.: Redoksimetriya usullari. Titrlash egri chiziqlari. Indikator tanlash.
- Permanganotometriya usuli mohiyati. Titrlash egri chiziqlari va ekvivalent nuqtani aniqlash. Yodometriya usuli asosi.: Permanganotometriya va Yodometriya usullari. Ularning mohiyati va qo'llanilishi.
- Kompleks hosil qilish usuli. Kompleksonlar, ularning turlari va tuzilishi. Indikatorlar nazariyasi. Usulning analizda qo‘llanilishi va ahamiyati.: Kompleks hosil qilish usulining asoslari. Kompleksonlar, ularning tuzilishi va hosil bo'lishi. Indikatorlar va ularning ahamiyati.
- Optik analiz usullari. Spektral uskunalar turlari Spektrofotometriya. Sifat va miqdoriy taxlilda qo‘llanishi. Miqdoriy tahlilni xromatografik usullari. Yuzaviy va ion almashinish xromatografiyasi.: Optik analiz usullari. Spektrofotometriya, FEK, SF. Xromatografiya usullari.
- Moddalarning eruvchanligini hisoblash: Eruvchanlik, eruvchanlik koeffisiyenti va eruvchanlik ko'paytmasi tushunchalari. Ularni hisoblash.
- Suvning ion ko‘payitmasi va bufer eritmalarning pH hisoblash: Suvning ion ko'paytmasi. pH va pOH. Bufer eritmalarning pH hisoblash.
- Elektrolitik dissotsiyalanishga doir masalalar yechish: Elektrolitlar, dissotsiyalanish darajasi, dissotsiyalanish konstantasi. Ostvaldning suyultirish qonuni.
- Gidroliz darajasi va konstantasiga doir masalalar yechish: Tuzlarning gidrolizi. Gidroliz darajasi va konstantasi.
- Konsentratsiya turlariga doir (molyar, foiz,titr, molyal va molyar ekvivalent konsentrasiyalar) masalalar yechish.: Konsentratsiya turlari: massa ulushi, molyar konsentratsiya, molal konsentratsiya, normal konsentratsiya, molyar ulush, titr. Ularni hisoblash.
- Neytrallash usuliga doir masalalar yechish.: Neytrallash usulida ekvivalent nuqtani hisoblash. Kuchli kislota-kuchli asos, kuchsiz kislota-kuchli asos, kuchli kislota-kuchsiz asos titrlashlari.
- Redoksimetriya usuliga doir masalalar yechish.: Oksidlanish-qaytarilish titrlashlari. Redoks-indikatorlar. Titrlash egri chiziqlari va indikator tanlash.
- Permanganotometriya usuli mohiyati. Titrlash egri chiziqlari va ekvivalent nuqtani aniqlash. Yodometriya usuli asosi.: Permanganotometriya va Yodometriya usullari. Ularning mohiyati va qo'llanilishi.
- Kompleks hosil qilish usuli. Kompleksonlar, ularning turlari va tuzilishi. Indikatorlar nazariyasi. Usulning analizda qo‘llanilishi va ahamiyati.: Kompleks hosil qilish usulining asoslari. Kompleksonlar, ularning tuzilishi, indikatorlar va ularning ahamiyati.
- Optik analiz usullari. Spektral uskunalar turlari Spektrofotometriya. Sifat va miqdoriy taxlilda qo‘llanishi. Miqdoriy tahlilni xromatografik usullari. Yuzaviy va ion almashinish xromatografiyasi.: Optik analiz usullari, spektrofotometriya, FEK, SF, xromatografiya usullari.
- Moddalarning eruvchanligini hisoblash: Eruvchanlik, eruvchanlik koeffisiyenti, eruvchanlik ko'paytmasi va ularni hisoblash.
- Suvning ion ko‘payitmasi va bufer eritmalarning pH hisoblash: Suvning ion ko'paytmasi, pH, pOH, bufer eritmalarning pH hisoblash.
- Elektrolitik dissotsiyalanishga doir masalalar yechish: Elektrolitlar, dissotsiyalanish darajasi, dissotsiyalanish konstantasi, Ostvald qonuni.
- Gidroliz darajasi va konstantasiga doir masalalar yechish: Tuzlarning gidrolizi. Gidroliz darajasi va konstantasi.
- Konsentratsiya turlariga doir (molyar, foiz,titr, molyal va molyar ekvivalent konsentrasiyalar) masalalar yechish.: Konsentratsiya turlari va ularni hisoblash usullari.
- Neytrallash usuliga doir masalalar yechish.: Neytrallash usulida ekvivalent nuqtani hisoblash, kuchli kislota-kuchli asos, kuchsiz kislota-kuchli asos, kuchli kislota-kuchsiz asos titrlashlari.
- Redoksimetriya usuliga doir masalalar yechish.: Redoksimetriya usullari, indikatorlar, titrlash egri chiziqlari.
- Permanganotometriya usuli mohiyati. Titrlash egri chiziqlari va ekvivalent nuqtani aniqlash. Yodometriya usuli asosi.: Permanganotometriya va Yodometriya usullari.
- Kompleks hosil qilish usuli. Kompleksonlar, ularning turlari va tuzilishi. Indikatorlar nazariyasi. Usulning analizda qo‘llanilishi va ahamiyati.: Kompleks hosil qilish usuli, kompleksonlar, indikatorlar va ularning ahamiyati.
- Optik analiz usullari. Spektral uskunalar turlari Spektrofotometriya. Sifat va miqdoriy taxlilda qo‘llanishi. Miqdoriy tahlilni xromatografik usullari. Yuzaviy va ion almashinish xromatografiyasi.: Optik analiz usullari, spektrofotometriya, xromatografiya.
- Moddalarning eruvchanligini hisoblash: Eruvchanlik, eruvchanlik koeffisiyenti, eruvchanlik ko'paytmasi.
- Suvning ion ko‘payitmasi va bufer eritmalarning pH hisoblash: Suvning ion ko'paytmasi, pH, pOH, bufer eritmalarning pH hisoblash.
- Elektrolitik dissotsiyalanishga doir masalalar yechish: Elektrolitlar, dissotsiyalanish darajasi, dissotsiyalanish konstantasi.
- Gidroliz darajasi va konstantasiga doir masalalar yechish: Tuzlarning gidrolizi, gidroliz darajasi va konstantasi.
- Konsentratsiya turlariga doir (molyar, foiz,titr, molyal va molyar ekvivalent konsentrasiyalar) masalalar yechish.: Konsentratsiya turlari va ularni hisoblash.
- Neytrallash usuliga doir masalalar yechish.: Neytrallash usulida ekvivalent nuqtani hisoblash, kislota-asos titrlashlari.
- Redoksimetriya usuliga doir masalalar yechish.: Redoksimetriya usullari, indikatorlar, titrlash egri chiziqlari.
- Permanganotometriya usuli mohiyati. Titrlash egri chiziqlari va ekvivalent nuqtani aniqlash. Yodometriya usuli asosi.: Permanganotometriya va Yodometriya usullari.
- Kompleks hosil qilish usuli. Kompleksonlar, ularning turlari va tuzilishi. Indikatorlar nazariyasi. Usulning analizda qo‘llanilishi va ahamiyati.: Kompleks hosil qilish usuli, kompleksonlar, indikatorlar va ularning ahamiyati.
- Optik analiz usullari. Spektral uskunalar turlari Spektrofotometriya. Sifat va miqdoriy taxlilda qo‘llanishi. Miqdoriy tahlilni xromatografik usullari. Yuzaviy va ion almashinish xromatografiyasi.: Optik analiz usullari, spektrofotometriya, xromatografiya.
- Moddalarning eruvchanligini hisoblash: Eruvchanlik, eruvchanlik koeffisiyenti, eruvchanlik ko'paytmasi.
- Suvning ion ko‘payitmasi va bufer eritmalarning pH hisoblash: Suvning ion ko'paytmasi, pH, pOH, bufer eritmalarning pH hisoblash.
- Elektrolitik dissotsiyalanishga doir masalalar yechish: Elektrolitlar, dissotsiyalanish darajasi, dissotsiyalanish konstantasi, Ostvald qonuni.
- Gidroliz darajasi va konstantasiga doir masalalar yechish: Tuzlarning gidrolizi, gidroliz darajasi va konstantasi.
- Konsentratsiya turlariga doir (molyar, foiz,titr, molyal va molyar ekvivalent konsentrasiyalar) masalalar yechish.: Konsentratsiya turlari va ularni hisoblash.
- Neytrallash usuliga doir masalalar yechish.: Neytrallash usulida ekvivalent nuqtani hisoblash, kislota-asos titrlashlari.
- Redoksimetriya usuliga doir masalalar yechish.: Redoksimetriya usullari, indikatorlar, titrlash egri chiziqlari.
- Permanganotometriya usuli mohiyati. Titrlash egri chiziqlari va ekvivalent nuqtani aniqlash. Yodometriya usuli asosi.: Permanganotometriya va Yodometriya usullari.
- Kompleks hosil qilish usuli. Kompleksonlar, ularning turlari va tuzilishi. Indikatorlar nazariyasi. Usulning analizda qo‘llanilishi va ahamiyati.: Kompleks hosil qilish usuli, kompleksonlar, indikatorlar va ularning ahamiyati.
- Optik analiz usullari. Spektral uskunalar turlari Spektrofotometriya. Sifat va miqdoriy taxlilda qo‘llanishi. Miqdoriy tahlilni xromatografik usullari. Yuzaviy va ion almashinish xromatografiyasi.: Optik analiz usullari, spektrofotometriya, xromatografiya.